اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشر آن به معنای تاییدش نیست

ادامه دعوا بر سر عفاف و حجاب بین طیف نزدیک به پایداری و نواصولگرایان

محمدحسن نجمی| تنش میان طیف منسوب به محمدباقر قالیباف موسوم به «نو اصولگرایان» و «پایداری‌چی‌ها» روز به روز بیشتر می‌شود؛ احتمالا بخش پایانی این مرحله از تنش‌های انتخابات هیات رییسه اجلاسیه چهارم مجلس یازدهم باشد و بخش اصلی آن موکول می‌شود به فصل انتخابات مجلس و لیست‌بندی محافظه‌کاران برای انتخابات.

این اپیزود از ماجراهای پایداری‌ها و قالیبافی‌ها، بر سر موضوع طرح عفاف و حجاب در مجلس است. جدیدترین تحولات این اپیزود، مربوط می‌شود به تذکردیروز یکی از نمایندگان درباره طرح عفاف و حجاب و در پی آن پاسخ قالیباف.
احمدحسین فلاحی نماینده همدان، در تذکری خطاب به قالیباف گفت که «مقام معظم رهبری نظر صریح‌شان را در مورد بحث عفاف و حجاب مطرح کردند که این اتمام حجتی برای سران قوا شد و باید کار جدی و عاجل صورت گیرد. رهبری مجددا بحث فضای مجازی را مطرح کردند که مجلس شورای اسلامی در این باره مورد سوال قرار گرفته و علاوه بر این در رسانه‌ها گفته می‌شود که مجلس شورای اسلامی جلوی قانون حجاب و عفاف را گرفته است. همچنین قانون فضای مجازی مطالبه چند ساله رهبری است و سوال ما این است که چرا در دستور کار قرار نمی‌گیرد؟»

پاس گل به قالیباف
قالیباف هم فرصت را مناسب دید تا به نامه اخیر مرتضی آقاتهرانی رییس کمیسیون فرهنگی و سخنان کاظم صدیقی رییس ستاد امر به معروف و نهی از منکر واکنش نشان دهد.
رییس مجلس در پاسخ گفت که «کجا جلوی قانون مربوط به عفاف و حجاب را گرفته است؟ این حرف از اساس کذب است. امروز مجلس شورای اسلامی اعلام آمادگی کرده است.»
او اضافه کرده «اخیرا هم گزارش کمیسیون فرهنگی درباره عملکرد دستگاه‌ها در اجرای قانون عفاف و حجاب در حوزه ایجابی و سلبی در مجلس قرائت شد و حداقل ۳۲ دستگاه کوتاهی کرده بودند. در همان زمان اعلام آمادگی شد که ما آماده‌ایم هر نوع پیشنهاد خلأ قانونی را رفع کنیم، این پیشنهاد چه از ناحیه دولت و چه از ناحیه قوه قضاییه باشد، آن را خارج از نوبت مورد رسیدگی قرار می‌دهیم.»
رییس مجلس که می‌خواست از این فرصت به خوبی استفاده کرده و اتهامات را رد کند، گفت: «روز گذشته در مجلس شورای اسلامی به ‌طور روشن درباره بحث حجاب حرف‌هایم را بیان کردم و جای ابهام نیست. شخصا مصوبات شوراهای بالادستی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای امنیت ملی و شورای امنیت کشور را به رییس کمیسیون فرهنگی دادم تا مطالعه کند.»

واکنش به صدیقی و آقاتهرانی: کذب گفته‌اند
قالیباف کنایه‌ای هم به صدیقی و آقاتهرانی زد و افزود: «اینکه برخی عزیزان در تریبون‌ها طور دیگری بیان می‌کنند، کذب است و آنها حتی از بنده صحبت‌هایی را می‌گویند که آن هم کذب است. فرمایش آقا روشن است و روز گذشته در نطق خود مجلس شورای اسلامی صحبت‌هایم را در مورد حجاب بیان کردم و اینها را در اتاق بسته نگفتم.»
البته این طرح 7 ماده‌ای هیچ‌گاه از سوی نمایندگان و مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر نشده و معلوم نیست جزییات مشخص و دقیق آن چیست. حسین جلالی نماینده رفسنجان و رییس دفتر سابق مصباح‌یزدی، در گفت‌وگو با «اعتماد» از اعلام جزییات آن امتناع کرد و موکول کرد به بعد از آمدن به صحن مجلس. او اضافه کرد که مساله حجاب، مساله‌ای فردی نیست بلکه موضوعی اجتماعی است. جلالی درباره یکی از موارد طرح که «کاهش خدمات اجتماعی» است نیز گفت که این موارد را آیین‌نامه‌های اجرایی مشخص می‌کنند. او تاکید کرد که قانون باید جنبه بازدارندگی داشته باشد و در این طرح هم ایجابی بوده که در آن بر فرهنگ‌سازی تاکید شده و هم بر جنبه فردی که براساس بازدارندگی است. او با این حال از بیان جزییات طرح از جمله جریمه نقدی خودداری کرد.

