دنیای اقتصاد/متن پیش رو در «دنیای اقتصاد» منتشر شده و انتشارش در «آخرین خبر» به معنای تایید آن نیست

هفته‌نامه اکونومیست سرمقاله این هفته خود را به احتمال معرفی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا به‌عنوان نامزد جمهوری خواهان و تلاش‌های طرفداران سرسخت او، اختصاص داده است. از منظر این نشریه، خاطره غالب دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، روایت هرج‌ومرج و خشم است. دوران ناامیدکننده ترامپ با حمله حامیان مستاصل به ساختمان کنگره در تلاش برای حفظ او در قدرت، سرانجام شرم‌آوری داشت. درحالی‌که ترامپ پس از انتخابات به استیضاح کشیده شد، دو کیفرخواست دیگر را نیز به پرونده خود اضافه کرد و بعید نیست که اتهامات بیشتری نیز در راه باشد.
 
اکونومیست معتقد است احتمالا ترامپ نامزد اصلی ریاست‌جمهوری۲۰۲۴ جمهوری‌خواهان خواهد بود. برخلاف زمان شورش‌هایی که کاخ سفید را در ۲۰۱۶ تسخیر کرد، اکنون طرفداران پروپا قرص ترامپ که در دوره او بر سر کار بودند، اکثریت را در اختیار دارند. حتی در مراحل اولیه، جزئیات برنامه‌های ترامپ آماده است. اسناد سیاستی هزار صفحه‌ای به بیان ایده‌هایی می‌پردازد که زمانی در محافل جمهوری‌خواه به زبان نمی‌آمدند اما اکنون به خط مشی حزب تبدیل شده است؛ از جمله، اتمام دیوار مرزی، افزایش تعرفه بر متحدان و رقبا، دائمی کردن کاهش مالیات بدون در نظر گرفتن بودجه و پایان دادن به قانون اعطای شهروندی برای افرادی که در خاک آمریکا متولد شده‌اند.  در کنار پیشنهادهای قدیمی، جمهوری‌خواهان رویای انقلاب در ساختار دولت را نیز در سر می‌پرورانند.

 «جمهوری‌خواهان ماگا» بر این باورند که تنها در صورتی قادر به اجرای برنامه مدنظر خود خواهند بود که با اخراج ده‌ها هزار از کارمندان ارشد دولتی، ابتدا دولت فعلی را بی‌اعتبار کنند. جمهوری‌خواهان طرفدار ترامپ، استدلال خواهند کرد که اصلاحات خدمات کشوری و جلوگیری از بوروکراسی غیرمنتخب که برنامه‌های رئیس‌جمهور را مختل می‌کند، نوید تقویت دموکراسی را می‌دهد. اگرچه تعادل بخش مهمی از طرح اولیه قانون اساسی آمریکاست، خدمات کشوری یکی از سه اصل دولتی نیست که قانون حصول آن را تضمین می‌کند.  ایراد اول اکونومیست به چنین مدعایی عملی نبودن آن است. تخلیه دولت از مغزها درست در زمانی که گسترش دولت آمریکا در سراسر اقتصاد رخ می‌دهد، کسب اطمینان از بوروکراسی شایسته را بیش از هر زمان دیگری مهم جلوه می‌کند.

اداره دولت ملی مدرن مستلزم تخصص در امور اداری، اقتصادی و امور خارجه است. اگر مقامات نتوانند به‌دلیل ترس از اخراج، پیشنهادهای منصوبان سیاسی را به چالش بکشند، سیاست از درون خواهد پوسید. ایراد دوم سیاسی است. رئیس‌جمهور دموکرات آینده که وارث قدرت‌های امپریالیستی و خارج از کنترل باشد، آینده‌ای نیست که جمهوری‌خواهان آرزوی آن را داشته باشند. یکی از دلایل پیاده‌سازی بوروکراسی در قرن نوزدهم این بود که با حفظ تعادل نسبی کافی، امکان انتقال قدرت از یک دولت به دولت دیگر را فراهم شود. سومین ایراد مرتبط با تغییراتی است که به رئیس‌جمهور کنترل مستقیم وزارت دادگستری را می‌دهد. دولت با توانایی اخراج همه مخالفان ادعایی خود، هنجار استقلال قانونی را از بین می‌برد. اگر چنین باشد، بدیهی است نارضایتی ترامپ به سمت انتقام‌گیری با اهداف مشخص هدایت شود. چنین چشم‌اندازی به درستی می‌تواند هر آمریکایی را نگران کند.


