شنبه 31 شهریور 1403 - 06:25
موسیقی هزارساله ایران به روایت آن لوکاس
کتاب نیوز/ کتاب «موسیقی هزار ساله؛ تاریخ جدید سنتهای موسیقایی ایران» [Music of a thousand years : a new history of Persian musical traditions] نوشته آن ایی. لوکاس [Ann E. Lucas] با ترجمه سهند سلطاندوست توسط نشر مرکز منتشر و راهی بازار نشر شد.
آن. ایی. لوکاس نویسنده اینکتاب دانشیار قومموسیقیشناسی در گروه موسیقی کالج بوستون است که در برنامه تدریس تمدنها و جوامع اسلامی نیز مشارکت دارد. او بهخاطر فعالیتهایش در زمینه تاریخنگاری موسیقی خاورمیانه شناخته میشود.
اینپژوهشگر در کتاب پیشرو استدلال میکند موسیقی ایرانی نه میراثی باستانی، بلکه پدیدهای مدرن است و پیوندی ناگسستنی با تلقیات متغیر از تاریخ ملی ایران داشته است. لوکاس به جای در نظر گرفتن یک تاریخ یگانه برای موسیقی ایرانی، دگرسانی و گسست فرهنگی را در گذر زمان نشان میدهد و از دو تلقی متفاوت از خلق موسیقی، در نسبت با هنجارهای موسیقاییِ پیشامدرن (نظام دوازده مقام) و مدرن (نظام ردیف دستگاهی)، پرده برمیدارد. به اینترتیب «موسیقی هزارساله» که بازنویسی تاریخ موسیقی ایرانی است، نخستین اثری است که برداشتهای موجود از تاریخ موسیقی خاورمیانه را با درک کنونی از تاریخ سیاسی این منطقه همسو میسازد. از نظر جیمز گلوین، تاریخنگار خاورمیانه، لوکاس در کتابش تاریخ متعارف موسیقی ایرانی را زیر و زبر کرده و در این بازاندیشی، نشان داده این تاریخ نه ماجرای بقای یک سنت باستانی، بلکه سرگذشت اختراع و ابداع است.
نسخه اصلی کتاب «موسیقی هزارساله» سال ۲۰۱۹ منتشر شده است. اینکتاب ۲ بخش اصلی دارد که عبارتاند از «بخش نخست: فرهنگ مقامی» و «بخش دوم: فرهنگ دستگاهی» و هرکدام فصلهای مختلفی را در بر میگیرند. بخش اول کتاب ۵ فصل را شامل میشود که به اینترتیباند: امپراتوری موسیقایی، ساختار موسیقایی (کیهانشناسی و نظم جهانی، ح ۱۸۰۰ _ ۱۱۰۰ م/ ۱۲۰۰ _ ۵۰۰ ق)، موسیقی و سلوک اخلاقی (گوش سپردن به مخاطرات درونکیهانی)، سیاست خنیاگری (موسیقی شاهان، موسیقی امپراتوری، ح ۱۷۲۲ _ ۱۴۰۰ م / ۱۱۳۵ _ ۸۰۰ ق).
دومین بخش کتاب هم فصول ششم تا دهم را با اینعناوین در بر میگیرد: ساختار موسیقاییْ ملت موسیقایی (ح. ۱۹۵۰ _۱۸۰۰ م/ ۱۳۳۰ _ ۱۲۸۰ ش)، موسیقی ملت (کاوش و بازسازی دستگاه)، موسیقی و اخلاقیات (احیای یک ملت، ح ۱۹۴۰ _ ۱۸۸۰ م / ۱۳۲۰ _ ۱۲۶۰ ش)، آواز ملت (کلام مردمان، موسیقی در خدمت ایران)، تاریخ عاملیت و قدرت موسیقی.
سهند سلطاندوست مترجم کتاب پیشرو میگوید عنوان اینکتاب در اصل ماخوذ از زبان فارسی است و در واقع مولف آن را ترجمه کرده نه مترجم. او میگوید تمام هم و غماش در دوران تحصیلات تکمیلی چه در پایاننامه کارشناسی ارشد و چه در نگارش رساله دکتری، این بوده که نشان دهد آنچه در افواه عام و خاص به موسیقی سنتی یا اصیل معروف است، تقریبا همانقدر قدمت و سابقه دارد که مثلا مکتب کمالالملک در نقاشی یا خط شکسته نستعلیق قاجاری در خوشنویسی.
نویسنده کتاب هم تلاش کرده با پیگیری روند تاریخ سیاسی و موسیقایی مناطق فارسیزبان، گرهگاههای گسست را برجسته کند تا بتواند روی نظریه پر زور و زورآور تداوم تاریخی فرهنگ موسیقایی ایران خط بطلان بکشد. اینپژوهشگر منکر وجود چیزی به عنوان تاریخ یکه و یکتای موسیقی ایرانی است و در کتابش هم اشاره کرده که خلاف موسیقیشناسان ایرانی که گویی دنبال تکه گمشدهای از جورچین تصویر تمامنمای موسیقی تاریخی در یک فرهنگ واحد ایرانی بودهاند، در مقاطع زمانی و مواضع مکانی مختلف، عوالم موسیقایی متفاوتی را در اینمنطقه دیده که سخنگفتن از اصول دستنخورده را منتفی میکند.
