تبیان/ سزارین می‌تواند مشکلاتی برای شیردهی ایجاد کند، اما بیشتر آنها راه‌حل دارند. در این مطلب به چند مورد از شایع‌ترین مشکلات شیردهی بعد از سزارین می‌پردازیم و توصیه‌هایی به شما ارائه می‌کنیم.

از قبل آماده‌شدن برای شیردهی می‌تواند تا حدود زیادی خیالتان را راحت کند که بعداً شیردهی راحت‌تری داشته باشید، حتی اگر همه چیز آن‌طوری که برنامه‌ریزی کرده بودید پیش نرفته باشد. هیچ‌کس نمی‌تواند تضمین کند یک مادر باردار نیاز اورژانسی به سزارین پیدا نکند.

تحقیقات نشان می‌دهد مادرانی که تحت عمل سزارین قرار می‌گیرند ممکن است فوراً بعد از زایمان تمایل چندانی به شروع شیردهی نداشته و بیشتر مایل به دادن شیرخشک به نوزاد باشند.

1- مشکلات ناشی از بیهوشی
برای عمل سزارین چند نوع بیهوشی وجود دارد؛ اما بیشتر آنها می‌توانند شما را خواب‌آلود و ضعیف کنند. اگر تحت بیهوشی عمومی قرار بگیرید، فرایند شیردهی‌تان معمولاً تا زمانی که اثر بیهوشی‌ کاملاً از بین برود به تأخیر می‌افتد، اما در مورد اپیدورال احتمالاً می‌توانید فوراً بعد از عمل سزارین به نوزاد شیر بدهید. خوشبختانه بیشتر اوقات در موارد سزارین از بیهوشی عمومی استفاده نمی‌شود. نوزاد هم تحت‌تأثیر بیهوشی عمومی مادر ممکن است خواب‌آلود شود.
اگر نوزاد خواب‌آلود باشد و به همین دلیل شیر نخورد می‌تواند شرایط آشفته‌کننده‌ای ایجاد کند. اگر امکانش هست نوزاد را محکم به سینه بچسبانید و با فشار دست، شیر را به دهانش بریزید.
شیردادن به نوزاد چه خودش سینه را بمکد و چه شما در دهانش بریزید می‌تواند کمک کند نوزاد تا حدودی بیدارتر شود و در نتیجه شما هم راحت‌تر بتوانید به او شیر بدهید.

اگر کودک سینه را نمی‌پذیرد می‌توانید شیرتان را بدوشید و با قاشق به او بدهید. این کار هم کمک می‌کند نوزاد کمی بیشتر انرژی بگیرد. اگر کودک به دلیل خستگی نمی‌تواند خوب سینه را بمکد، تغذیه با سرنگ می‌تواند راه بسیار خوبی برای یاددادن مکیدن به کودک باشد و با کاپ شیردهی شیردادن نیز به حرکت زبانش کمک می‌کند.
تماس پوست به پوست را بیشتر کنید. این کار کمک می‌کند دمای بدن نوزاد و قند خونش تنظیم شود و وقتی نوزاد تا این اندازه به سینه مادر نزدیک باشد به‌احتمال زیاد تلاش برای مکیدن را شروع خواهد کرد. تماس پوست به پوست خصوصاً بعد از سزارین کمک بسیار زیادی به شیردهی بهتر می‌کند.
اگر این شما هستید که خواب آلودید اشکالی ندارد. اگر بی‌رمق هستید پس عجیب نیست که خسته باشید و احساس آشفتگی کنید. حتماً از فرد دیگری کمک بخواهید تا نوزاد را نگه دارد و شما بتوانید استراحت کنید. حتی اگر فقط یک ساعت استراحت کنید، برای رویارویی با چالش‌های اولیه شیردهی آماده‌تر خواهید بود.

2- درد
همهٔ مادرهایی که زایمان می‌کنند به‌نوعی درد دارند و فرقی نمی‌کند به چه شیوه‌ای زایمان کرده باشند؛ اما زایمان با عمل سزارین معمولاً دردهای بیشتر و متفاوت‌تری دارد. این دردها و ناراحتی‌ها می‌توانند ناشی از ناحیه برش، دردهای نفخ و... باشند. این دردها شیردادن را سخت کرده و در رفلکس جاری‌شدن شیر از سینه اختلال ایجاد می‌کنند.
ضمناً درد در ناحیه عمل می‌تواند باعث شود مادر در بعضی از پوزیشن‌ها برای شیردادن به نوزاد راحت نباشد. وقتی پای درد در میان است، مهم‌ترین مسئله، کنترل درد است. لازم است درد بعد از زایمان با شیوه‌ای مناسب کنترل شود و اگر در بیمارستان باشید خوشبختانه این کار به‌راحتی انجام می‌شود.
خیلی از مادرها نگران این هستند که نمی‌توانند در دوره شیردهی، برخی از داروها را مصرف کنند. هر چند داروهایی هستند که مادر شیرده نباید آنها را مصرف کند؛ اما چند دارو نیز وجود دارند که برای دوره شیردهی مناسب‌اند.
درد ناشی از نفخ و باد نیز بعد از سزارین معمول است و بعضی از مادرها به این دلیل به‌سختی می‌توانند به نوزاد شیر بدهند. از پزشک بخواهید داروی مناسبی برای این مشکل شما تجویز کند. پوزیشن‌های شیردهی مختلفی وجود دارد که می‌توانید امتحانشان کنید.

