ترانه‌ها جزئی از ادبیات عامه شمرده می‌شوند. شعر و موسیقی و در پی آن انواع ترانه و سرود، از قدیم موردتوجه بوده و با وجود گستردگی مخاطبان ترانه و تأثیرگذاری انکارناپذیر آن بر ذهن و دانش ادبی عامه مردم به‌صورت جدی و در قالب پژوهش علمی، کمتر به این موضوع پرداخته شده است و تاکنون به طور فراگیر به انواع ترانه‌سرایی و طبقه‌بندی و تحلیل درون‌مایه‌های آن از جنبه ساختاری و محتوایی و تأثیر دگرگونی‌های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی بر آن از آغاز تا امروز پرداخته نشده است. پژوهش در این موضوع می‌تواند سبب شناخت هرچه بهتر ترانه و درون‌مایه‌های آن باشد.
 در بخش نخست به بیان کلیات تحقیق پرداخته‌ایم، در بخش دوم به مباحث ترانه و ترانه‌سرایی و ویژگی‌های آن از گذشته تا امروز پرداخته شده است و در فصل پایانی انواع ترانه‌ها و تصنیف‌ها از نظر کاربرد و درون‌مایه به روش تحلیل محتوا، بررسی و طبقه‌بندی شده است و به نمونه‌های آن توجه کرده‌ایم. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که انواع ترانه از نظر درون‌مایه در دوازده بخش دسته‌بندی می‌شود و شامل ترانه‌های عاشقانه، شادی، کودکانه، سوگ، کار، عرفانی، دینی، آداب‌ورسوم، سیاسی، سرگرمی، تبلیغاتی و ورزشی هستند.
  ترانه‌ها و تصنیف‌ها گنجایش زیادی برای طرح مضامین گوناگون دارند و در دوره معاصر کارکردهایی مانند اطلاع‌رسانی، آموزش و تبلیغ پیدا کرده‌اند. تصنیف و موسیقی ایرانی یکی از برجسته‌ترین بخش‌های شکل‌دهنده فرهنگ معاصر ما است. درون‌مایه عاشقانه در بین ترانه‌ها و تصنیف‌ها بیشترین پرداخت را داشته است و درون‌مایه‌های سرگرمی، آداب‌ورسوم، تبلیغاتی و ورزشی در بین ترانه‌ها و تصنیف‌ها کمتر به‌کاررفته است. در ترانه‌های معاصر درون‌مایه‌های جدید تبلیغاتی و ورزشی وجود دارند که تا پیش از آن نمود نداشته است و در همین دوره به‌خاطر صنعتی‌شدن سرودن ترانه‌هایی با درون‌مایه کار، کمتر شده است.