اول: فرصت تقویت اراده و تصمیم گیری

یکی از مشکلاتی که در جامعه امروز وجود دارد، ضعف اراده و تصمیم گیری است؛ خیلی‌ها می‌گویند: من می‌دانم بد اخلاق هستم، اما نمی‌توانم بر بد اخلاقیم غلبه کنم، من نباید اعتیاد داشته باشم، نباید ناسزا بگویم، نمی‌توانم و نمی‌شود. گاهی افراد به گرفتاری‌های مختلف اظهار ضعف اراده می‌کنند.

ماه رمضان، ماه تقویت اراده است؛ خیلی علاقه‌مند به غذا هستیم، اما غذا نمی‌خوریم و یا علاقه‌مند به آب هستیم و آب نمی‌خوریم و نزدیک؟ ۱۴ یا ۱۵ ساعت تحمّل می‌کنیم؛ این تقویت اراده است و اولین فرصت طلایی و زمینه‌ای است که در اختیار ماست، به شرط اینکه انسان خود را بشناسد.

دوم: فرصت آشتی با خداست

در ما مبارک رمضانی، فرصت آشتی با خدا وجود دارد، هرکس قهر بوده، خدا زمینه و سراشیبی گذاشته تا در این فرصت با خدا آشتی کند.

حضرت عیسی بن مریم از جایی عبور می‌کرد، گروه اول را دید که گریه می‌کنند. گفت: گریۀ شما از چیست؟ گفتند: ما از آتش جهنم می‌ترسیم. فرمود: بدانید کسی که اینطور از خوف خدا اشک می‌ریزد، خدا او را از آتش می‌رهاند، امید داشته باشید، آتش جهنم بر بدن شما برخورد نکند. گروه دوّم را دید که ناله می‌زنند! پرسید شما چرا اشک می‌ریزید و تضرع می‌کنید؟ گفتند: عیسی! ما عشق بهشت داریم، جایی که در آن لغو، گناه، دروغ و خلاف نیست؛ جایی که فرشته‌ها و انبیا در آن هستند. فرمود: امید داشته باشید خدا به شما بهشت بدهد. رسید به گروه سوّم و از آن‌ها پرسید شما چرا اشک می‌ریزید؟ گفتند: ما خدا را دوست داریم! فقط همین. فرمود: «اَنتُمُ المَقَرِّبُونُ؛ شما مقرّبترید.» آن دو گروه هم خوب بودند، اما شما مقربید و بالاترید و این نتیجۀ حبّ خداست.

فرصت سوم: فرصت برنامه ریزی و نظم است

یکی از مشکلاتی که درزندگی همۀ ما وجود دارد، مشکل عدم برنامه ریزی و نظم است؛ ماه رمضان، دو ورود و خروج منظّم دارد که همه، آن را رعایت می‌کنند. ورود به ماه و خروج از ماه و این نظم ماه رمضان است. به طور مثال داری غذا می‌خوری، یک دفعه کنار می‌گذاری، می‌گویی اذان شد، و یا از تشنگی به خودت می‌پیچی، اما آب نمی‌خوری و می‌گویی باید افطار شود.

اول ماه آغاز می‌کنی، عید فطر افطار می‌کنی ما چه خوب است که بقیۀ زندگیمان هم همین گونه باشد؛ نماز اول وقتمنان روی نظم باشد. برنامۀ خانوادگیمان هم روی نظم باشد. در رمضان با این فرصت طلایی می‌توان برنامه ریزی و نظم را در زندگی گسترش داد.

چهارم: فرصت رفع کدورت

در این ماه، باید اختلاف‌ها و کدورت‌ها را کنار بگذاریم و در مقابل رفت و آمد‌ها و دید و بازدید‌ها را زیاد کنیم.

«ثَلَاثَةٌ لَا تُقْبَلُ لَهُمْ صَلَاةً عَبْدٌ آبِقٌ مِنْ مَوَالِیهِ حَتَّی یَرْجِعَ إِلَیْهِمْ فَیَضَعَ یَدَهُ فِی أَیْدِیهِمْ وَ رَجُلٌ أَمَّ قَوْماً وَ هُمْ لَهُ کَارِهُونَ وَ امْرَأَةٌ تَبِیتُ وَ زَوْجَهَا عَلَیْهَا سُاخِطٌ؛ سه گروه هستند که نماز آن‌ها قبول نمی‌شود: عبدی که از مولای خود قهر کرده که باید به نزد او برگردد [و با او آشتی کند]و دست او در دست مولای خود قرار گیرد و دیگری مردی که بر قومی حکمفرمایی می‌کند و آن قوم او را نمی‌خواهند و سوم زنی که شب بخوابد و شوهرش بر او خشمناک باشد.»

یکی از زمینه‌های قبول نشدن نماز، کدورت و قهر است که در ماه رمضان فرصتی است برای از بین بردن این کدورتها.

پنجم: فرصت صبر در ماه رمضان

ماه رمضان ماه صبر و تحمّل است. ماه صبر در برابر گناه، معصیت، روزه خواری و... است. آدم صبور تا اذان مغرب نشده، افطار نمی‌کند. این صبر را باید در سایر ایام هم تعمیم داد.

ششم: فرصت قناعت در ماه رمضان

در ماه رمضان، مومنان با مناعت طبع و قناعت، زندگی می‌کنند، حال این را می‌شود تعمیم داد؛ و در سایر روز‌های سال و در همۀ مراحل زندگی قناعت را سر لوحۀ همۀ امور قرار داد.

ماه رمضان شب احیا دارد، مومنان در شب‌های احیا، اسامی ائمه (علیهم السلام) را بر زبان جاری می‌کنند، در مجالس می‌نشینند، روضه می‌شنوند و اشک می‌ریزند؛ این بهترین فرصتی است که می‌توان خود را به اهل بیت (علیهم السلام) نزدیک کرد.

هفتم: فرصت پیوند با ولایت در ماه رمضان

ماه رمضان شب احیا دارد، مومنان در شب‌های احیا، اسامی ائمه (علیهم السلام) را بر زبان جاری می‌کنند، در مجالس می‌نشینند، روضه می‌شنوند و اشک می‌ریزند؛ این بهترین فرصتی است که می‌توان خود را به اهل بیت (علیهم السلام) نزدیک کرد.

شهید مطهری ارادت ویژه‌ای به مرحوم علامه طباطبایی داشت: وقتی علّت را از او پرسیدند در جواب می‌گفت:

علامه طباطبایی صفات برجسته‌ای دارد، یکی از آن‌ها این است که ایشان هر افطار می‌آمد، اول ضریح حضرت معصومه (سلام الله علی‌ها) را می‌بوسید بعد می‌رفت منزل و افطار می‌کرد، درتمام روز‌های ماه رمضان دیدم، علامه افطارش را با بوسه به ضریح حضرت معصومه (سلام الله علیها) قرار می‌داد. این همان فرصت پیوند با ولایت است.

اینکه در شب اول ماه رمضان، نیمه ماه رمضان، آخر ماه رمضان و در شب‌های قدر زیارت امام حسین (علیه السلام) مستحب است و در روایات آمده که هر کس در ماه رمضان به زیارت امام حسین (علیه السلام) برود، گویا با همۀ انبیا مصافحه کرده است، این همان پیوند با ولایت است.