سهشنبه 03 مهر 1403 - 14:55
واصف باختری چه کرد؟
ایسنا/ محمدکاظم کاظمی میگوید: موقعیت واصف باختری در شعر افغانستان مانند اخوان ثالث در شعر معاصر ایران است که شعر نیمایی را تثبیت کرد.
این شاعر افغانستانی در پی درگذشت محمدشاه واصف باختری درباره اهمیت و جایگاه شعری این شاعر، اظهار کرد: استاد واصف باختری حداقل از سه وجه برای شعر معاصر افغانستان دارای اهمیت است؛ وجه اول دانش والا و اطلاعات بسیار وسیع او از ادبیات کهن، ادبیات امروز و ادبیات جهان است که در نوشتهها و سخنرانیهایش بیشتر خود را نشان میدهد. وجه دوم در شعرهای خودش است و وجه سوم در پرورش شاعران دیگر در افغانستان است. سوال شما بیشتر به قسمت دوم مربوط میشود.
او سپس درباره شعر واصف باختری، گفت: اگر شروع جریان شعر نو، شعر نیمایی و شعر سپید را در افغانستان از حوالی دهه ۱۳۲۰ که سال تولد باختری است، در نظر بگیریم میتوانیم بگوییم این جریان شعری در اشعار واصف باختری بخصوص در دهه ۱۳۵۰ که او به بلوغ شعری رسیده، به کمال میرسد. یعنی میتوان گفت کمالیافتهترین اشعار را به لحاظ فرم و خصوصیاتی که شعر نو و شعر نیمایی دارد، در شعر واصف باختری میتوان دید به خصوص اینکه شعرش از جهت مقررات و قواعدی که شعر نیمایی باید داشته باشدُ بهنجار است.
کاظمی افزود: میتوان گفت پیشنهادهایی را که نیما یوشیج در شعر نو دارد، آقای واصف باختری بیش و بهتر از هر شاعر دیگری درک کرده است. شعر نو افغانستان در اوایل مقداری حالت رمانتیک داشت، از لحاظ زبان خام بود، به لحاظ تصاویر، خیلی انتزاعی بود و در قواعد نیز خلل داشت اما واصف باختری آن را به حد کمال خود رساند. البته این مطالب به این معنا نیست که الزاما بهترین نمونههای شعر نو افغانستان از واصف باختری است؛ نباید اغراق کرد. باید پذیرفت ما شاعری مانند قهار عاصی را داریم که بسیار توانا است و و حتی شعرش بیشتر از شعر واصف باختری میان مردم راه پیدا کرده است. بعد از او، شاعران جوانتری داریم که در سالهای اخیر کار کردهاند و شعر نو افغانستان را پلهپله پیش بردهاند. میتوان گفت شعر نو افغانستان در اشعار واصف باختری به یک بنای استوار میرسد.
به گفته او، شعرهای نیمایی واصف باختری بیشتر مطرح و شناختهشده هستند اما شعر سپید، غزل و قطعه نیز داشته است.
او در توضیح اینکه درباره واصف باختری گفته شده «در غزل به ملکالشعرا بهار و در شعر نو به اخوان ثالث پهلو میزند»، گفت: واقعیت این است که ما درباره هیچ کس به افراط و یا تفریط نباید بگوییم؛ اگر پهلوزدن را به صورت مطلق در نظر بگیریم و بدون در نظر داشتن شرایط جغرافیایی بگوییم شعر واصف باختری با شعر اخوان برابری میکند، مقداری اغراقآمیز است زیرا اخوان ثالث چهرهای است که کمتر اتفاق افتاده شاعری به مرزها و ساحتهای او نزدیک شود، همینطور ملکالشعرای بهار. اما اگر پهلوزدن را در پیکره شعر معاصر افغانستان ببینیم میتواند معنا داشته باشد؛ در شعر افغانستان میتوانیم بگوییم موقعیت واصف باختری در این کشور مانند اخوان ثالت در شعر ایران است. چنین تعبیری را میشود به کار برد؛ یعنی جایگاهی که اخوان در تثبت کردن شعر نیمایی در ایران دارد، واصف باختری نیز کاری شبیه به او در شعر افغانستان انجام داده البته با درنظر داشتن مقیاس شعر افغانستان آن دوره. واصف باختری بیشتر شعرهایش را در دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ سروده که مطرحترین کارهایش نیز برای همان دوران است.
