دنیای اقتصاد/بررسی بازدهی بازارها در بازه‌های ماهانه، سالانه و هفت ماهه نشان می‌دهد که بازارهای طلایی در صدر بازدهی قیمتی قرار گرفته‌اند. مطابق بررسی‌ها قیمت سکه در بازه ماهانه ۲۶.۸ درصد افزایش یافته، در بازه هفت ماهه ۴۴ درصد رشد داشته و در مقیاس یک ساله دو برابر شده است. همسو با قیمت سکه، دیگر دارایی‌های طلایی نیز روند افزایشی را در بازه‌های زمانی مختلف ثبت کردند.

قیمت سکه و طلای داخل، تحت تاثیر دو عامل قرار دارد: نخست قیمت طلای جهانی و عامل دوم نوسانات دلار در بازار آزاد. در یک ماه اخیر، هر دو عامل اثر افزایشی بر قیمت سکه داشتند. نکته قابل توجه دیگر این است که بازار سهام هم در مقیاس ماهانه، سالانه و در ۷ ماه اخیر بازدهی منفی را ثبت کرده است. مهم‌ترین عاملی که وضعیت بازارهای داخل را به نفع سکه و طلا تغییر داده تنش‌های منطقه‌ای است. گسترش تحولات و رویدادها باعث شده که تقاضا برای خرید طلا به عنوان یک دارایی امن، در بازار داخل و خارج تشدید شود.

بررسی نمودار بازدهی بازارهای دارایی در بازه‌های زمانی مختلف گویای آن است که شاخص‌های طلایی، با اختلاف پیشتاز رقابت هستند. سکه طلا طرح جدید در بازه‌های 30 روزه، 7 ماهه و یک ساله به ترتیب با 26، 44 و 95 درصد رشد ارزش، بیشترین سود را به سرمایه‌گذاران اعطا کرده است. دلیل اصلی این اختلاف چشمگیر را می‌توان در بروز و تشدید ریسک‌های بین‌المللی جست‌وجو کرد. نکته حائز اهمیت دیگر این است که بازار سهام در هر سه بازه زمانی ذکر شده روندی منفی از خود به نمایش گذاشته است.
نرخ رشد چند شاخص مهم بازار کشور در بازه‌های زمانی یک ماهه، 7 ماهه و یک ساله بررسی شد. با یک بررسی اجمالی می‌توان دریافت که در یک سال اخیر خریداران و دارندگان قطعات مختلف فلز زرد بیشترین سود را از آن خود کرده‌اند. رتبه‌های نخست تا چهارم هر یک از این مقایسه‌ها در اختیار قطعات مختلف سکه‌طلا و همچنین گرم طلای 18 عیار است. این درحالی است که طبق مشاهدات نوسانات بازار ارز غیررسمی تا حد قابل توجهی کنترل شده و دلار آزاد به عنوان شاخص این بازار رشد ارزش چندانی را تجربه نکرده است. در ادامه جزئیات فعالیت شاخص‌ها در هریک از این بازه‌های زمانی بررسی خواهد شد.

ورق معاملات دلاری در مهر ماه برگشت
در ماهی که گذشت هم‌زمان با تشدید تنش‌های منطقه‌ای میان نیروهای محور مقاومت فلسطین و لبنان در برابر رژیم صهیونیستی، ریسک‌های سیاسی موجود در بازار تهران افزایش یافت. نقطه عطف درگیری‌های یک ماه گذشته در روز سه‌شنبه 10 مهر و همزمان با صورت گرفتن عملیات موشکی «وعده صادق2» بود. پس از این اقدام نظامی ایران احتمالات مرتبط با گسترش درگیری‌ها در منطقه و رویارویی مستقیم نیروی نظامی کشور با رژیم صهیونیستی افزایش یافت. در نتیجه انتظارات تورمی فعالان بازار نیز تحت‌الشعاع قرار گرفت و با بالا رفتن دست متقاضیان در معاملات، قیمت شاخص‌ها نیز افزایش یافت.

