سیناپرس/ محققان سلول‌هایی را که قادر به تشکیل سلول‌های پشتیبان تخصصی مغز هستند به مغز موش پیوند زده و دریافتند که آنها نه تنها با سلول‌های ناسالم بلکه با سلول‌های مسن نیز رقابت می ‌کنند و جایگزین آن‌ها می ‌شوند.
 این یافته ها راه را برای توسعه یک درمان موثر برای طیف وسیعی از بیماری ها مانند مولتیپل اسکلروزیس، ALS، بیماری آلزایمر، اوتیسم و اسکیزوفرنی باز می کند.

به گفته محققان، سلول های گلیال یک اصطلاح کلی برای سلول هایی هستند که یک سیستم پشتیبانی برای سلول های عصبی (نرون ها) محسوب می شوند. سلول های پیش ساز از نسل سلول های بنیادی هستند که می توانند به انواع سلول های خاص تمایز یابند و در مورد سلول های گلیال، سلول های پیش ساز گلیال انسانی (hGPCs) به زیرگروه هایی از جمله آستروسیت ها و الیگودندروسیت ها که برای عملکردهای خاص تخصص دارند، تمایز می یابند.
آستروسیت ها اکثر سلول های سیستم عصبی مرکزی ما را تشکیل می دهند و از نورون ها پشتیبانی و محافظت کرده، مواد مغذی را حمل و مواد زائد را از بین می برند. الیگودندروسیت ها پوشش عایق و غنی از چربی به نام میلین را در اطراف برخی آکسون ها قرار داده و آن را حفظ می کنند.
آستروسیت ها و الیگودندروسیت های ناکارآمد با چندین بیماری عصبی و عصبی-روانی مرتبط هستند. با توجه به توانایی سلول های پیش ساز گلیال انسانی ها برای ایجاد آستروسیت ها و الیگودندروسیت های جدید، محققان دانشگاه کپنهاگ دانمارک، نحوه پیوند سلول های پیش ساز گلیال انسانی های سالم را بررسی کرده اند که چگونه می تواند به بازیابی عملکرد مغز کمک کند.

محققان قبلاً دریافته بودند که سلول‌های گلیال انسان سالم با پیوند سلول‌های گلیال ناسالم موش به مدل‌های موش بیماری هانتینگتون که یک بیماری ارثی نادر و کشنده است که باعث تخریب پیشرونده نورون می ‌شود، جایگزین می‌ شوند.

در مطالعه حاضر، محققان می خواستند ببینند که آیا سلول های انسان سالم می توانند جایگزین سلول های انسان بیمار شوند یا خیر. بنابراین، آنها سلول های پیش ساز گلیال انسانی سالم را به موش های کایمریک معرفی کردند که سلول های بنیادی مشتق شده از انسان های مبتلا به بیماری هانتینگتون تزریق شده بودند. محققان دریافتند که سلول های سالم به طور کامل جایگزین سلول های بیمار شده اند.
استیون گلدمن (Steven Goldman) نویسنده مسئول این مطالعه گفت: ما سلول‌های سالم انسانی را به موش‌هایی پیوند زدیم که با گلیای جهش ‌یافته انسان‌سازی شده بودند و سلول‌های گلیال سالم پیشی گرفته و جایگزین گلیای بیمار شدند و در واقع جمعیت گلیال بیمار را ریشه کن کردند.

جالب اینجاست که محققان دریافتند زمانی که سلول های گلیال انسانی اهداکننده جوان‌تر به مغز موش‌های انسان‌سازی شده وارد شدند، با سلول‌های سالم و غیر بیمار اما مسن رقابت کرده و جایگزین شدند. محققان می گویند که یافته های آنها مبنی بر اینکه سلول های گلیال سالم جایگزین سلول های بیمار و پیر شده اند قابل توجه است و پتانسیل ایجاد درمان هایی را برجسته می کند که می توانند در طیف وسیعی از سناریوها مورد استفاده قرار گیرند.

گلدمن می ‌گوید: این یافته به ما نشان می دهد که فقط بحث سلول‌های سالم رقیب سلول‌های بیمار نیست، بلکه از نظر استفاده بالقوه آن بسیار گسترده‌تر است، زیرا ما می ‌توانیم به انواع اهداف بیماری که در آن‌ها جمعیت گلیال مسن‌تر یا بیمار داریم وارد شویم. این مزیت از نظر اینکه کجا می ‌تواند اتفاق بیافتد قابل توجه است، زیرا انواع مختلف بیماری ‌های سلول‌های گلیال وجود دارد. گلدمن در پایان گفت: اگر بتوانیم سلول‌های بیمار و پیر را جایگزین کنیم، باید بتوانیم جنبه‌هایی از عملکرد طبیعی را در این بیماری‌های دژنراتیو بازیابی کنیم.
شرح کامل این مطالعه در مجله Nature Biotechnology منتشر شده است.