کاظمی درباره اینکه واصف باختری بعد از مهاجرت از افغانستان به پاکستان و بعد امریکا رفته و در قلمرو زبان فارسی نبوده است و این موضوع چه تأثیری بر شعرهایش داشته است، توضیح داد: این ضایعهای است؛ چند تن از شاعران بزرگ افغانستان که میتوانستند سن پختگی خود را در ایران سپری کنند، عملا در کشورهایی چون پاکستان و کشورهای اروپایی به سر بردند و از جایی که میتوانستند تأثیرگذاری و تأثیرپذیری بیشتری داشته باشند، دور ماندند. مایه تأسف است. کسی مانند باختری باید در ایران مهاجر میشد. چرا چنین نخبهای به محیط ناهمزبان مهاجرت کند؟ طبیعتا آنجا مخاطب جدی شعر خود را پیدا نمیکند و چه بسا شعرش غریب میماند. به این لحاظ جای گلهمندی و نارضایتی از سیاستهای فرهنگی کشورهای ما وجود دارد که چرا نخبگان راهی کشورهایی میشوند که زبان فارسی در آنجا غریب است و شاعر هم غریب میماند؟
او درباره تأثیرپذیری واصف باختری از جریانهای شعری ایران نیز گفت: واقعیت این است که استاد باختری مطالعات بسیار وسیع و بالایی داشت، در واقع دور بودن او از قلمرو زبان فارسی و ایران باعث بیخبریاش از جریانات شعر ایران نبوده است. در افغانستان کسی که بیش از همه از جریانهای شعر ایران بعد از نیما یوشیج مطلع بود، استاد باختری است. منتها اگر در ایران میبود با شاعران مهاجر و جامعه ادبی ایران داد و ستد و تعامل بیشتری میداشت و با جریانهای شعر سالهای اخیر و جریان شعر زنده ایران بیشتر آشنا میشد و تأثیرگذاری بیشتری داشت و این موضوع قابل انکار نیست. مایه تأسف است که چرا شاعرانی که نبضشان با زبان فارسی میتپد، دوران کهولت خود و دوران فعالیت ادبی و تأثیرگذاریشان در ایران سپری نمیشود. نه تنها ایشان بلکه استاد لطیف ناظمی که از همدورهایهای واصف باختری و تقریبا با همان درونمایه است و بعد از باختری مطرحترین چهره در شعر افغانستان است، در آلمان بوده و از قلمرو زبان فارسی دور است.
پربیننده ترین
-
عکس مسی درآمد؛ آخرین توپ طلا با آرایشگر ویژه!
-
10 جایزه 5 میلیون تومانی برای کاربران آخرین خبر (مهلت شرکت در مسابقه تا 9 آذر تمدید شد.)
-
10 جایزه 5 میلیون تومانی برای کاربران آخرین خبر (مهلت شرکت در مسابقه تا 9 آذر تمدید شد.)
-
آخرین وضعیت راهها در چهارمین روز از سال جدید؛ محور چالوس از شنبه دوباره بسته میشود
-
زنده؛ بیرانوند در یک قدمی استقلال
-
"دنا پلاس اتومات" بخریم یا "تارا اتومات؟"/ مقایسه اختصاصی "آخرینخودرو" از دو خودروی پرطرفدار
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (16)
-
5 نشانه ضعیف شدن ریه ها و بهترین روش تقویت آن چیست؟
-
لندکروزر یا ۲۰۶؟ / مقایسه جالب "آخرینخودرو" به بهانه سخنان جنجالی میرسلیم
-
سپ، برترین شرکت در خاورمیانه شد
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (28)
-
ویدیو تست و بررسی فیدلیتی پرایم جدید در آخرین خودرو
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (14)
-
لحظه به لحظه با جدال پرسپولیس مقابل النصر
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (22)
-
یحیی مچ ساپینتو را خواباند / برد ارزشمند پرسپولیس در صدمین شهرآورد
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (19)
-
چالش/بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (11)
آخرین اخبار
-
افتضاح ترین پنالتی های تاریخ لیگ جزیره
-
قالیباف حُکم داد
-
عکس/ تصاویر دیده نشده از امام خامنهای در دوران دفاع مقدس
-
گزارشی از توضیحات مدیر عملیات زیرزمینی معدن طبس در خصوص موقعیت محبوس شدگان
-
پسران بد فوتبال که دیگه تکرار نمی شوند
-
مدارک روشن علیه خبر پایان محرومیت ستاره استقلال
-
صهیونیستها به دنبال پناهگاه میگردند
-
"نه" ژاوی به ایتالیاییها
-
سومی دختر وزنهبردار در گروه B قهرمانی جوانان جهان
-
چهار مصدوم سانحه رانندگی امروز در مشهد جان باختند
-
سائوچیک 300 جی تی سی؛ داغ ترین مرسدس بنز این روزها
-
کمبود کارت آزاد در جایگاههای سوخت استان لرستان
-
آموزش بوکس به ربات انساننما با فناوری واقعیت مجازی!
-
آغاز نشست مجمع عمومی سازمان ملل تا ساعاتی دیگر در نیویورک؛ پزشکیان چه خواهد گفت؟
-
این دختر جوان ستاره صحنه کنسرت سیصد شد
سایر اخبار مرتبط
نظرات
ثبت نظر
مهمترین اخبار
اهمیت امتیازدهی دقیق در سفرهای اسنپ / امتیازدهی شفاف؛ راهنمای بهبود خدمات اسنپ
سهشنبه 03 مهر 1403 - 14:12:56
همتی: بیمه مرکزی با فساد شرکتهای بیمه مماشات نکند
سهشنبه 03 مهر 1403 - 13:58:04
صدرنشینی زعفران در بازدهی
سهشنبه 03 مهر 1403 - 13:49:44
وزیر راه: در بخش مسکن بدهکار ایثارگران هستیم
سهشنبه 03 مهر 1403 - 14:29:00
آغاز واردات خودور از بندر سیریک
سهشنبه 03 مهر 1403 - 14:15:00