بیماری ام اس یک بیماری سیستم مغزی و عصبی است.در بیماری ام‌اس سیستم ایمنی بدن، به سیستم عصبی حمله می‌کند. سلول‌های عصبی ما پوششی دارند که غلاف میلین نام دارد. غلاف میلین به انتقال پیام بین سلول‌های عصبی کمک می‌کند، اما در بیماری ام‌اس غلاف میلین توسط دستگاه ایمنی تخریب می‌شود.

این تخریب می‌تواند تخریب سطحی قابل ترمیم یا تخریب کامل غلاف میلین باشد. به‌ همین دلیل است که بیماری ام‌اس، طیف گسترده‌ای از علائم دارد و روند پیشرفت بیماری ام‌اس در هر بیمار، متفاوت است. در بعضی از بیماران روند بیماری ام‌اس ثابت می‌ماند و در بعضی به‌ مرور پیشرفت می‌کند.

علائم بیماری ام‌ اس چیست؟

علائم ام‌ اس گسترده بوده و بسته به ناحیه‌ تخریب‌ شده و میزان تخریب متغیر است. یک بیمار ام‌اس ممکن است فقط خستگی و بی‌حسی را تجربه کند و در یک بیمار دیگر، علائم تا اختلال جدی حرکتی پیش برود. شایع‌ترین نشانه‌های ام‌اس این موارد هستند:

نشانه‌های مربوط به چشم مثل تاری دید و دوبینی،سرگیجه، عدم تعادل و اختلال در راه رفتن،اسپاسم عضلانی یا دردهای شدید و بی‌دلیل عضله،بی‌حسی، خواب‌رفتگی و ضعف عضلات،احساس خستگی،تشنج، سردرد، ریزش مو، خارش و افسردگی است.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری ام‌ اس هستند؟

در ایران به‌ طور متوسط از هر ۱۰۰ هزار نفر، ۲۰ الی ۶۰ نفر به بیماری ام‌اس مبتلا هستند. سن شایع ابتلا به این بیماری متأسفانه بین ۲۰-۴۰ سال است. همین‌طور شیوع این بیماری در زنان ۲-۳ برابر مردان است. با وجود اینکه هنوز دقیقاً علت اصلی بیماری مشخص نیست، اما عواملی هستند که می‌توانند در شروع بیماری ام‌اس موثر باشند. این فاکتورها عبارتند از:

زمینه‌ ژنتیکی: مثلا اگر یکی از اقوام درجه یک مبتلا به بیماری ام‌اس باشد، احتمال ابتلای فرد بیشتر می‌شود.

تولد و زندگی در بعضی مناطق جغرافیایی: در بعضی از مناطق جغرافیایی بیماری ام‌اس شایع‌تر است.

مواجهه با بعضی از میکروب‌ها و ویروس‌ها در زمان کودکی، استرس یا خستگی بیش از حد جسمی و روحی و پایین بودن سطح ویتامین D خون، مصرف دخانیات و مصرف بیش از حد نمک

تشخیص ام‌ اس چگونه است؟

تشخیص این بیماری باید فقط توسط متخصصین مغز و اعصاب انجام شود. وقتی به پزشک مراجعه می‌کنیم و نشانه‌های ام‌اس را با او در میان می‌گذاریم، بعد از معاینه، پزشک آزمایش‌های تشخیصی تکمیلی درخواست می‌کند تا از تشخیص ام‌اس مطمئن شود. تشخیص این که علائم مربوط به بیماری ام‌اس است یا بیماری‌های دیگر گاهی سخت است و نیاز به آزمایش‌های مختلفی دارد. گاهی تشخیص قطعی ممکن است ماه‌ها طول بکشد که در این صورت، لازم است صبور و پیگیر باشیم.

درمان ام‌ اس چطور انجام می‌شود؟

بعد از تشخیص ام‌اس باید به پزشکمان اعتماد کنیم و یک روند درمانی مستمر را زیر نظر او آغاز کنیم. داروهای درمان ام‌اس در سال‌های اخیر به طرز چشمگیری پیشرفت کرده‌اند و در صورت ابتلا به بیماری ام‌اس، دیگر جای نگرانی نیست. درمان‌های مختلفی با توجه به نوع بیماری برای درمان ام‌اس وجود دارد. با پیشرفت علم داروهای خوراکی هم در کنار داروهای تزریقی برای درمان ام‌اس به کار می‌روند که روند درمان را چه از نظر تمایل به مصرف و چه از نظر اثربخشی، مؤثرتر می‌کنند. برای درمان ام‌اس لازم است تا حدی سبک زندگی را تغییر داد. تغییر سبک زندگی در کنار درمان‌های دارویی می‌تواند به کند شدن روند بیماری ام‌اس کمک کند.

عوامل موثر بر تداوم درمان ام اس

درمان تجویزشده توسط پزشک، می‌تواند بیماری ام‌اس و علائم آن را مهار کند و گاهی لازم است این درمان برای مدت طولانی طبق تجویز پزشک ادامه پیدا کند. بیماری ام‌اس ممکن است توانایی‌ها را محدود کند و ما را از داشتن یک زندگی طبیعی دور کند. پس به نشانه‌های ام‌اس باید حساس بود.