شنبه 07 مهر 1403 - 01:04
گردشگری/ هرگز تنها به این قلعه نروید!
باشگاه خبرنگاران/ آنقدر باید دور خودتان بچرخید و به چپ و راست بروید تا شاید بتوانید راه خروج را پیدا کنید. اما سربازانی که در دوره ساسانی اینجا زندگی میکردند، همه راهروها و اتاقهای قلعه را مثل کف دستشان میشناختند، برای همین هنگام حمله دشمن به راحتی آنها را غافلگیر میکردند. قلعه تاریخی هزار در، در شهرستان آبدانان ایلام و درست بین دینار کوه و کویر کوه جا خوش کرده است.
مهمترین سرنخی که این قلعه بزرگ را به دوره ساسانیان ربط میدهد، طاقهای هلالی شکل آن است. درون قلعه هزار در، پر است از اتاقهایی که از طریق راهرو و دالانها به هم راه دارند. با اینکه بنای داخلی قلعه تو در تو ساخته شده اما معماران طوری آن را طراحی کردهاند که نورگیری بسیار خوبی دارد و نور خورشید و نور مشعلهایی که در گذشته در قلعه روشن میشد، همه جای آن را روشن میکرد.
این قلعه از حدود ۴۰ اتاق تشکیل شده که همهشان مربع شکل هستند و طول و عرض شان چهار متر است. جالب اینجاست که در همه اتاقها آتشدان و آشپزخانه به طور مجزا ساخته شده؛ آتشدانهایی که تقریبا به شکل شومینههای امروزی ساخته شدهاند.
محمد دامیار، کارشناس مردمشناسی اداره میراث فرهنگی ایلام در مورد ساختار قلعه هزار در میگوید: «بدنه این قلعه از آهک، ملات ساروج و قلوهسنگ تراشیده ساخته شده است. اتاقها، دالانها و راهروها در هر چهار جهت قلعه ساخته شده و از هر طرف که واردش بشوید، آنقدر پیچ در پیچ است که قطعا از جایی که وارد شدهاید، نمیتوانید خارج شوید. تنگهای در پشت دژ وجود دارد که ساسانیان آن را مسدود کردند. این تنگه پنج کیلومتری مسیر ورود آب بوده و از آنجا که حاکمان قلعه نمیخواستند دشمنان به این تنگه دسترسی و از آنجا وارد قلعه شوند، برای حفاظت از محدوده حکومت خودشان تنگه را مسدود کردند.»
احترام بگذار
یکی دیگر از شگفتیهای این بنای تاریخی، شکل متفاوت درها و ورودی اتاقهاست؛ «ما دو نوع در، در قلعه میبینیم. نوع اول درهایی است که کوتاه ساخته شدهاند و وقتی میخواهید وارد آن شوید حتما باید سر و کمرتان را خم کنید. به نظر من در آن دوران اشخاصی در این اتاقها زندگی میکردند که صاحبمنصب بودند و کسانی که از در وارد میشدند، با خم کردن سر و بدنشان به نوعی به فرد صاحب مقام احترام میگذاشتند و تعظیم میکردند. نوع دوم هم ورودیها یا درهایی هستند که ارتفاع بلندی دارند. این ارتفاع بلند باعث میشد تا سربازان مستقر در قلعه در مواقع خطر و حمله دشمن به سرعت از اتاق و راهروها عبور کرده و از قلعه خارج شوند.»
پادگان ساسانی
با اینکه کاوشگران و باستانشناسان قلعه هزار در، بررسیهای زیادی انجام داده و ادعا میکنند این قلعه با کاربرد نظامی ساخته شده، اما هنوز در کاوشها، اشیای نظامی که این نظریه را اثبات کند، پیدا نشده است. با این حال نوع معماری خاص و تو در توی قلعه نشان میدهد که این اثر تاریخی با هدف نظامی ساخته شده و نقش پادگان را برای سربازان مستقر در آن ایفا میکرده است.
در زمان ساسانیان، حاکمانی در شهرهایی مثل خوزستان و اطراف آبدانان زندگی میکردند که به نوعی برای این پادگان نظامی تهدید جدی محسوب میشدند. ساسانیها هم برای اینکه خطر حمله دشمنانشان را دفع کنند، این پادگان نظامی و باستانی را ساختند؛ «مهمترین دلیلی که باعث شده تا قلعه هزار، در به این شکل ساخته شود، این بود که سربازانی که در این قلعه بیتوته میکردند، در مواقع خطر و زمانی که دشمنان حمله میکردند، به سرعت و بدون اتلاف وقت از اتاق و دالانها بیرون میآمدند و میجنگیدند.
در صورتی که اگر دیواری حائل آنها بود و اتاقها و راهروها را از هم جدا میکرد، تا سربازان میخواستند بیرون بیایند، کلی زمان میبرد و همین موضوع باعث میشد تا دشمن به راحتی بر آنها غلبه کند. بنابراین در آن زمان، سرعت عمل حرف اول را در این قلعه میزد.»
سرنخ دیگری که باعث میشود باستانشناسان با اطمینان بیشتری بگویند که این قلعه با هدف نظامی ساخته شده، این است که زمینی که قلعه در آن بنا شده، سفت و سخت است. از طرف دیگر در بنای آن از مصالحی استفاده شده است که هم در همان منطقه وجود دارد و هم به وفور در دسترس است.