نمودار بازدهی مهر گویای آن است که سکه طلا طرح جدید با حدود 26.83 درصد رشد ارزش نسبت به روزهای پایانی شهریور‌ماه پیشتاز رالی بازارها است. رتبه‌های دوم و سوم این رقابت نیز در اختیار نیم و ربع‌سکه طلا به‌ترتیب با 24.68 و 22.01 درصد رشد ارزش است. بررسی روند بازار ارز در بازه زمانی 30 روز اخیر گویای آن است که روند معاملات ارزی نیز متحول شده است. دلار آزاد در روزهای انتهایی تابستان با حضور در کانال قیمتی 59 هزار تومانی نیم سال نخست سال را در شرایط قرمز به اتمام رساند. اما به‌واسطه شرایط سیاسی ذکر شده ارزش این شاخص در مهر ماه حدود 8.85 درصد رشد کرد تا بازدهی از ابتدای سال آن نیز مثبت شود. داده‌های ذکر شده با احتساب رقم 64 هزار و 550 تومان برای دلار آزاد و 56 میلیون و 85 هزار تومان برای سکه طلا طرح جدید در تاریخ 30 مهر ماه 1403 محاسبه شده است.

1403‌؛ سال بدیمن بورسی‌ها و خودرویی‌ها
معاملات سال جاری تا اینجای کار به ضرر بورسی‌ها و خودرویی‌ها تمام شده است. شاخص کل بازار سرمایه در 7 ماه سپری شده از سال جاری حدود 8.56 درصد افت کرده است. البته رکورد افت ارزش در اختیار بازار خودرو است. بررسی کلی روند معاملات خودرو حاکی از آن است که در 7 ماه اخیر شاخص این بازار 13.5 درصد کاهش یافته است. اما همان‌طور که گفته شد در این بررسی نیز شاخص‌های طلایی در صدر جدول قرار دارند. جایگاه نخست جدول دارایی‌ها در 7 ماه اخیر در اختیار سکه طلا طرح جدید با 44.54 درصد رشد است. پس از آن نیز ربع‌سکه طلا با 34.72 درصد رشد در جایگاه دوم و گرم طلای 18 عیار با 32.7 درصد رشد در جایگاه سوم قرار دارند. قیمت دلار آزاد با احتساب رقم 60 هزار و 200 تومان در آخرین روز بازار 1402 تا روز 30 مهر سال جاری حدود 7.22 درصد رشد کرده است.

نمای واضح تاثیر ریسک‌های بین‌المللی در مقایسه نقطه‌به‌نقطه
مقایسه نقطه‌به‌نقطه بازدهی بازارها تاثیر ریسک‌های بین‌المللی را به خوبی نشان می‌دهد. در 7 اکتبر سال گذشته بود که با شروع حمله گروه مقاومت حماس زمزمه‌هایی از یک درگیری وسیع در منطقه بالا گرفت. در همین زمان با مهاجرت معامله‌گران به بازارهای امن ارزش شاخص‌های طلایی در معاملات داخلی و خارجی افزایش یافت. فعالان بازار جهانی شاهد رکوردشکنی‌های پی‌در‌‌پی نرخ طلای جهانی بودند. به واسطه رشد ارزش اونس و همچنین وجود انتظارات تورمی در بازار داخل قیمت برادران کوچک و بزرگ خانواده سکه نیز افزایش یافت. هر قطعه سکه طلا طرح جدید در معاملات انتهای مهر 1402 در رقم 28 میلیون و 650هزار تومان معامله می‌شد. این قطعه فلز گران‌بها در 12 ماه گذشته 95.75 درصد رشد کرد و به رقم 56 میلیون و 85 هزار تومان در روز گذشته رسید. نیم سکه نیز با رشد 94.77 درصدی خود در جایگاه دوم ایستاد. دلار در این قیاس نیز روند چشمگیری از خود به نمایش نگذاشت. قیمت هر برگ دلار آزاد در بازه یک سال اخیر از رقم 50هزار و 900 تومان به رقم 64 هزار و 550تومان رسید و 26.81 درصد رشد کرد.

یک نکته قابل اهمیت
عدم هماهنگی بین بازار ارز و طلا در شدت افزایش نرخ نکته مهمی است که مورد بحث فعالان بازار است. به عقیده تحلیلگران دلیل اصلی این اتفاق در حمایت بانک‌مرکزی از معاملات ارزی است. درآمدهای ارزی ایران در وضیعت مطلوبی قرار دارد و بانک‌مرکزی نیز با اتکا به همین درآمد‌ها سیاست تثبیت نرخ را در پیش گرفته است. از سوی دیگر بخش بزرگی از رشد ارزش شاخص‌های طلایی نیز به‌واسطه فشار طلای جهانی است.