اکو ایران/متن پیش رو در اکو ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

روز یکشنبه، معاون رئیس‌جمهور آمریکا گفت که مقامات آمریکایی خواهان گفتگو با ایران درباره این ذخایر هستند. اما پنج‌شنبه، دولت ترامپ ایده انتقال اورانیوم غنی‌شده پیش از حمله آمریکا را رد کرد.
 
 پس از روزها بحث درباره شدت خسارت حملات آمریکا به سه تأسیسات هسته‌ای ایران، سرنوشت ذخیره اورانیوم غنی‌شده ایران همچنان بزرگ‌ترین معمای باقی مانده است.

بنا به گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران ذخیره بزرگی از اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۶۰ درصد  را انباشته کرده بود. اگرچه آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا ارزیابی کرده بودند که ایران تصمیمی برای ساخت بمب نگرفته است، اما به حجم این ذخایر به عنوان یک تهدید اشاره می‌کردند.

ایران تایید کرده است که برنامه هسته‌ای در حملات آمریکا و اسرائیل آسیب دیده است، اما آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا مدت‌ها بود که پیش‌بینی کرده بودند ایران در مواجهه با احتمال حمله به تأسیسات هسته‌ای خود، تلاش می‌کند ذخیره اورانیوم غنی‌شده را جابه‌جا کند؛ به طور بلقوه برای استفاده به عنوان اهرم در مذاکرات دیپلماتیک.

رد ایده انتقال اورانیوم توسط ترامپ
به نوشته نیویورک تایمز، در مصاحبه‌ای در روز یکشنبه، معاون رئیس‌جمهور جی‌دی ونس گفت که مقامات آمریکایی خواهان گفتگو با ایران درباره این ذخایر هستند. اما پنج‌شنبه، دولت ترامپ ایده انتقال اورانیوم غنی‌شده پیش از حمله آمریکا را رد کرد.

دونالد ترامپ ضمن ادعای این که این ذخایر در بمباران سایت فردو نابود یا دفن شده، در صفحه‌های اجتماعی خود نوشت: «هیچ چیزی از تأسیسات خارج نشده است. این کار خیلی طول می‌کشید، خیلی خطرناک بود و اورانیوم خیلی سنگین است و جابه‌جایی آن سخت است!»

کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، نیز گفت که آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا تأسیسات هسته‌ای ایران را با دقت زیر نظر دارند و «هیچ نشانه‌ای به آمریکا نرسیده است که اورانیوم غنی‌شده‌ای پیش از حمله منتقل شده باشد.»

مقامات آمریکایی می‌گویند اطلاعاتی که تاکنون درباره این ذخایر به دست آمده متناقض است. به گفته مقامات، بخش‌هایی از تأسیسات هسته‌ای نطنز که تصور می‌شد بخشی از اورانیوم در آن نگهداری می‌شود، در حملات آمریکا یا اسرائیل آسیب دیده اما نابود نشده است. در نتیجه، جامعه اطلاعاتی هنوز نتیجه‌گیری قطعی درباره میزان اورانیومی که ایران حفظ کرده، ندارد.

ذخایر جزو اهداف نبوده است
پس از یک جلسه توجیهی محرمانه در سنا روز پنج‌شنبه، قانونگذاران جمهوری‌خواه تأکید کردند که نابودی یا ضبط ذخیره اورانیوم جزو اهداف ماموریت نظامی آمریکا نبوده است. سناتور لیندسی گراهام، جمهوری‌خواه از کارولینای جنوبی، گفت: «نمی‌دانم ۹۰۰ پوند (۴۰۰ کیلوگرم) اورانیوم غنی‌شده کجاست، اما این هدف ماموریتی نبود که چند سالی برنامه‌ریزی شده بود.»

همچنین ابهاماتی درباره محل اصلی ذخایر وجود دارد. ترامپ گفته بود که ذخایر در فردو بوده، برخی دیگر گفته‌اند بخشی در نطنز بوده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده که بخش عمده ذخایر در اصفهان بوده، جایی که راکتورها و تأسیسات هسته‌ای دیگری وجود داشته که از آن اورانیوم استفاده می‌کردند. برخی کارشناسان هم پیشنهاد کرده‌اند که این ذخایر پراکنده بوده‌اند.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته که مقامات ایران به بازرسان گفته‌اند در صورت احساس تهدید مواد را جابجا می‌کنند. وی افزود که این مواد در محفظه‌هایی نگهداری می‌شوند که اندازه‌شان آنقدر کوچک است که «در صندوق عقب یک خودروی معمولی جا می‌شوند.»

مقامات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گویند با توجه به اینکه ذخیره اورانیوم ۶۰ درصد غنی‌شده دارایی مهم ایران بود، عاقلانه نبود که همه آن در یک مکان نگهداری شود. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، همچنان بر این باور است که بخش قابل توجهی از این سوخت با غنای بالا همچنان تحت کنترل ایران باقی مانده است. او این هفته مدعی شد: «نمی‌دانم آیا همه آن را منتقل کرده‌اند یا نه، اما شواهد نشان می‌دهد بخش زیادی از آن منتقل شده است.»

مقامات اروپایی روز پنج‌شنبه گفتند ارزیابی‌های اولیه آن‌ها نیز حاکی از انتقال این ذخیره توسط ایران است، هرچند تأکید کردند که این نتایج ابتدایی است و محل اورانیوم نامشخص است.

دانیال دلاوری