هم میهن/متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

بررسی اظهارات رئیس‌جمهور در ستاد ملی جمعیت

پریسا هاشمی| سیدابراهیم رئیسی از آمارهای نگران‌کننده سقط ‌جنین خبر داد، اما کارشناسان معتقدند که آمارهایی که دست رئیس دولت است، غیرواقعی است و قابل اتکا نیست زیرا آمار دقیق و حدودی از سقط‌جنین‌های غیرقانونی وجود ندارد. حال این آماری که رئیس دولت را نگران کرده تا دست به دامان قوه‌قضائیه شود، آمار کودکان ناخواسته‌ای است که در دسترس بودن وسایل پیشگیری از بارداری می‌توانست آن را کاهش دهد. از سوی دیگر ارائه راهکار برای بهبود جمعیت توسط رئیس دولت مبنی بر اینکه «خوابگاه‌های متاهلی در فرزندآوری موثر است» نیز نمی‌تواند تاثیری در فرزندآوری داشته باشد چراکه کارشناسان براین باورند جوانان چشم‌اندازی برای آینده فرزندان‌شان نمی‌بینند و به‌سوی فرزندآوری گرایش پیدا نمی‌کنند.

روز گذشته رئیس‌ دولت و رئیس ستاد ملی جمعیت در چهارمین جلسه این ستاد به موضوعی خاص و تکان‌دهنده اشاره کرده و آمارهای ارائه‌شده درباره سقط‌جنین را نگران‌کننده توصیف کرد و بر ضرورت اهتمام وزارت بهداشت نسبت به این موضوع و هماهنگی بیشتر با دستگاه قضایی برای برخورد با متخلفان در این زمینه تأکید کرد.

آمارهای رئیس دولت اشتباه است
ناهید خداکرمی، ماما و فعال زنان درباره آمارهای نگران‌کننده سقط‌جنین که رئیس دولت سیزدهم به آن اشاره کرده، به هم‌میهن گفت: «آمارها درست نیست و ما بارها منبع این آمار و ارقام را خواسته‌ایم. متاسفانه امثال افرادى که به رئیس‌جمهور توصیه مى‌کنند با یک برنامه کامپیوترى و هوش مصنوعى مشکلات اقتصادى کشور را حل کنند درحوزه جمعیت نیز در حال ارائه آدرس غلط هستند. در موضوع جمعیت مانند بقیه مسائل کشور، اطلاعاتی که به مسئولان می‌رسد، منبع درستی ندارد. داده‌ها براساس منابع علمی به رئیس دولت نمی‌رسد.»

او با اشاره به اینکه موضوع جمعیت، موضوعی چندوجهی است، افزود: «متاسفانه برای بهبود نرخ رشد جمعیت کشور به بسیاری از عوامل دخیل و جنبه‌های اصلى آن توجه نمی‌شود. از سوی دیگر با توجه به اخباری که ما کارشناسان این حوزه داریم، نمی‌دانیم آمار سقط از کجا به رئیسی داده می‌شود که نگران‌کننده است؟ بدیهى است که کاهش نرخ بارورى در کشور نگران‌کننده است، همانگونه که میزان ازدواج در کشور نسبت به جمعیت جوان در سن ازدواج کم است. ضمن آنکه روند فرزندآوری فاجعه‌بار و حرکت جمعیتی کشور اسفبار است. رشد جمعیت کشور به‌خصوص نرخ باروری بسیار نگران‌کننده است. از سوی دیگر تصمیم‌گیران و سیاستگذاران فکر می‌کنند که با بخشنامه، بگیر و ببند و تنبیه‌کردن می‌شود رشد جمعیت را افزایش داد. از یک‌سو روش‌های پیشگیری از بارداری را در مراکز بهداشتی در دسترس کسانی که متقاضی فرزندآوری هستند و مى‌خواهند فاصله بین دو باردارى خود را انتخاب کنند، قرار ندادند که این امر ممکن است بارداری ناخواسته افزایش یابد. طبق آماری که اعلام می‌کنند و به‌نظر صحیح نمى‌رسد، اما راه کاهش سقط جنین این نیست که با خاطیان برخورد شود. چراکه اولین خاطی مادر جنین است و پدری که همسرش را وادار به سقط می‌کند. از سوی دیگر دسترسی به قرص‌هایی که باعث سقط می‌شود، بسیار سهل و آسان است و نیازى به پزشک و ماما هم نیست. با یک تلفن یا پیک موتوری این قرص‌ها را به دست متقاضی می‌رسانند.»