ماجرا از کجا شروع شد؟
ماجرا از روز قرائت گزارش کمیسیون فرهنگی مجلس در صحن آغاز شد که وقتی سخنگوی کمیسیون گزارش را خواند، پس از آن بیژن نوباوه در سخنانش گفت که به پیوست این گزارش یک طرح 7 ماده‌ای هم بود که «نمی‌دانم چرا قرائت نشد». این گزارش که آخرین روزهای اسفند ماه قرائت شد، حواشی آن در تعطیلات نوروز کمتر شد اما آخرین روزهای تعطیلات مرتضی آقاتهرانی در نامه‌ای که به ظاهر در پاسخ به یک خبر بود، گفت که جلوی طرح کمیسیون فرهنگی درباره عفاف و حجاب را محمدباقر قالیباف گرفته است. همان روز هم کاظم صدیقی رییس ستاد امر به معروف و نهی از منکر در سخنانی مشابه گفت که مجلس جلوی طرح را گرفته است.
این اظهارات با واکنش تند طیف قالیبافی‌ها روبه‌رو شد؛ مجتبی توانگر نماینده نزدیک به محمدباقر قالیباف و به نوعی زبان منفصل رییس مجلس در نامه‌ای سرگشاده به این دو پاسخ داد و به تندی به آنها تاخت. او اظهارات این دو را انتخاباتی خواند و گفت: «متاسفانه برخی اظهارات درباره عفاف و حجاب در روزهای اخیر به نحوی است که شائبه سیاسی و انتخاباتی بودن آن را پررنگ‌تر کرده است. سوال این است که وقتی دستگاه‌های متولی عفاف و حجاب از کمبود قانون در این زمینه سخن نگفته و لایحه‌ای هم در این زمینه به مجلس تقدیم نشده، چه انگیزه‌ای جز سیاسی‌کاری و تخریب عقلای مجلس یازدهم باعث می‌شود که مجلس شورای اسلامی، مانع طرح عفاف و حجاب معرفی شود؟ به جز حضرتعالی، جناب آقای آقاطهرانی نیز اخیرا مدعی شده‌اند که رییس مجلس جلوی طرح این کمیسیون را درباره عفاف حجاب گرفته است! عجب! گویی آقایان از سیاره دیگری آمده‌اند و در جریان امور کشور و سیاست‌گذاری و تصمیم‌های نهادی بالادستی و عدم نیاز به قانون جدید در این زمینه نیستند. لااقل جناب آقای آقاطهرانی که در مجالس هشتم، نهم و یازدهم در کسوت قانون‌گذار حاضر بود و هستند و در مجالس نهم و یازدهم رییس کمیسیون فرهنگی مجلس بوده و هستند، حتی اگر قانونی نیاز باشد نباید مطالبه‌گر باشند بلکه باید پاسخ بدهند که در این ۱۲ سال نمایندگی و ۷ سال ریاست کمیسیون فرهنگی برای عفاف و حجاب چه کرده‌اند؟ آیا اینکه در سال انتخابات مجلس قرار داریم در بیان چنین مواضعی موثر است یا نه؟»

آغازکننده اپیزود جدید
در این اپیزود از تنش میان پایداری‌چی‌ها یا همان طیف نزدیک به جبهه پایداری با قالیبافی‌ها، این پایداری‌چی‌ها بودند که حمله را آغاز کردند. به نظر می‌رسد آنها که بدنه رای‌دهنده به خود را قشر مذهبی جامعه می‌دانند و برای همین لازم است تا خواسته‌های این قشر را مدنظر قرار دهند و خود را با این مطالبات آنها در صدر اخبار نگه دارند. از سوی دیگر محمدباقر قالیباف و طیف متبوع او نیز بدنه اجتماعی‌شان با بدنه اجتماعی پایداری‌ها هم‌پوشانی دارد اما طیفی هم در بدنه اجتماعی‌شان وجود دارد که منتقد افکار پایداری‌ها هستند اما در همان قشر مذهبی قرار می‌گیرند. 
قالیباف هم به دلیل آنکه هم معتقد و هم منتقد افکار پایداری را در بدنه اجتماعی خود می‌بیند، کار سختی دارد؛ از یک‌سو به نزدیک به پایداری‌چی‌ها قول می‌دهد که اگر لایحه عفاف و حجاب از سوی دولت یا قوه قضاییه به مجلس برسد، «آن را خارج از نوبت مورد رسیدگی قرار می‌دهد» یا به قول آقاتهرانی «در 70 ساعت کار آن را تمام می‌کند»؛ از سوی دیگر باید در موضع‌گیری‌هایش به نحوی عمل کند که آن طیف منتقد پایداری‌چی‌ها نیز گمان نکنند که او در سمت نزدیکان به جبهه پایداری غش کرده است. از این رو مجبور است نوعی بازی زیگزاگی کند. 

الگوریتم رفتاری پایداری‌چی‌ها
پایداری‌چی‌ها یا همان نزدیکان به جبهه پایداری، به رسم این دو، سه سال اخیر در یکی، دو ماه مانده به انتخابات هیات رییسه مجلس، موضوعی درباره قالیباف مطرح می‌کنند و پس از چند هفته امواج آن می‌خوابد و چند هفته بعدش در انتخابات هیات رییسه مجلس چندین نماینده نزدیک به پایداری بر صندلی‌های هیات رییسه می‌نشینند؛ یکسال ماجرای سفر خانواده‌اش به استانبول و خرید سیسمونی نوه‌اش موسوم به «سیسمونی گیت» مطرح شد؛ یکسال هم خبر از دستکاری در بودجه می‌دهند. احتمالا امسال هم سوژه همین ماجرای طرح عفاف و حجاب است که پیش از انتخابات هیات رییسه مطرح شده و احتمالا تا نزدیک شدن به موسم انتخابات هیات رییسه در خردادماه، دو طرف روی همدیگر را می‌بوسند و فضای بین آنها دوستانه می‌شود. اما احتمالا فصل جدی‌تر از زد و خوردهای سیاسی این دو طیف پاییز و زمستان امسال باشد؛ جایی که محافظه‌کاران احتمالا رقیب خاصی نداشته باشند و دعوای اصلی میان این طیف، بین همین دو طیف باشد.