3- استرس
گاهی شرایط جوری که برنامه‌ریزی کرده بودید پیش نمی‌رود. مادرهایی که برای یک زایمان طبیعی برنامه‌ریزی و خود را آماده کرده بودند، قرارگرفتن در وضعیتی که ناچار به عمل سزارین هستند می‌توانند احساسات ناراحت‌کننده‌ای ایجاد کند و این ناراحتی و استرس بر شیر آنها اثر می‌گذارد. بیشتر مادرها بعد از عمل اورژانسی سزارین احساسات منفی دارند؛ زیرا چیزی در مورد شیردهی بعد از عمل سزارین نمی‌دانند.
درد بعد از زایمان هم می‌تواند توانایی مادر برای کنترل هیجانات و غلبه بر ناراحتی‌های فیزیکی را مختل کرده و باعث شود تولید شیر مادر به تأخیر بیفتد.
اگر احساس می‌کنید واقعاً نیاز دارید در مورد احساسات منفی خود با کسی حرف بزنید می‌توانید از یک مشاور یا یک دوست صمیمی کمک بخواهید و البته آماده‌شدن برای شیردهی پیش از زایمان می‌تواند کمکتان کند بعضی از بالا و پایین‌های شیردهی را بهتر مدیریت کنید و ضمناً اگر مشکلی پیش آمده از پس آن بربیایید.
تماس پوست به پوست را بیشتر کنید. این کار کمک می‌کند دمای بدن نوزاد و قند خونش تنظیم شود و وقتی نوزاد تا این اندازه به سینه مادر نزدیک باشد به‌احتمال زیاد تلاش برای مکیدن را شروع خواهد کرد. تماس پوست به پوست خصوصاً بعد از سزارین کمک بسیار زیادی به شیردهی بهتر می‌کند

4- تأخیر در تولید شیر
تولید شیر وقتی شروع می‌شود که جفت از جنین جدا می‌شود و وقتی بدن تحت عمل سزارین قرار می‌گیرد نمی‌داند باید تولید شیر را شروع کند. البته در خیلی از موارد چنین اتفاقی نمی‌افتد؛ اما به‌هرحال تأخیر در شیر افتادن سینه غیرمعمول نیست و معمولاً هم بیشتر به مراقبت‌های بعد از زایمان و حمایت از شیردهی مادر بستگی دارد تا چیزهای دیگر.
مادرانی که تحت عمل سزارین قرار می‌گیرند احتمال دارد طی اولین ساعت تولد کودک شیردهی را شروع نکنند یا فوراً تماس پوست به پوست را تمرین نکنند و همهٔ اینها می‌تواند تا حدودی در به تأخیر افتادن تولید شیر نقش داشته باشند.
اما مادران زیادی هم هستند که سزارین شده‌اند و هیچ تأخیری در تولید شیرشان وجود نداشته است. باز هم چیزی که مهم است، حمایت از مادر و مراقبت‌های پس از زایمان می‌باشد.
هر چه سریع‌تر و در اولین فرصت ممکن تماس پوست به پوست با نوزاد برقرار کنید. مکرراً به کودک شیر بدهید (سینه را در دهانش بگذارید)، اگر نوزاد پیشتان نیست هر دو تا سه ساعت شیرتان را بدوشید، تکنیک‌های تنفسی را تمرین کنید تا استرستان کنترل شود، بیشتر مایعات بنوشید و خوب بخوابید!

5- کاهش وزن بیش از حد نوزاد
بچه‌هایی که از طریق سزارین به دنیا می‌آیند بیشتر احتمال دارد بعد از به‌دنیاآمدن کاهش وزن چشمگیرتری داشته باشند. این اتفاق اغلب به دلیل مایعات زیادی می‌افتد که پیش از تولد کودک به بدن مادر و جنین پمپاژ می‌شود و به همین دلیل وزن نوزاد در زمان تولد بیشتر است.
غیرعادی نیست کودکی که با عمل سزارین متولد می‌شود ۱۰ درصد از وزن حین تولد خود را از دست بدهد. خیلی از پزشکان می‌گویند کاهش وزن بیشتر از ۷ درصد نیاز به خوراندن شیرخشک به نوزاد دارد. هرچند ممکن است به مکمل (شیر کمکی) نیاز باشد؛ اما اگر نوزاد کاهش وزن بیشتر از ۷ درصد داشت؛ اما خوب شیر می‌خورد، دفع خوبی دارد و مشکل دیگری وجود ندارد به او شیر کمکی ندهید. یک نکتهٔ مهم اینکه حتماً آغوزتان را به نوزاد بدهید و با فشار دست‌به‌سینه، به شیر خوردن نوزادتان کمک کنید.
یکی از فواید فشردن سینه با دست فوراً بعد از تولد این است که کاهش وزن نوزاد کمتر خواهد بود. اگر در عرض اولین ساعت بعد از تولد نوزاد این کار را انجام دهید، ترشح شیر در سینه‌تان بیشتر می‌شود.

6- زودتر شیرخشک دادن به نوزاد
وقتی نوزاد با عمل سزارین به دنیا می‌آید، خیلی بیشتر احتمال دارد فوراً بعد از تولد به او شیرخشک داده شود. گاهی لازم است؛ اما گاهی آن‌قدرها هم نیاز نیست. به‌هرحال اگر زود به نوزاد شیرخشک داده شود (خصوصاً وقتی واقعاً نیاز نیست)، برای مادر شروع شیردهی و همچنین ترشح شیر سخت‌تر خواهد شد.
گاهی به این دلیل به کودک شیرخشک داده می‌شود که مادر و کودک برای مدت کوتاهی از هم جدا هستند و در بیشتر موارد واقعاً به شیرخشک نیازی نیست.
یادتان باشد مکمل یا همان شیر کمکی لزوماً نباید شیرخشک باشد، چون اولین انتخاب شیر خود مادر است و احتمالاً شما می‌توانید شیرتان را بدوشید و به نوزاد بدهید.