شاید برایتان جای سوال باشد که بدانید سفت یا نرم بودن لایه زمین چه کمکی به سربازان و فرماندهان قلعه میکرده؛ «اگر قلعه روی لایهای از زمین با خاکی نرم ساخته میشد در زمانهای بارندگی نشست میکرد و قلعه فرو میریخت.
جدا از مصالح با استحکامی که معماران در بنای قلعه استفاده کردند، آنها برای محکم کاری بیشتر قطر دیوارهای قلعه را به اندازه یک متر ساختهاند تا در اثر باریدن باران به راحتی خراب نشوند. در جریان کاوشهایی که یک کاوشگر بلژیکی در سالهای ۱۳۴۸-۱۳۴۷ در این قلعه انجام داد، ظروف سفالینه، آبگینه و شیشههای رنگی زیادی پیدا شد که نشان میداد افرادی در این قلعه سکونت داشته و زندگی میکردهاند.» به گفته دامیار، شیشههای سبز رنگی که پیدا شدهاند، به شکل تکههای فنجان هستند.
آخرینباری که این قلعه کاوش شد، در سال ۱۳۸۴ بود، برای همین هنوز نصف قلعه زیر خاک پنهان است و کاوش نشده. تا قبل از این که این مکان تاریخی در فهرست آثار تاریخی ثبت شود، آسیبهای زیادی به این قلعه رسیده، «جالب است بدانید قبل از انقلاب آموزش و پرورش تصمیم گرفت مدرسهای در شهرستان آبدانان درست بیخ گوش این قلعه تاریخی بنا کند.
ماجرای ساخت این مدرسه زمانی شکل دردناکی به خودش گرفت که بدنه این قلعه زیبا از چنگک بولدوزر در امان نماند و بخشی از آن تخریب شد. اما بعد از انقلاب قلعه هزار در، تحت حمایت میراث فرهنگی قرار گرفت.» غیر از این قلعه که لقب هزار در را یدک میکشد، در این شهرستان یک نوع بلبل سفید و قرمز و یک کوه وجود دارد که محلیها اسم هزار در را روی آنها هم گذاشتهاند.
پربیننده ترین
-
عکس مسی درآمد؛ آخرین توپ طلا با آرایشگر ویژه!
-
10 جایزه 5 میلیون تومانی برای کاربران آخرین خبر (مهلت شرکت در مسابقه تا 9 آذر تمدید شد.)
-
10 جایزه 5 میلیون تومانی برای کاربران آخرین خبر (مهلت شرکت در مسابقه تا 9 آذر تمدید شد.)
-
آخرین وضعیت راهها در چهارمین روز از سال جدید؛ محور چالوس از شنبه دوباره بسته میشود
-
زنده؛ بیرانوند در یک قدمی استقلال
-
"دنا پلاس اتومات" بخریم یا "تارا اتومات؟"/ مقایسه اختصاصی "آخرینخودرو" از دو خودروی پرطرفدار
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (16)
-
5 نشانه ضعیف شدن ریه ها و بهترین روش تقویت آن چیست؟
-
لندکروزر یا ۲۰۶؟ / مقایسه جالب "آخرینخودرو" به بهانه سخنان جنجالی میرسلیم
-
سپ، برترین شرکت در خاورمیانه شد
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (28)
-
ویدیو تست و بررسی فیدلیتی پرایم جدید در آخرین خودرو
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (14)
-
لحظه به لحظه با جدال پرسپولیس مقابل النصر
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (22)
-
یحیی مچ ساپینتو را خواباند / برد ارزشمند پرسپولیس در صدمین شهرآورد
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (19)
-
چالش/بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (11)
آخرین اخبار
-
خلاصه بازی آث میلان 3 - لچه 0
-
خلاصه بازی الاتحاد 4 - الخلیج 1
-
ویدئویی از حملات عصر امروز صهیونیست ها به بیروت
-
تصویر زنده خارج شدن یک کودک از زیر آوار بمباران بیروت
-
کارشناس داوری استقلال - پرسپولیس
-
کارشناسی داوری سپاهان - ذوب آهن
-
بلینکن: اسرائیل حق دارد از خود دفاع کند!
-
دورتموند برد، بازی باخته را برد!
-
درخواست ایران برای نشست فوقالعاده سران کشورهای اسلامی
-
گل اول رن به پاری سن ژرمن توسط موینگا
-
واکنش سردار وحیدی به ترور و شهادت فرماندهان بلندپایه حزب الله لبنان در حملات اسرائیل
-
کارشناسی داوری استقلال خوزستان - چادرملو اردکان
-
انصارالله: توطئهها علیه مقاومت، عامل حملات اسرائیل است
-
کارشناسی داوری هوادار - فولاد
-
کارشناسی داوری شمس آذر - ملوان
سایر اخبار مرتبط
نظرات
ثبت نظر
مهمترین اخبار
دپوی خودرو در پارکینگها، احتکار یا روال عادی؟
جمعه 06 مهر 1403 - 22:38:00
چرا ایرلند طلب 14 میلیارد دلاری از اپل را نمی گیرد؟
جمعه 06 مهر 1403 - 21:10:21
پیش بینی بورس فردا شنبه ۷ مهر ۱۴۰۳
جمعه 06 مهر 1403 - 20:00:00
پیش بینی قیمت طلا و سکه ۷ مهر ۱۴۰۳
جمعه 06 مهر 1403 - 22:10:00
رئیس انجمن تولیدکنندگان طلا: ایران جزو ۷ کشور برتر در صنعت جواهر است
جمعه 06 مهر 1403 - 18:00:00