شرق/متن پیش رو در «شرق» منتشر شده و انتشارش در «آخرین خبر» به معنای تایید آن نیست

قاسم آل‌کثیر| «ملاشیه» محله‌ای با وسعت بالا که در جنوب غربی اهواز واقع شده است و در این روزها که اهواز گرم‌ترین روزهای کره زمین را سپری می‌کند، شهروندان این محله در بی‌آبی به سر می‌برند.

مشکل کم‌آبی و قطع آب در خوزستان با گرمای بالای ۵۰ درجه و پایین‌‌آمدن آستانه تحمل مردم، وضعیت اجتماعی را نگران‌کننده کرده است. مردم خواستار تعیین تکلیف فوری و شنیدن پاسخی دقیق از متولیان هستند و در مقابل روابط عمومی‌ها هم مدام از رفع فوری مشکل صحبت می‌کنند و اینکه آب‌رسانی سیار تا زمان رفع مسئله ادامه دارد.

ولی شهروندان روایت دیگری دارند: «ام علی» (مامان علی) از ساکنان خیابان «سلویچ» در محله ملاشیه است. او به «شرق» می‌گوید: «از ساعت یک شب به بعد باید منتظر تانکرهای آب باشیم. تا َدم‌دمای صبح باید بیدار بمونیم که سهممان از آب تانکرها را بگیریم. سهممان هم به اندازه تعداد قابلمه و دبه‌هایمان است. خانه‌هایی که پولی دم‌دست داشتند از مدت‌ها پیش تانکرهای آب خانگی برای شرایط اضطراری خریداری کردند. ما که پول نداریم هم سهممان از آب تانکرها فقط به اندازه تعداد قابلمه‌هایمان است. «ام علی» با صورت تکیده و دست‌هایی لرزان می‌گوید: «خاله این باید وضع ما باشد؟ من فرزندی معلول دارم. باید مرتب تر‌و‌خشکش کنم. آب شست‌وشو و استحمام نداریم. پس این همه شعار سلامتی و نظافت که می‌دهند، این است نتیجه‌ش؟ این‌طوری باید خودمان را از بیماری‌ها حفظ کنیم خاله‌جان؟» «حاج عامر» از سالخوردگان خیابان سلویچ که نزد اهالی احترامی ویژه دارد با تأیید حرف‌های «ام علی» با حالتی نا‌امیدانه می‌گوید: برای من با این سنم زشت نیست که آفتابه را ببرم و دنبال مقداری آب از تانکر مسجد باشم که بتوانم وضو بگیرم؟ تا کی باید با این مشکلات دست‌وپنجه نرم کنیم؟

حاج عامر همچنین در ادامه می‌گوید: «سیر شدیم از بدبختی، چرا باید این‌قدر در محرومیت باشیم؟ نگاهی به خیابان‌ها بنداز. آسفالتی وجود نداره. با‌این‌حال عده‌ای از ادارات مختلف خیابان را کنده‌کاری می‌کنند و میرن. در تابستان این وضعیتمان است و در زمستان هم اینجا تبدیل به باتلاق می‌شه و خودرو و موتورهایمان را داغون کرده». از اهالی که بپرسید علت قطعی آب چیست و کی قرار است آب وصل شود، جز «نمی‌دانیم» پاسخی ندارند. نه می‌دانند علت قطع آب چیست و نه می‌دانند چه زمانی قرار است آب شرب وصل شود. کمی که به سمت خیابان‌های بی‌آب ملاشیه پیش بروید، مقابل هر خانه گودال‌های عمیقی می‌بینید که یا حفر شده‌اند یا کودکی در حال حفرشان است. علت را که جویا می‌شوید می‌گویند «داریم این گودال را می‌کَنیم که به شاه‌لوله برسیم که شاید آب داشته باشد!». به خیابان ۲۰ یعنی آخرین خیابان ملاشیه می‌رویم که در آنجا نیز خانمی با چند قابلمه و بشکه دَم در منتظر رسیدن تانکرهای آب‌رسانی است. می‌پرسیم وضعیت چطور است؟ می‌گوید: «همینی هست که می‌بینید. همسرم با موتور سه‌چرخه در گرمای ۵۰ درجه ضایعات جمع می‌کند و آخر شب خیس عرق به خانه برمی‌گردد. کجا حمام کند؟ کی به فکر ماست؟ هیچ قوم و خویشی هم نداریم که مثل باقی مردم بریم خانه آنها و حمام کنیم». اکنون خیابان‌های ملاشیه در عین اینکه آسفالت نشده‌اند، با چاله‌چوله‌های فراوانی که در زمستان می‌تواند خطرآفرین باشد نیز مواجه شده‌اند، به تعبیری، قوز بالا قوز.