ناهید خداکرمی تاکید کرد: «متاسفم که حتی به رئیس دولت هم اطلاعات اشتباه و غلط داده می‌شود. وضعیت جمعیتی کشور و علل و عوامل کاهش نرخ باروری همان عللی است که وضعیت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور دارد. اگر مشکلات در این حوزه‌ها از بین برود، خودبه‌خود کشور به سمت فرزندآوری پیش خواهد رفت. چراکه هر جوانی دوست دارد خانواده بزرگی تشکیل دهد و بچه‌های زیادی داشته باشد. هر زنی هم دوست دارد که حس مادر شدن را بارها تجربه کند و فرزندان صالح زیادی داشته باشد. این یک واقعیت و احساس غریزی در انسان‌هاست. اما چشم‌اندازی که پدر و مادر برای آینده فرزندان‌شان می‌خواهند ترسیم کنند با شرایط موجود خاکستری است. چرا این موضوع را قبول نمی‌کنیم؟ چرا همیشه دنبال مجازات کردن و خاطی می‌گردیم؟»

این فعال زنان با اشاره به قوانین فرزندآوری، گفت: «با آنکه قانون جمعیت ماده‌های بسیار خوب ترویجی دارد، اما از وزارت بهداشت گرفته تا ستاد جمعیت این مواد ترویجی خوب را کنار گذاشته‌اند و دنبال اعمال ماده‌های نهی و تنبیهی هستند که آسان‌تر هم است. برخی مسئولانی که باید قانون جوانی جمعیت را اجرا کنند، آدرس اشتباه می‌دهند تا کم‌کاری‌هایشان برملا نشده و پنهان بماند. آنها موضوع سقط جنین را درحالی مطرح می‌کنند که سقط جنین عامل کاهش جمعیت نیست.»

او با اشاره به اینکه سقط جنین عملی بسیار منفور است، تاکید کرد: «من از مخالفان سرسخت هستم و برای جنین 5روزه هم حق حیات قائل هستم. اما مسئولان در خصوص جمعیت راه اشتباهی را طی می‌کنند و موضوعی که مورد توجه آنها قرار نمی‌گیرد خواسته‌ها و نظرات کارشناسان این حوزه است. متخصصان باروری، زنان، مامایی و کسانی که می‌توانند حوزه فرزندآوری را آسیب‌شناسی کنند، چه جایگاهی در تصمیم‌گیری‌ها دارند؟ نظر آنها کجا اعمال شده است؟ کشور دارای 40 هزار ماماست که 12 هزار نفر از آنها در شبکه بهداشتی کشور فعال است. متاسفانه نظر اکثر این ماماها که می‌توانند شرایط را آسیب‌شناسی کرده و راهکار بهبود شرایط فرزندآوری را ارائه کنند، هیچ‌وقت لحاظ نمی‌شود.»

خداکرمی معتقد است: «تا زمانی که مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، تحریم و مسائل زنان در این کشور حل نشود، روزبه‌روز سقوط نرخ باروری شدت بیشتری خواهد گرفت، کمااینکه از سال 92 که سیاست‌های جمعیتی ابلاغ شد تا این دو سال اخیر که قانون جمعیت ابلاغ شده است، نه‌تنها گامی به جلو برنداشته‌ایم، بلکه همچنان مسیر کاهش نرخ باروری ادامه دارد. علت وجود چنین وضعیتی هم این است که تصمیم‌سازان ما نمی‌دانند یا نمی‌خواهند بدانند یا می‌دانند و خود را به ندانستن می‌زنند که علل و عوامل کاهش باروری چیست و چطور می‌توان این شرایط را بهبود داد. اگر امید به آینده افزایش یابد و مشکلات اشتغال، سیاست و تحریم حل شود آقای رئیسی و تمام مسئولان کشور مطمئن باشند که جامعه خود به سمت تشکیل خانواده، بزرگ کردن خانواده و افزایش جمعیت سوق پیدا می‌کند. اما تا این مسائل حل نشود مجبورند کم‌کاری‌های خود را به گردن وزارت بهداشت و یا سقط جنین بیندازند و حتى سیل فرار سرمایه و مهاجرت نخبگان و نقش آن در حرکت جمعیتى کشور را هم نمى‌بینند. در صورتی که هیچ‌کدام از این موضوعات واقعی نیست و مشکل در جای دیگری ریشه دوانده است.»

او افزود: «خوابگاه‌های متاهلی هم تاثیری در رشد جمعیت ندارد. جذاب شدن کشور برای زندگی، اشتغال و احترام به خواسته‌های اجتماعی و فرهنگی مورد نیاز خانواده‌ها موثرتر از این خوابگاه‌های متاهلی است.»