در قسمتی از اینکتاب میخوانیم:
پس از دهه ۱۹۲۰، حمایت سلسلهها بهطور کامل از بین رفت و فضاهای مذکور به مکانهای جدیدی برای آموزش و اجرای موسیقی بدل شدند. تا زمانی که رضاشاه در سال ۱۹۲۵/۱۳۰۴ به قدرت رسید، موسیقیدانانی که سنت ردیفدستگاهی را اجرا میکردند دیگر به هیچوجه موسیقیدان درباری نبودند: آنها شهروندانی دارای شغل شخصی بودند که یکی از سنتهای موسیقی ملی ایران را اجرا و تدریس میکردند.
تا اواسط قرن نوزدهم، سلسله قاجار هر دو نوع موسیقی بومی و اروپایی را تحت اختیار خود داشت. نوسازی قوای نظامی قاجار مستلزم جایگزینی تمام شیوههای بومی و سازماندهی همهچیز به تقلید از نحوه سازماندهی نظامیان اروپایی ازجمله موسیقی نظامی اروپا بود. در نقطه مقابل، مجریان سنت ردیفدستگاهی در ابتدا عمدتا شامل نوازندگان دربار اندرونی و بیرونی بودند که در محیطهای بسته یا تفرجگاههایی که حامیانشان میفرمودند، همانطور که قرنها روال کار موسیقیدانان بود، اجرا میکردند. سلسله قاجار همچنین تعزیه را، که نوعی ممتاز از نمایش موسیقایی شیعی بود که صفویان آیین آن را بهعنوان بخشی از حاکمیت خود بهجا میآوردند، حفظ کردند. نوازندگان دربار و گروههای موسیقی نظامی میتوانستند هر دو همزمان در تعزیه قاجار حضور یابند. مشخصا تعزیهخوانان اغلب خوانندگان دربار بودند و بنابراین ممکن بود مجریان سنت ردیفدستگاهی باشند.
اینکتاب با ۳۰۲ صفحه مصور، شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۲۱۵ هزار تومان منتشر شده است.
پربیننده ترین
-
عکس مسی درآمد؛ آخرین توپ طلا با آرایشگر ویژه!
-
10 جایزه 5 میلیون تومانی برای کاربران آخرین خبر (مهلت شرکت در مسابقه تا 9 آذر تمدید شد.)
-
10 جایزه 5 میلیون تومانی برای کاربران آخرین خبر (مهلت شرکت در مسابقه تا 9 آذر تمدید شد.)
-
آخرین وضعیت راهها در چهارمین روز از سال جدید؛ محور چالوس از شنبه دوباره بسته میشود
-
زنده؛ بیرانوند در یک قدمی استقلال
-
"دنا پلاس اتومات" بخریم یا "تارا اتومات؟"/ مقایسه اختصاصی "آخرینخودرو" از دو خودروی پرطرفدار
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (16)
-
5 نشانه ضعیف شدن ریه ها و بهترین روش تقویت آن چیست؟
-
لندکروزر یا ۲۰۶؟ / مقایسه جالب "آخرینخودرو" به بهانه سخنان جنجالی میرسلیم
-
سپ، برترین شرکت در خاورمیانه شد
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (28)
-
ویدیو تست و بررسی فیدلیتی پرایم جدید در آخرین خودرو
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (14)
-
لحظه به لحظه با جدال پرسپولیس مقابل النصر
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (22)
-
یحیی مچ ساپینتو را خواباند / برد ارزشمند پرسپولیس در صدمین شهرآورد
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (19)
-
چالش/بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (11)
آخرین اخبار
-
«توماس مولر» بمب خنده تمرینات بایرن مونیخ شد
-
9 گل بایرن مونیخ در اولین بازی فصل جدید لیگ قهرمانان اروپا مقابل دینامو زاگرب از زوایای متفاوت
-
هایلایت باشگاه اینتر از اولین بازی «مهدی طارمی» در لیگ قهرمانان اروپا با پیراهن نراتزوری
-
آینده ستارههای فوتبال از دید رونالدو
-
صدای انفجار در اطراف پایگاه عین الاسد
-
آنالیز فنی استقلال مقابل الغرافه
-
کارشناسی داوری پرسپولیس - آلومینیوم
-
پنالتی استقلال اشتباه بود؟
-
گل تیمی زیبای تیم زیر ۱۵ سالههای آژاکس
-
رجائیان، مدیرعامل آلومینیوم: حضور زنان در داربی در اختیار ما نیست
-
ضدتوسعه؛ بررسی آثار روشنفکری بر توسعه اقتصادی و سیاسی
-
آیا دهلی نو با ارسال سلاح به اوکراین به مسکو خیانت کرد؟
-
میدان نبرد ایران و روس
-
پیروانی : ما مثل بعضیها اهمیتی به رنگ لباس نمیدهیم
-
گزینههای روسیه در صورت «ورود مستقیم ناتو» به جنگ اوکراین
سایر اخبار مرتبط
نظرات
ثبت نظر
مهمترین اخبار
همتی عامل رشد بورس را معرفی کرد
جمعه 30 شهریور 1403 - 23:00:17
روزی که سن بازنشستگی 65 سال شد
جمعه 30 شهریور 1403 - 21:45:00
روایت غیردولتی از اقتصاد ایران
جمعه 30 شهریور 1403 - 22:20:00
واریزی فوق العاده به حساب این مستمری بگیران
جمعه 30 شهریور 1403 - 20:45:00
۳ هزار کیلومتر مسیر ریلی در دست ساخت است
جمعه 30 شهریور 1403 - 21:15:00