روایت مسئولان

مسئولان بدون عذرخواهی از مردم، مشکلات و مصائب مردم را اتوکشیده‌تر روایت می‌کنند. مدیرعامل آب و فاضلاب خوزستان در روزهای اخیر در گفته‌هایش به نکته‌ای اشاره کرد که بعضی آن را اعتراف این مقام مسئول به خطای اداره آبفا تلقی کردند. او گفت که هفته گذشته در ابتدای جاده اهواز_خرمشهر یک پمپ را تقویت کردیم و وضعیت آب قسمت زیادی از منطقه ملاشیه بهتر شد ولی سه یا چهار خیابان به مشکل برخورد کردند، برای اصلاح این وضعیت پمپ را به وضعیت قبل بازگرداندیم و دیشب آن را عوض کردیم و وضعیت به حالت قبل درآمده است. مدیرعامل آب و فاضلاب خوزستان با پذیرش اینکه ملاشیه به علت افزایش وسعت، در سال‌های گذشته با کمبود آب مواجه بوده اما این کمبود مهار شده است، باز در جایی دیگر اشاره می‌کند که «البته در بعضی قسمت‌های منطقه به‌صورت ساعتی قطعی آب داشته است». محمدرضا کرمی‌نژاد با اشاره به مشکل قطعی آب بخشی از منطقه ملاشیه اهواز اظهار کرد که این منطقه حدود ۷۰ هزار نفر جمعیت را شامل می‌شود که سال‌هاست با کمبود شدید آب روبه‌رو است. مشکلات مربوط به افت فشار آب منطقه ملاشیه از توابع شهرستان اهواز، در ایام زمستان کمتر است اما تابستان‌ها این مشکل تشدید می‌شود. وضعیت کم‌آبی و بی‌آبی در محله ملاشیه اهواز که از محلات کم‌برخوردار و فقیرنشین به حساب می‌آید، بسیار نگران‌کننده است. کارشناسان اجتماعی می‌گویند که کمبود آب آشامیدنی برای بیش از ۲۰ روز می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود. این وضعیت روی سلامتی و روان افراد تأثیرات بسیار مخربی می‌تواند بگذارد.

کارشناسان بهداشتی نیز می‌گویند کودکان و نوجوانان در این خیابان‌ها ممکن است در معرض خطر بروز بیماری‌های مرتبط با آب قرار بگیرند. این وضعیت همچنین می‌تواند تأثیرات روانی و اجتماعی منفی روی افراد داشته باشد، از جمله افزایش استرس و اضطراب. افراد در این خیابان‌ها ممکن است احساس ناامنی و ناامیدی کنند و این ممکن است منجر به تأثیرات روانی و روحی منفی بر آنها شود. به‌طور‌کلی‌ وضعیت خیابان‌های این محله فقیرنشین که آب آشامیدنی‌شان بیش از ۲۰ روز است قطع شده، بسیار نگران‌کننده است و شهروندان خواستار توجه و اقدامات فوری برای تأمین آب هستند. با‌این‌حال‌ مسئولان وعده داده‌اند که با اقداماتی که در جنوب و غرب اهواز انجام خواهد شد؛ مشکل کم‌آبی محلات اهواز از جمله عین دو، کوی سیاحی، شهرک دانشگاه و ملاشیه برای همیشه حل خواهد شد.

مشکل کم‌آبی در سال ۱۴۰۲ البته به‌صورت طولانی از شهرکرد با حدود دو هفته قطعی شروع شد. بعد از آن نوبت به قطع شبانه آب در گرگان، کرج، تهران، قطع طولانی آب در پنج شهرستان منطقه سیستان استان سیستان‌و‌بلوچستان رسید و حالا بیش از ۲۰ روز است که آب در ملاشیه اهواز قطع است و گفته می‌شود هم‌زمان در روزهای اخیر ۳۵ درصد محله‌های زاهدان آب نداشتند.

این مشکلات همگی تنها در بخش آب شرب است که مسئله از گذشته وجود داشته و وقتی به شرایط حاد برسد، خود را نمایان می‌کند. مانند ماجرای «غیزانیه» که سال‌ها پیش منجر به تنش نیز شده بود. در خوزستان جدای از کم‌آبی و بی‌آبی در زمینه آب شرب، در حوزه کشاورزی نیز معضلاتی وجود دارد که در گذشته شاهد تنش‌های اجتماعی نیز بوده‌ایم که تبعاتی هم به دنبال داشت. در کنار اینها، طبیعت نیز سهم خود را از آب می‌خواهد. این روزها مجدد اخبار کم‌آبی «هورالعظیم» باز به گوش می‌رسد. مثلث بی‌آبی انسان، کشاورزی و طبیعت اگر در کوتاه‌مدت کنترل نشود و مشکلی ایجاد نکند، در درازمدت احتمالا به مثلث تلخی تبدیل می‌شود.