شنبه 10 آذر 1403 - 20:04

کد خبر 642317

پنج‌شنبه 05 مهر 1403 - 09:13:19


سرمقاله فرهیختگان/ هم کار با دنیا هم اعتراض به نظم ظالمانه


فرهیختگان/ « هم کار با دنیا هم اعتراض به نظم ظالمانه » عنوان یادداشت روزنامه فرهیختگان به قلم سیدمهدی طالبی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
 
 نظام سلطه تا پیش از انقلاب اسلامی ایران جایی در ادبیات سیاسی نداشت. دولت‌ها و گروه‌های سیاسی-نظامی جهان، در سال‌های منتهی به انقلاب ایران ذیل نظام دوقطبی حاکم، یا بخشی از جهان غرب بودند یا به جهان شرق وابستگی داشتند. پیش از آن نیز، کشورها و ملت‌های جهان طی دوره استعمار، میان قدرت‌های استعماری از انگلیس، فرانسه، پرتغال، اسپانیا و هلند گرفته تا امپراتوری روسیه و عثمانی تقسیم شده بودند. چهره جهان دو رنگ داشت؛ استعمارگران و کشورهای در معرض تهاجم و آسیب استعمار. 
وجه بارز دوران چند صدساله‌ای که با آغاز دوران استعمار شروع شده و تاکنون نیز با قدرت ادامه دارد، وجود دولت‌های مرجع و دولت‌های وابسته به آنهاست. در چنین فضایی دولت‌های مستقل به معنای کامل وجود ندارند. در این میان به لحاظ ماهیت، نظام جمهوری اسلامی ایران، با نظام سلطه در تعارض قرار دارد. این تعارض تنها در ذهن طبقه‌ای از رهبران سیاسی وجود ندارد، بلکه مفهوم انقلاب ایران که شورش علیه سلطه بود و به ایجاد نظام جمهوری اسلامی منجر شد، فارغ از رهبران و دولت‌های مستقر، تعارضی مفهومی با هرگونه سلطه دارد. علی‌رغم مواضع و عملکرد شفاف ایران طی سال‌های پس از انقلاب اسلامی، دشمنان اما به دلیل احساس خطر از تأثیرات دیدگاه‌های ضدسلطه‌گرایانه ایران، تلاشی بی‌وقفه برای ضربه به اجزای مختلف آن داشته‌اند. شعارهای مطرح شده توسط دولت جدید ایران و همچنین موضع‌گیری‌های مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور و هیأت همراه در نشست سازمان ملل طی روزهای گذشته، که حکایت از تمایل تهران برای کاهش تنش‌ها با غرب دارد، باعث شده سؤالاتی نسبت به موضع جدید تهران ایجاد شود. مواضع اتخاذشده توسط هیأت عالی‌رتبه ایران در نیویورک درخصوص تمایل ایران به ثبات در منطقه و جلوگیری از جنگ‌افروزی که موضع ثابت تهران طی چند دهه اخیر بوده، با سوءاستفاده دشمنان انقلاب مواجه شده است؛ هرچند نوع بیان این مواضع، جمله‌بندی‌ها و انتخاب نادرست کلمات نیز در فراهم شدن فضای سوءاستفاده بی‌تأثیر نبوده است. سوءاستفاده‌کنندگان ادعا می‌کنند شعارهای دولت جدید ایران بر مبنای تغییر رفتار دولت جدید است و از این پس تهران خواهان مبارزه با استکبار نخواهد بود. دستگاه تبلیغاتی وابسته به غرب که مورد حمایت جریان صهیونیسم قرار دارد و از پشتیبانی تکفیری‌ها و مرتجعین در جهان اسلام نیز بهره می‌برد، ادعا می‌کند ایران با تشدید فشارها طی دوره جنگ طوفان‌الاقصی، تصمیم به تغییر رفتار گرفته و پشت محور مقاومت را خالی کرده است؛ ادعایی که نه با مواضع ضدصهیونیستی و ضدغربی رئیس‌جمهور ایران در سازمان ملل همخوانی دارد و نه با حمایت‌های بی‌وقفه دولت تهران از گروه‌های مقاومت. 
اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس تنها یک روز پس از شرکت در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور جدید ایران در تهران ترور شد؛ مراسمی که طی آن سخنرانی ضدصهیونیستی پزشکیان با استقبال پرشور حاضران در مجلس شورای اسلامی روبه‌رو شد و عده‌ای را واداشت تا آن را در مقابل سخنرانی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی در کنگره آمریکا که در همان برهه انجام شد، تفسیر کنند. با توجه به تردیدهای ایجادشده توسط دستگاه تبلیغاتی دشمن، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی به‌عنوان عالی‌ترین مقام ایران صبح روز گذشته (چهارشنبه) در دیدار هزاران نفر از پیشکسوتان و فعالان دفاع مقدس و مقاومت، مواضع تهران را به صورت شفاف اعلام کردند. هسته اصلی سخنان روز گذشته در حسینیه امام خمینی(ره) تاکید بر دشمنی ایران با نظام سلطه بود؛ از این رو رهبر انقلاب علاوه‌بر بیان دلایل نظری مخالفت با استکبار، در اشاره به درگیری‌های کنونی در فلسطین و لبنان بر جنبه‌های عملی مخالفت با قدرتمندان و زورگویان اشاراتی داشتند. 
در این دیدار که به مناسبت هفته دفاع مقدس صورت گرفت، ایشان ضمن تبیین دلایل چرایی آغاز جنگ تحمیلی، به دو عامل «سخن نو» و «جاذبه‌های» جمهوری اسلامی در مقابل نظم فاسد و باطل حاکم بر جهان اشاره کردند. ایشان دلیل دشمنی ابرقدرت‌ها با انقلاب مردمی بی‌نظیر ایران را پیام نوین این حرکت معرفی کردند که برای این دسته از قدرت‌ها غیرقابل تحمل بود. رهبر انقلاب درخصوص علت دشمنی ابرقدرت‌ها بیان کردند: «علت خصومت آنها این بود که انقلاب اسلامی یک فریاد صریح علیه نظم باطل و ویرانگر حاکم بر جهان و نظام سلطه یعنی تقسیم دنیا به سلطه‌گر و سلطه‌پذیر و تحمیل فرهنگ و نظر سلطه‌گران به سایر کشورها بود.»