مواجهه با دادستان‌هایی که در برابر او ایستاده بودند، احتمالا ملاک اصلی ترامپ برای انتخاب دادستان‌های بعدی باشد که منجر به انعطاف‌پذیری غیرقابل اجتنابی خواهد شد و می‌تواند شامل تمایل به لغو تحقیقات درباره رئیس‌جمهور و متحدانش و اعطای مجوز به آنها باشد که در ضدیت با فهرست طولانی دشمنان سیاسی واقعی و قابل تصورشان خواهد بود. ترامپ دلیل چندانی برای دامن زدن به بی‌اعتمادی به سیستم انتخاباتی ندارد؛ چراکه قانون اساسی دور سوم انتخابات را ممنوع کرده است. اگرچه ممکن است ارضای عقده تاییدطلبی درباره انتخابات به ظاهر دزدیده شده در ۲۰۲۰، او را به انجام این کار سوق دهد.

اگر جمهوری‌خواهان در هر دو مجلس کنگره و سنا پیروز شوند، تا آنجا که ممکن است هیچ‌کس در قوه مجریه یا مقننه در موقعیتی باقی نخواهند ماند که توانایی متوقف ساختن ترامپ را داشته باشد. به هر حال، اکثر کسانی که در حال حاضر مسوول هستند قبلا به‌طور علنی بر مشروعیت یورش به کنگره گواهی داده‌اند. در چنین شرایطی دادگاه‌های فدرال به یکی از معدود بازمانده‌های استقلال و تخصص سالاری در سیستم آمریکا تبدیل خواهند شد. قابل پیش‌بینی است که در صورت وقوع چنین کابوسی ایشان نیز مورد حمله مداوم قرار خواهند گرفت. اگر طرح‌های جمهوری‌خواهان دقیق اجرا شود، آمریکا به حتم همچون مجارستان و لهستان مسیر دموکراسی غیرلیبرال را دنبال خواهد کرد.


هرچند که آمریکا ابزارهای لازم برای جلوگیری از وقوع چنین شرایطی، از جمله قرن‌ها تاریخ دموکراتیک و رسانه‌های خشن‌تر و مستقلی را در اختیار دارد. با این حال، ابزارهای دموکراتیک لازم نسبت به گذشته کارآیی کمتری دارند. علاوه بر این، تحت چنین شرایط کابوس‌واری بسیاری از آمریکایی‌ها وضعیت بدتری خواهند داشت. اعتماد به نهادها و حاکمیت قانون آسیب خواهد دید و کشور را بیش از پیش چندپاره می‌کند. اکونومیست در مقاله خود به این نکته اشاره می‌کند که برخی از مردم سعی خواهند کرد با این ایده که ترامپ در انتخابات مقدماتی پیروز نخواهد شد یا در انتخابات عمومی شکست خواهد خورد، آرامش خود را حفظ کنند. کماکان احتمال دارد نامزدهای مورد تایید او انتخاب نشوند یا امپراتور آشوب، طرح‌های حامیان خود را خراب کند.

باوجوداین، به نظر می‌رسد ترامپ در کشوری که نتیجه انتخابات عمومی با چند ده هزار رای تعیین می‌شود، کاندیدای آماده پیروزی است. هنگام پیروزی او، تیم کارشناسان تخریب، ایده‌های انفجاری خود را مطرح و عملیاتی خواهند ساخت و به این ترتیب هر آن ممکن است تخریب بدنه اداری دولت آغاز شود.