جام جم/ گیاه سرخس یکی از گیاهان آپارتمانی است که به‌خاطر برگ‌های زیبایش شهرت دارد و می‌توانید در آپارتمان و باغچه نگهداری کنید. این گیاه به رطوبت نیاز دارد و گیاه تقریبا کم‌دردسری است.
 

تکثیر آن با خوابانیدن، با کاشت هاگ و با روش تقسیم کردن انجام می‌شود. جالب اینجاست که گیاه سرخس آلودگی‌هایی را که این روزها از دیوارپوش و کف پوش‌ها به سطح خانه منتقل می‌شود، می‌تواند مدیریت و از محیط زندگی حذف کند. سرخس، گیاهی است که ۱۲ هزار گونه‌ مختلف دارد. این گیاه با کاشت بذر، تکثیر نمی‌شود بلکه با تولید هاگ، تولیدمثل می‌کند.

هاگ‌ها واحدهای تولیدمثلی هستند که مانند نقاط کوچکی در سطح زیرین شاخه‌ها به نظر می‌رسند. گیاهان سرخس می‌توانند میلیون‌ها هاگ را روی زمین بریزند، اما تنها تعداد کمی از آنها شرایط مناسب برای رشد پیدا می‌کنند و به یک گیاه جدید تبدیل می‌شوند. سرخس‌ها بیش از ۳۰۰ میلیون سال است که وجود دارند و به دلیل برگ‌های توری مانند، کاملا قابل تشخیص از سایر گیاهان هستند. بیشتر انواع سرخس محیط‌های سایه‌دار را دوست دارند اما بعضی از آنها در محیط‌هایی که نور کامل خورشید داشته باشند، بهتر رشد می‌کنند. بعضی از سرخس‌ها خاک خشک را دوست دارند در حالی که بعضی دیگر را باید در خاک دائما مرطوب نگهداری کرد. با همه این تفاوت‌ها، برخی ویژگی‌های مشترک بین همه‌ انواع سرخس وجود دارد که باید بدانید. دانستن این نکات کمک می‌کند که بتوانید این گیاه زیبا را در گلدان یا در باغچه‌ خود داشته باشید و از زیبایی آن لذت ببرید. بیشتر سرخس‌ها، البته نه همه‌ آنها، محیط مرطوب را دوست دارند اما تحمل آنها در برابر دمای هوا بسیار وسیع است. برای هر نوع اقلیمی تقریبا نوعی سرخس وجود دارد. برای تنظیم دمای محیط باید به نوع سرخسی که تهیه می‌کنید، توجه کنید.

کود
با این‌که ضروری نیست، می‌توانید از کودهای مخلوط که به آهستگی در خاک آزاد می‌شوند، برای رشد بهتر گیاه استفاده کنید. این کار را باید در ابتدای فصل بهار انجام دهید. سرخس‌ها نسبت به کود حساس‌اند پس در استفاده از کود زیاده‌روی نکنید.

کاشت گیاه سرخس و تعویض گلدان
وقتی قصد دارید گیاه سرخس را به عنوان گیاه آپارتمانی نگه‌دارید، دنبال گونه‌هایی از سرخس بگردید که استوایی باشند. غیر از خاک‌های استاندارد مخصوص گلدان، این گیاه در خاک‌هایی که غنای بیشتری دارند عملکرد بهتری خواهند داشت. برای این منظور می‌توانید از خاک‌های ترکیبی که مخصوص سرخس‌ها تولید می‌شود، استفاده کنید. کمپوست مخلوط با پیت ماس و شن هم برای کاشتن سرخس مناسب است. تعویض گلدان گیاه سرخس زمانی ضروری است که گیاه کاملا تمام فضای گلدان را گرفته باشد. این شرایط باعث می‌شود که برگ‌های گیاه کوچک‌تر شوند. پس اگر احساس کردید که برگ‌های جدید گیاه کوچک‌تر هستند، احتمالا یکی از دلایلش، بزرگ شدن بیش از حد گیاه نسبت به گلدان است.