 مغز سخن
رهبر انقلاب از سالیان نخستین تشکیل جمهوری اسلامی، به دفعات منظور تهران از مخالفت با سلطه را تکرار کرده‌اند. آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، سخنانی را که روز گذشته، چهارم ماه مهر 1403 بیان کردند، در چهار دهه گذشته به شکلی تقریبا ساده و یکسان، تکرار و بر مفهومش تاکید کرده‌اند. ایشان در روز 25 تیر 1368 به موضوع نظام سلطه پرداخته و می‌گویند: «امروز در دنیا نظام سلطه حاکم است. این یک نظام جهانی است. تسلط نظام سلطه بر دنیا و زندگی بشر، دو طرف دارد. یک طرف، سلطه‌گرها که همان ابرقدرت‌هایند و طرف دیگر، دولت‌های سلطه‌پذیرند که دخالت‌های وقیحانه و گستاخانه ابرقدرت‌ها را قبول می‌کنند.» تاریخ این سخنرانی که در فضای پذیرش قطعنامه 598 انجام شد، حکایت از بروز تردید در میان بخشی از افکار عمومی نسبت به مواضع جمهوری اسلامی درخصوص پایان جنگ دارد. ایران دو روز بعد قطعنامه 598 را که نسبت به دیگر قطعنامه‌ها حاوی نکاتی مدنظر تهران بود، پذیرفت. بر مبنای همین قطعنامه، جنگ تحمیلی هشت ساله پایان یافت و عراق به‌عنوان طرف متجاوز شناخته شد. بعد از این اقدام راهبردی ایران، رژیم بعث عراق به دنبال بروز فعل و انفعالات در روابط درونی قدرت‌های بزرگ، مورد تهاجم قرار گرفت، ابتدا محدود و سپس سرنگون شد. 
رهبر معظم انقلاب در مقطعی دیگر در 27 مهرماه 1401 در تبیین مفهوم نظامی سلطه می‌فرمایند: «نظام سلطه یعنی دنیا تقسیم بشود به سلطه‌گر و سلطه‌پذیر. یک عده‌ حتما بایستی قدرتمندانه بر همه‌ دنیا حکمرانی کنند، کشورهای دیگری هم بایستی زیر پوشش‌های مختلف از اینها اطاعت کنند؛ این نظام سلطه است. این نظام سلطه را پیشرفت علمی اروپا به وجود آورد.» بیان این مفاهیم در مقاطع مختلف نشان می‌دهد ضدیت با نظام سلطه اهمیتی غیرقابل اغماض برای جمهوری اسلامی ایران دارد و هرلحظه چه در دوره‌های تنش و چه در دوره‌های تردید، بر آن تأکید می‌کند. 

