ایرنا/ امسال استان یزد در حال سپری کردن یک تابستان بسیار گرم است به گونه­‌ای که شهر بافق در هفته جاری با ثبت دمای بی‌سابقه ۴۸.۲ درجه سلسیوس، سومین شهر گرم کشور بعد از شهرهای شهداد کرمان و اهواز بود.

ثبت دمای ۴۸.۲ درجه در نیمه اول تیرماه در شهر بافق بی سابقه بوده است اما سئوال این است که آیا باز هم باید انتظار چنین روزهای بسیار گرمی را در سال جاری و سال های آینده داشته باشیم یا خیر؟
طبق هشدار کارشناسان، گرم ترین روزهای امسال و همراه با آنها گرمترین روزهای ثبت شده تاکنون هنوز در راه است.
داده ها حاکی از آن است که رکوردهای دمای جهان برای دومین روز متوالی شکسته شده است و بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط مرکز ملی پیش‌بینی محیطی آمریکا (NCEP)، میانگین دمای هوای جهانی در روز سه‌شنبه ۴ جولای (۱۳ تیر) ۱۷.۱۸ درجه سلسیوس بود که از رکورد ۱۷.۱ درجه سلسیوس که در روز دوشنبه به ثبت رسیده بود، فراتر رفت؛ تا آغاز این هفته، گرم ترین روز ثبت شده در سال ۲۰۱۶ و در جریان آخرین رویداد آب و هوایی ال نینو بود که میانگین دمای جهانی به ۱۶.۹۲ درجه سلسیوس رسید.
اما جواب سوال مورد اشاره را میتوان در آخرین گزارش سازمان جهانی هواشناسی (WMO) جستجو کرد؛ طبق به‌روزرسانی جدید سازمان جهانی هواشناسی، دمای جهان احتمالاً در پنج سال آینده به سطوح بی‌سابقه افزایش می‌یابد که ناشی از به دام انداختن گرما توسط گازهای گلخانه‌ای و نیز رویداد اقلیمی ال نینو است.
میانگین دمای جهانی در سال ۲۰۲۲ حدود ۱.۱۵ درجه سلسیوس بالاتر از میانگین ۱۸۵۰-۱۹۰۰ (دوره پایه پیشاصنعتی) بود؛ تأثیر سرمایش ناشی از شرایط لانینا در سه سال گذشته به طور موقت روند گرمایش طولانی مدت را مهار کرد اما لانینیا در مارس ۲۰۲۳ به پایان رسید و پیش بینی میشود ال نینو در ماه های آینده توسعه یابد.
ال نینو یک الگوی آب و هوایی طبیعی است که با گرم شدن دمای سطح اقیانوس در مرکز و شرق اقیانوس آرام استوایی مرتبط است؛ این پدیده به طور متوسط هر دو تا هفت سال یکبار اتفاق می‌افتد و معمولاً ۹ تا ۱۲ ماه طول می‌کشد؛ به طور معمول، ال نینو دمای کره زمین را در سال بعد از رشد خود افزایش میدهد (در این مورد، سال ۲۰۲۴ خواهد بود).
میانگین سالانه دمای جهانی برای هر سال بین سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۷ بین ۱.۱ تا ۱.۸ درجه سلسیوس بالاتر از میانگین سال‌های ۱۸۵۰-۱۹۰۰ پیش‌بینی می‌شود؛ رکورد گرم ترین سال زمین در سال ۲۰۱۶ به ثبت رسیده است؛ طبق این گزارش، ۹۸ درصد احتمال دارد که حداقل یک سال از پنج سال آینده رکورد دمای ثبت شده در سال ۲۰۱۶، زمانی که ال نینو فوق العاده قوی بود را بشکند.
بنابراین طبق این هشدار برای اولین بار طی پنج سال آینده، دمای کره زمین از آستانه دمایی توافقنامه پاریس (۵/۱ درجه سلسیوس) فراتر خواهد رفت؛ تقویت ال نینو در ماه‌های آینده و ترکیب آن با تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیتهای انسان، دمای جهان را به قلمروی ناشناخته سوق می‌دهد و این امر پیامدهای گسترده‌ای برای سلامت، امنیت غذایی، مدیریت آب و محیط زیست در پی خواهد داشت.
مطابق با پیش بینی های فصلی نیز میانگین دمای هوای کشور به ویژه در مرکز و نیمه جنوبی در تابستان افزایش کاملا محسوسی نسبت به سال گذشته ( و نرمال) خواهد داشت و بین ۱ تا ۲ درجه فراتر از نرمال پیش بینی می‌شود.