فرارو/متن پیش رو در فرارو منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

رحمان قهرمان پور به فرارو گفت: «در مجموعه اقدامات دیپلماتیکی که در نیویورک رخ داد، شاهد نوعی «امیدواری محتاطانه» هستیم. درواقع نحوه برخورد با دولت آقای پزشکیان، نه مثل برخورد با دولت آقای رئیسی بود که با بدبینی همراه باشد و نه به اندازه دولت آقای روحانی بود که نسبت به ایجاد تغییرات، امیدوار باشند. درواقع یک حد وسط اتفاق افتاد. نه مثل زمان آقای روحانی ۳ رهبر ارشد اروپایی با آقای پزشکیان همزمان دیدار کردند و نه مثل زمان آقای رئیسی، سطح دیدار‌ها پایین بود. درواقع هم آقای جوزپ بورل با آقای عراقچی دیدار کرد و هم آقای مکرون با رئیس جمهور و تیم سیاست خارجی ملاقات کرد. همه این‌ها نشان می‌دهد که اروپایی‌ها با یک رویکرد محتاطانه در حال نظاره شرایط هستند که در هفته‌ها و ماه‌های آینده چه اتفاقاتی داخل ایران و در سطح منطقه رخ خواهد داد و بر همان اساس، به دنبال ترسیم سیاست‌های آینده خود در قبال ایران خواهد بود.»

وی افزود: «سخنان آقای عراقچی درباره احیای برجام به شکل عزتمندانه، احتمالا در راستای سخنان رهبری در خصوص «عزت»، «حکمت» و «مصلحت» است. یعنی به زبان دیپلماتیک، طرف‌های اروپایی و آمریکایی هم باید امتیازاتی به ایران بدهند تا دولت آقای پزشکیان بتواند، داخل کشور از توافق حمایت کند. هم داخل ایران و هم در آمریکا، توافق هسته ای، موافقان و مخالفانی دارد و هر دولتی نیز می‌خواهد توافقی داشته باشد که بتواند از آن توافق در برابر مخالفان و منتقدان خود، دفاع کند. بنابراین، شاید این اشاره، پیامی به آمریکا و اروپا در همین راستاست.»

این کارشناس ارشد سیاست خارجی در ادامه گفت: «این که بین اتحادیه اروپا، آژانس و ایران، تغییری حاصل شود بستگی به توافقاتی دارد که خارج از آژانس انجام می‌شود. ما پیشتر نیز، این سابقه را داشته ایم که ایران غنی سازی ۲۰ درصدی را تعطیل کرده است و بنابراین دور از انتظار نیست که اگر آمریکا و اروپا به دنبال یک توافق خوب باشند، ایران غنی سازی ۶۰ درصد را تعطیل کند یا بخشی از ذخایر خود را به مواد شیمیایی دیگر تبدیل کند. اما این‌ها مسائل فنی است. مسئله مهمتر این است که اراده‌ای برای توافق شکل بگیرد. اگر این اراده شکل بگیرد، حل مسائل فنی کار خاصی نخواهد بود. مشکل فعلی عدم شکل گیری همین اراده به دلیل تردید‌های طرف اروپایی است. طرف اروپایی نگران است که آیا آقای پزشکیان و تیم همراه وی می‌توانند به وعده‌های خود عمل کنند یا خیر. اروپایی‌ها تجربه مخالفت با برجام، داخل ایران، از سوی رقبای آقای روحانی را به یاد دارند. همه این‌ها باعث می‌شود که اروپایی‌ها با تردید به شرایط نگاه کنند.»

وی افزود: «اگر اروپایی‌ها به این جمع بندی برسند که در ایران اراده‌ای جدی برای توافق وجود دارد، شرایط متفاوت خواهد بود. نکته دیگر این است که بعد از برداشت اروپایی‌ها درباره شرایط داخل ایران، برداشت منطقه‌ای اروپایی‌ها هم مهم است. درواقع در حال حاضر، بحث‌های جنگ غزه و جنگ اوکراین را داریم و درباره این موارد، اروپایی‌ها ملاحظاتی دارند. درواقع حتی اگر ایران مایل به توافق باشد، اروپایی‌ها و آمریکا هم باید مشکلات خود را در نظر داشته باشند. برای مثال در حال حاضر، دولت بایدن نمی‌تواند به سمت یک توافق جامع حرکت کند چرا که ترامپ و جمهوریخواهان از این موضوعات بر علیه بایدن استفاده می‌کنند. بنابراین، همه این‌ها معادلات یک طرفه نیست و هم شرایط اروپا و آمریکا مهم است و هم شرایط ایران. مجموع همه این‌ها را باید رصد کرد تا ببینیم چه زمانی شرایط لازم و بهینه برای توافق شکل می‌گیرد.»

این کارشناس ارشد مسائل هسته‌ای گفت: «در عالم سیاست هم سخنان و تبیین نظری و مسائل مشابه مهم است و هم رفتار‌های عملی. طبیعتا همه بازیگران سیاسی در ارزیابی‌های خود از شرایط، فقط به اظهارات مطرح شده اکتفا نمی‌کنند، آن‌ها می‌خواهند متوجه شوند پشت پرده چه خبر است و از گزارش‌های نهاد‌های نظامی و امنیتی خود استفاده می‌کنند. درواقع آن‌ها می‌خواهند بررسی کنند که آن چه پشت تریبون سازمان ملل مطرح می‌شود تا چه حد عملی شده است. درواقع مجموع همه این‌ها همان رویکرد محتاطانه است که اشاره کردم.»