روابط خارجی با وجود نفی نظام سلطه چگونه است؟
نفی نظام سلطه و شورش علیه آن توسط جمهوری اسلامی ایران باعث شده تا فشارهای مختلفی در چهار دهه اخیر از سوی زورگویان به رهبری واشنگتن، علیه تهران اعمال شود. بر همین اساس بسیاری معتقدند در شرایطی که براساس نظام سلطه، عده‌ای سلطه‌گر و دیگران گوش‌به‌فرمان سلطه‌گرانند، مبارزه و نفی نظام سلطه می‌تواند به انزوا منجر شود. به همین دلیل عده‌ای از مخالفان تندرو، این‌گونه تبلیغ می‌کنند که تهران با جهان در حالت قهر قرار دارد. بر همین مبنا، رهبر انقلاب روز گذشته این موضوع را نیز مورد توجه قرار دادند. آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای با اشاره به دیدگاه‌هایی که ادعا می‌کنند جمهوری اسلامی با همه دنیا بد و قهر است، اعلام کردند این ادعا خلاف واقع است، زیرا ایران امروزه با کشورهایی در ارتباط و تعامل است که نیمی از مردم دنیا در آن کشورها زندگی می‌کنند. ایشان در این قسمت از سخنان خود بار دیگر بر ضدیت جمهوری اسلامی با نظام سلطه تأکید کرده و گفتند: «اما اگر منظور از قهر بودن، مخالفت با نظم سیاسی نظام سلطه است، این حرف درست است و ما همچون اول انقلاب با نظام سلطه که امروز غربی‌ها و در رأس آنها آمریکا قرار دارد، صریحا مخالفیم و این مخالفت را اعلام می‌کنیم.»
این مواضع نشان می‌دهد، با توجه به نیازهای ایران و همچنین نحوه عملکرد غرب، تهران نه به روابط با غرب نیاز دارد و نه از گفت‌وگوهای کنونی توقعی در این‌باره دارد. بر این اساس به نظر می‌رسد، مأموریت و محدوده عمل هیأت ایرانی در نیویورک، صرفا کاهش تنش‌هاست. اصرار ایران بر کاهش تنش‌ها در برهه کنونی، نخست بر خنثی‌سازی توطئه صهیونیسم جهانی و نتانیاهو برای ایجاد جنگ گسترده بوده و آن را ناکام می‌گذارد و در وهله دوم، مانع از مقصر جلوه دادن تهران می‌شود. رهبر انقلاب در زمینه توطئه صهیونیسم جهانی برای گسترش جنگ اعلام کردند: «آمریکا می‌گوید دخالتی نداریم و خبر نداریم اما هم خبر دارند و هم دخالت می‌کنند. دولت فعلی آمریکا به پیروزی رژیم‌صهیونیستی در انتخابات پیش‌رو نیاز دارد.»


پربیننده ترین


سایر اخبار مرتبط