خراسان/تهیه بلیت قطار به خصوص در مسیر مشهد - تهران به حدی دست نیافتنی شده که گلایه های جدی مردم را در پی داشته است.

 ​​​​​​​ «به کنایه گفت برید بازار ارگ آن جا پیدا می‌کنید!» این پاسخ مدیر یکی از آژانس‌های خدمات گردشگری در مشهد به درخواست من برای تهیه بلیت قطار مشهد به مقصد تهران بود. برای مشهدی‌ها بازار ارگ شناخته‌شده است اما برای خوانندگان باید توضیح بدهیم بازار ارگ محل تجمع دلالان  فروشندگان دلار و به‌نوعی بازار دلار و ارز مشهد و یا بازار طلای سابق این کلان‌شهر است. کنایه این مدیر بدین‌ جهت هم تلخ و هم جدی بود که متأسفانه بلیت قطار امروز برای شهروندان و مسافران به طلا تبدیل‌شده و برای تهیه یک بلیت قطار به مقصد تهران یا دیگر شهرهای کشور باید کفش آهنین به پا کرد و دنبال چارتر کننده‌ها یا کسانی گشت که به هر دلیل بلیت خود را باطل کرده‌اند. این مرحله اول است و بعد از پیدا کردن این گنج حالا باید روی قیمت آن به توافق رسید. بلیت ۴۰۰ هزارتومانی را ۷۰۰ هزار تومان هم به فروش می‌رسانند. تا همین یکی دو سال قبل بلیت قطار با نوسانات زیادی همراه بود و به‌رغم همه این نوسانات به‌ هر حال اگر بلیت می‌خواستید با چند واسطه می‌توانستید بلیت را پیدا کنید اما از وقتی راه‌آهن برای مدیریت فروش بلیت‌ها و به قول خودشان حذف دست واسطه‌ها و دلال‌ها، بلیت قطار را به‌صورت پیش‌فروش ماهانه انجام می‌ دهد، معمولاً بلیت‌های ماه آینده را ده روز قبل‌تر در سایت بارگذاری می‌کنند و مردم برای تهیه بلیت به سایت‌ها هجوم می‌آورند.
شاید برای برخی خوانندگان قابل‌ لمس نباشد اما اگر بگوییم خرید بلیت قطار درزمانی که پیش‌فروش آن شروع می‌شود استرسی به‌اندازه لحظه قرعه‌کشی و یا ثبت‌نام خودرو یا رزرو نوبت یک دکتر متخصصی که چند ماه دیگر وقت باز دارد به مردم وارد می‌کند گزافه نگفته‌ایم. این استرس زمانی بیشتر می‌شود که پیش‌فروش بلیت قطار آبان ماه امسال ‌مانند پیش‌فروش‌های گذشته ۱۰ روز قبل انجام نشد و بعد از تمام پیگیری‌های رسانه و مردم بالاخره راه‌آهن اطلاعیه صادر کرد که از ساعت ۹ صبح روز ۲۸ مهرماه فروش بلیت قطار برای ۳۰ روز آبان ماه آغاز می‌شود. با تمام استرس ساعت ۹ صبح پشت سیستم می‌نشینیم و منتظر بالا آمدن سایت هستیم. بعد از کلی التماس سرعت اینترنت و حجم بالای مراجعان به سایت اگر سایت از دسترس خارج نشود، بعد از ۲۰ دقیقه تأخیر ساعت باز می‌شود و بلیت هفته اول که فروش رفته و هفته‌های بعدی هم ما را با کلی تأخیر و قطع شدن ارتباط و لطفاً بعداً اقدام کنید و... مواجه می کند.  وقتی یک ساعت بعد سایت مجدد در دسترس قرار می‌گیرد متأسفانه بلیت‌ها به اتمام رسیده است. اعضای خانواده مات و مبهوت هم دیگر را نظاره می‌کنند، پس مسافرت را چه کار کنیم؟ بلیت هواپیما که اصلاً پیدا نمی‌شود و هزینه بالایی دارد، بلیت اتوبوس و شرایط مسافرت اتوبوسی در جاده‌ها... حال اگر فردی برنامه کاری مهم دارد و یا برای معالجه یا کار اداری خیلی مهم بخواهد به تهران برود و گرفتار تهیه بلیت قطار شود که دیگر امیدی به تهیه آن نخواهد داشت!
بعد از از دسترس خارج شدن بلیت هواپیما و پرواز قیمت بلیت‌های هوایی مردم از دیرباز گرایش بیشتری به مسافرت با قطار داشته‌اند و امروز به‌جرئت باید بگوییم به خاطر وضعیت اسفناک خطوط هوایی کشور مردم ناچار هستند با قطار مسافرت کنند و حتی مسافرت‌های کوتاه واداری را هم با قطار انجام می‌دهند، زیرا هواپیما و مسافرت زمینی هم به لحاظ ایمنی و آسایش و هم به لحاظ هزینه توجیه‌پذیر نیست.
