شنبه 31 شهریور 1403 - 13:01

کد خبر 32002

یک‌شنبه 03 اردیبهشت 1402 - 11:00:00


عید فطر از مضمون‌های پرکابرد شعر کهن فارسی است


خبرگزاری کتاب ایران/ محمدکاظم کاظمی، شاعر و پژوهشگر ادبی تاکید دارد که بیشتر شاعران بزرگ فارسی عید فطر را در محتوا و مضمون‌سازی اشعارشان به کار برده‌اند.
 
محمدکاظم کاظمی با تاکید بر اینکه در دیوان بیشتر شاعران بزرگ کهن، اشاره‌هایی مجمل یا مفصل به عید فطر دیده می‌شود، عنوان کرد: هر شاعر بر اساس جهان‌بینی و نوع اندیشه خود نگاهی ویژه به عید فطر داشته و به عنوان نمونه شاعران درباری که 30 روز در ماه رمضان از می و مطرب دور بوده‌اند عید فطر را فرصتی برای عشرت‌جویی می‌دانستند. به عنوان نمونه فرخی سیستانی سروده است « روزه از خیمه ما دوش همی‌شد به شتاب/ عید فرخنده فراز آمد، با جام شراب/ چه توان کرد اگر روزه ز ما روی بتافت/ نتوان گفت مر او را که ز ما روی متاب...»

این پژوهشگر ادبی همچنین با بیان اینکه برخی از شاعران از مضمون فطر تنها برای فرصتی برای عرض ارادت و تبریک  این عید به ممدوح خود استفاده کرده‌اند، افزود: به عنوان نمونه خاقانی شروانی پس از سرودن این ابیات درباره عید فطر «صبح‌خیزان کز دو عالم خلوتی برساختند/ مجلسی بر یاد عید از خلد خوش‌تر ساختند/ هاتف میخانه داد آواز کای جمع‌الصبوح/ پاسخش را آب لعل و کشتی زر ساختند» به مدح ممدوح می‌پردازد «چون به زر آب قدح کردند مژگان را طلی/ میخ نعل مرکبان شاه کشور ساختند...»

وی با بیان اینکه برخی شاعران از جمله حافظ نگاهی رندانه و مبهم به عید فطر داشته‌اند، گفت: به عنوان نمونه در بیت «ماه شعبان مده از دست قدح کاین خورشید/ از نظر تا شب عید رمضان خواهد شد» حافظ با ظرافت تمام از ماه رمضان گذشته و بدون تاکید بر آن شعبان را به عید رمضان گره زده است.

کاظمی همچنین با تاکید بر اینکه شاعران اهل زهد و عرفان به ماه رمضان بیشتر از عید فطر اشاره کرده‌اند، توضیح داد: برای سرودن اشعار زاهدانه و عرفانی مصالح بیانی و اسباب مضمون سازی در رمضان بیشتر از عید فطر دیده می‌شو؛ چراکه این ماه سرشار از مفاهیم مرتبط با زهد و عرفان مانند امساک،عبادت، شب زنده‌داری، شب‌های قدر، قرآن و دیگر ملزومات این ماه است. به عنوان نمونه سنایی گفته «ای ماه صیام ارچه مرا خود خطری نیست/ حقا که مرا همچو تو مهمان دگری نیست/ از درد تو ای رفته بناگه ز بر ما/ یک زاویه‌ای نیست که پرخون جگری نیست/ ای داده به باد این مه بابرکت و باخیر/ مانا که از این آتش در دل شرری نیست»

وی همچنین گفت: حضوررمضان و عید فطر در دیوان شمس و مثنوی معنوی بسیار پررنگ است و بهترین رمضانیه‌ها و عیدانه‌های شعر فارسی را در آثار مولانا می‌توان یافت «عید آمد و عید آمد وآن بخت سعید آمد/ برگیر و دهل می‌زن، کان ماه پدید آمد»
 


پربیننده ترین


سایر اخبار مرتبط