خراسان/ از واکنش اصولی والدین در برابر درخواست دانش‌آموزان برای خرید لوازم‌تحریر لوکس چه می‌دانید و درگیر شدن فرزندتان با لاکچری‌بازی چه آسیب‌هایی دارد؟
 کمتر از یک هفته تا شروع سال تحصیلی جدید باقی مانده و تب خرید لوازم تحریر در بین دانش‌آموزان بسیار داغ است. دفترهای فنری لاکچری، مدادها و خودکارهای گران‌قیمت، پاک‌کن‌های فانتزی با کارایی پایین، مداد رنگی‌هایی با طرح شخصیت های کارتونی و ... توجه بسیاری از دانش‌آموزان را برای خرید جلب می‌کند. اما سوال مهم این است که والدین باید چه واکنشی در برابر درخواست فرزندشان برای خرید لوازم‌تحریر لوکس و لاکچری داشته باشند؟ خریدن یا نخریدن چنین وسایلی، چه اما و اگرهایی دارد؟ در ادامه، نکاتی در همین باره مطرح خواهد شد.

   احساس برتری با لوازم‌تحریر لاکچری!
در قدم اول، باید نگرش دانش‌آموز به وسایل لاکچری و خرید آن‌ها ریشه‌یابی شود. وقتی در خانواده‌ای این نگرش وجود دارد که داشتن ثروت بیشتر باعث منزلت اجتماعی و پذیرش در جامعه می‌شود، کودک هم در جمع همسالان خود از این نگرش پیروی می‌کند و با ابزارهای مادی، احساس برتری خود را به آن ها تحمیل می‌کند.علاوه بر پدرو مادرها، باید مربیان و معلمان مدارس هم به دانش‌آموزان آموزش دهند که ملاک برتری انسان‌ها مقید‌بودن آن‌ها به آداب و اصول انسانیت است و داشتن لوازم لوکس و تجملاتی باعث برتر بودن دانش‌آموزان نسبت به یکدیگر نمی‌شود.
   توجه به عواقب خرید چنین وسایلی
یکی از دلایلی که به والدین توصیه می‌شود تا از خرید لوازم‌تحریر گران قیمت برای دانش‌آموزان صرف نظر کنند، این است که خرید این‌گونه وسایل سبب می‌شود تا آن‌ها مدام مراقب استفاده فرزندان‌شان از آن وسایل باشند و مرتب آن‌ها را در استفاده از وسایل‌شان امر و نهی کنند. در ضمن، دانش‌آموزی که از داشتن وسایل لوکس محروم است، از همان سنین کودکی با احساسات آزاردهنده‌ای مانند خودکم‌بینی دست به گریبان می‌شود. ما باید در کنار توجه به خواسته‌ها و ذائقه کودکان، مفاهیمی مانند بی‌توجهی به مد و پرهیز از ظاهر‌بینی را هم به آن‌ها آموزش دهیم.
   لوازم‌تحریر باید به سلیقه فرزندتان باشد
یک نکته مهم که معمولا کمتر مورد توجه والدین قرار می‌گیرد، این است که لوازم‌تحریر می‌تواند نقش مهمی در گرایش دانش‌آموزان به درس خواندن و دورکردن آن‌ها از درس داشته باشد. بنابراین به والدین توصیه می‌شود لوازم‌تحریر را به سلیقه فرزندانشان خریداری کنند البته باید در انتخاب‌های فرزندانشان آن‌ها را یاری کنند.  بهتر است والدین به خواست، سلیقه و نگرش‌های فرزندانشان بها دهند و برای انتخاب‌های آن‌ها ارزش قائل شوند، در غیر این‌صورت و تنها به صرف خرید وسایل و لوازم با زور و اجبار نمی‌توان جذابیت تحصیل را در آن‌ها شکل داد زیرا اگر وسیله‌ای با زور و اجبار خریداری شود دانش‌آموز برای استفاده از آن شور و شوقی ندارد و همین نداشتن ذوق می‌تواند در گرایش نداشتن دانش‌آموز به سمت درس و مدرسه اثرگذار باشد و چه بسا حتی مزاحم درس خواندن او شود.
   با اصرار کودک برای خرید وسایل لاکچری چه کنیم؟
یکی از مشکلات رایج والدین در چنین مواقعی، درخواست‌های نابجا و اصرار فرزند برای خرید وسایل لاکچری است. کودک با بیان این که آیا من برای شما مهم نیستم، همه دوستانم از این وسیله ها خریدند و ...، والدین را مجبور به انجام چنین خریدهایی می‌کند که به بخشی از آسیب‌های آن در همین مطلب اشاره شد. اما والدین در چنین مواقعی باید چه کنند؟
1- توضیح ساده و پیشنهاد جایگزین باید به کودک توضیح دهیم که چرا هم اکنون امکان تحقق خواسته‌اش وجود ندارد. مثلا شرایط مالی خانواده و بودجه پیش‌بینی شده برای خرید لوازم تحریر را با او در میان بگذاریم تا خودش هم در مدیریت آن مشارکت داشته باشد. در سن مدرسه، کودکان مهارت زبانی بیشتری دارند که می‌توانند برای سازش و مذاکره از آن استفاده کنند. از حدود 9 سالگی انتظار می‌رود بتوانید درباره پاسخ‌های مثبت یا منفی خود، بحث‌های قانع کننده ای با او داشته باشید البته این روش برای دانش آموزان کوچک‌تر چندان میسر نیست چون مدارهای منطقی مغزشان هنوز تکمیل نشده است. استفاده از «پیشنهاد جایگزین» می‌تواند به توافق شما و کودک‌تان کمک کند: به جای خرید این دفتر، 3 تا دفتر از آن مدل دیگر بخر.
2- بی اعتنایی   اگر فرزندتان همچنان به اصرار خود ادامه داد، کاملاً بی‌اعتنا باشید. باید اراده این را داشته باشید که در برابر جیغ و داد و گریه‌های او دوام بیاورید. این کار منافاتی با مهربانی شما به عنوان پدر و مادر ندارد زیرا دارید او را تربیت می کنید و تربیت همیشه با لبخند و خوشی همراه نیست.
3- رفتار آینه‌وار  در این روش بر عکس «بی اعتنایی»، باید در برابر هر بار تقاضای کودک، یک بار پاسخ منفی خود را تکرار کنید: «امکان خرید این وسیله وجود ندارد». این جمله را مدام تکرار کنید، درست مانند آینه‌ای در برابر رفتار کودک. آن قدر تکرار کنید که کودک بفهمد هیچ راهی جز پذیرش ندارد.
   نکته پایانی
با‌توجه به این که باید روی تصمیم‌تان بمانید، حتماً قبل از تصمیم به «نه» گفتن، جوانب آن را بسنجید و «نه» الکی به او نگویید. همچنین در «نه» گفتن به کودک تان با سایر اعضای خانواده هماهنگی رفتار داشته باشید و این گونه نباشد که وقتی پدر نه گفت، مادر به او بله بگوید و برعکس.

نویسنده : منیره کشف‌رودی| ‌ کارشناس‌ارشد روان شناسی‌بالینی