۱۰ برابر ظرفیت ریلی تقاضای مسافرت هست
شاهد این ماجرا و افزایش اقبال به مسافرت با قطار را در اظهارات «جلال مختاری مدیر روابط عمومی راه‌آهن کشور» می‌توان پیدا کرد. طوری که وی اذعان کرده حجم تقاضا برای مسافرت با قطار در کشور «ده برابر ظرفیت موجود» ناوگان ریلی کشور است و این‌یک عقب‌ماندگی جدی است . مدیر روابط عمومی راه‌آهن در گفت‌وگویی که ۲۰ شهریور امسال با خبرگزاری ایسنا داشته می‌گوید: راه‌آهن معمولاً پیش‌فروش بلیت را به‌صورت یک‌ماهه انجام می‌دهد و زمانی که پیش‌فروش آغاز می‌شود، معمولاً به علت تقاضای بسیار زیاد سفر ریلی، کلیه بلیت‌ها در همان ساعات اولیه به فروش می‌رسد.
۳ هزار واگن می‌خواهیم اما کمتر از هزار واگن‌داریم!
ماجرا زمانی تلخ‌تر می‌شود که مدیر روابط عمومی راه‌آهن کشور اعتراف می‌کند؛ «اکنون کمتر از هزار واگن فعال مسافری در شبکه ریلی داریم ولی با توجه به تقاضای بالای مردم، حداقل به ۳ هزار واگن مسافری نیاز است. ضمن این که منابع کافی برای افزایش آماده‌به‌کاری لکوموتیوها نیز لازم است تا با توسعه ناوگان مسافری بتوانیم بخش بیشتری از تقاضای سفر با قطار را پاسخ دهیم.»
بلیت نیست که نیست!
متأسفانه بعد از گذشت تنها دو روز از آغاز پیش‌فروش قطارهای آبان ماه هیچ بلیت قطاری برای مسافرت از مشهد به دیگر شهرهای کشور به خصوص تهران وجود ندارد و عملاً برای مردم و شهروندان برنامه‌ریزی برای مسافرت و یا حتی سفر اضطراری در آبان ماه امکان پذیر نیست. تهیه بلیت قطار این روزها مانند قرعه‌کشی خودرو یا بلیت لاتاری رؤیا شده است. البته برخی آژانس‌ها می‌گویند اگر بیشتر خرج کنید بلیت هم گیر می‌آید یعنی بلیت ۴۰۰ هزارتومانی را باید دو برابر هزینه کنیم تا بتوانیم با قطار تردد کنیم، آن هم باید سفارش شده باشیم یعنی هم دو برابر هزینه کنیم هم التماس کنیم.
در پایان باید اذعان کرد اگرچه هدف راه‌آهن از این شیوه فروش بلیت قطار حذف واسطه و دلالی‌ها است و مهم‌ترین دلیلش ۱۰ برابر بودن تقاضا نسبت به حجم بلیت‌های موجود است اما این که همه بلیت‌های یک ماه آینده در یک بازه زمانی یک‌ساعته به فروش می‌رسد امری غیرعادی است. در مورد پیش‌فروش خودرو و سایت‌های فروش خودرو به دلیل تفاوت بعضاً چندمیلیونی قیمت در کارخانه و بازار و این که مردم می‌خواهند با تبدیل پول خود به خودرو جلوی سقوط ارزش سرمایه خود را بگیرند شاید قابل توجیه باشد که برای ۱۰ هزار خودرو ۲ میلیون نفر ثبت‌نام کنند اما این که برای یک مسافرت عادی با قطار با ۱۰ روز تأخیر پیش‌فروش شروع شود و در همان ساعت اولیه تمامی بلیت‌ها به فروش برسد، امری غیرعادی است و خانواده‌ها حتی برای مسافرت عادی خود با قطار نمی‌توانند برنامه‌ریزی کنند و مدام در استرس قرار می‌گیرند که چه زمانی پیش‌فروش‌ها آغاز می‌شود. این که امروز تهیه بلیت قطار برای مردم به دغدغه جدی تبدیل‌شده موضوع مهمی است که باید به آن توجه شود.این نقد هم وجود دارد که در مدت حداقل ۱۰ سال گذشته با توجه به راهبرد کلان کشور برای سوق دادن مسافرت‌ها با قطار و این که در شرایط تحریم کنونی ۷۰ درصد ناوگان هوایی کشور نیازمند به‌روزرسانی است و تأمین زیرساخت‌های خطوط هوایی امر ساده‌ای نیست آیا در کشور توانایی و ظرفیت زیرساختی و صنعتی برای ساخت واگن وجود ندارد که راه‌آهن اعلام می‌کند از ۳ هزار واگن موردنیاز کمتر از هزار واگن در کشور فعال هستند؟