تکثیر گیاه سرخس با استفاده از هاگ
وقتی برگ‌های گیاه سرخس کم‌کم شروع به کوچک‌تر شدن می‌کنند، با این‌که احساس می‌کنید مرکز گیاه خیلی کم‌تراکم و خلوت شده، زمان تقسیم کردن آن رسیده است. سرخس‌ها شکل‌های مختلفی از ریشه و ساقه دارند ولی در مجموع می‌توانید با جدا کردن بخشی از ریشه و گیاه از گیاه اصلی، آن را در جای دیگر بکارید. گیاهی که جدا می‌کنید باید در همان عمقی بکارید که گیاه اصلی قرار داشته است. بعد از تقسیم و جدا کردن گیاه و کاشتن آن در مکان جدید، آن را حسابی آب بدهید. برای جمع کردن هاگ از برگ‌های گیاه سرخس، صبرکنید تا زمانی که رنگ آنها تیره شود و شروع به ریختن از برگ کنند. این علامت نشان می‌دهد که کاملا رسیده هستند. یک راه ساده برای انجام این کار این است که وقتی هاگ‌ها شروع به تیره‌تر شدن کردند، برگ را جدا کنید. برگ را داخل یک کیسه‌ پلاستیکی با در باز بگذارید یا روی یک‌کاغذ قرار دهید. این برگ را باید در فضای بسته نگه دارید تا وزش باد باعث پخش و پلا شدن هاگ‌ها نشود. منتظر بمانید تا هاگ‌ها بریزند. باید مطمئن شوید که هاگ‌ها کاملا رسیده و بالغ هستند و خودشان می‌افتند. یعنی این کار را نباید به‌زور انجام دهید:
   
یک ظرف صاف یا هر نوع ظرف دیگری را با خاک مخلوط گلدانی استریل و مرطوب که برای سرخس طراحی شده است، پرکنید. هاگ‌ها را مستقیماً روی مخلوط، از روی کاغذ یا کیسه تکان دهید و به‌آرامی فشار دهید تا هاگ‌ها به خوبی با خاک تماس پیدا کنند.
   
سطح خاک مخلوط گلدان را غبارپاشی کنید تا هاگ‌ها مرطوب شوند و در جای خود باقی بمانند.
   
روی ظرف را با پلاستیک بپوشانید و آن را در سینی که دو تا ۵ سانتی‌متر آب دارد، قراردهید. سینی را باید در جای گرم و با نور غیرمستقیم خورشید قرار دهید.
   
به تعویض آب در سینی ادامه دهید تا زمانی که علائم رشد را مشاهده کنید. این فرآیند می‌تواند شش تا ۱۲ هفته طول بکشد .
   
اولین چیزی که خواهید دید شاخه‌های کوچکی به شکل قلب به نام پروتالی است. آنها را می‌توان به آرامی از ظرف خارج کرد و به گلدان‌های جداگانه پر از خاک مخلوط گلدان مخصوص سرخس که مرطوب و استریل باشد، منتقل کرد. جوانه‌ها را بدون پوشش بگذارید، اما مرطوب نگه دارید.
   
هنگامی که پروتالی‌ها شروع به رشد شاخه می‌کنند، می‌توان آنها را به آرامی به فضای باز منتقل کرد.

تکثیرگیاه سرخس با دستک (Stolons)
در برخی گیاهان مثل سرخس، دَستَک یا ساقه‌ رونده، ساقه‌ تغییرشکل یافته‌ای است که به صورت افقی، رو یا زیر زمین حرکت می‌کند. روش دومی که برای تکثیر سرخس وجود دارد، کاشت آن با استفاده از همین دستک‌ها‌ست. برای تکثیر با این شیوه باید دستک‌ها را زیر خاک بخوابانید. شاید نیاز باشد که از وسیله‌ای برای نگه‌داشتن دستک زیر خاک استفاده کنید. خاک را مرطوب نگه دارید و در عرض چند هفته این دستک ریشه خواهد داشت و گیاه جدیدی ایجاد می‌کند. وقتی این اتفاق افتاد، دستک را از گیاه مادر ببرید. اکنون می‌توان این گیاه جدید را در مکان دیگری کاشت.

تکثیر سرخس با تقسیم کردن
وقتی برگ‌های گیاه سرخس کم‌کم شروع به کوچک‌تر شدن می‌کنند، با این‌که احساس می‌کنید مرکز گیاه خیلی کم‌ تراکم و خلوت شده، وقت تقسیم کردن آن رسیده است. سرخس‌ها شکل‌های مختلفی از ریشه و ساقه دارند ولی در مجموع می‌توانید با جدا کردن بخشی از ریشه و گیاه از گیاه اصلی، آن را در جای دیگر بکارید. گیاهی که جدا می‌کنید باید در همان عمقی بکارید که گیاه اصلی قرار داشته است. بعد از تقسیم و جدا کردن گیاه و کاشتن آن در مکان جدید، آن را حسابی آب بدهید.