خون بندناف خونی است که پس از تولد نوزاد در جفت باقی می ماند. در زمان بارداری این خون برای ادامه حیات و سلامت وی لازم است، اما پس از تولد جفت و خون آن به عنوان یک بافت اضافی به دور انداخته می شود که حاوی سلول های زیادی است. مشاهده شده است که این خون حاوی تعداد زیادی سلول های بنیادی هستند که مزایای بسیاری نسبت به سلول های بنیادی دیگر دارند.

از جمله این مزایا این که چون هنوز این سلول ها برخوردی با محیط خارج پیدا نکرده اند، اولا آلوده نبوده و ثانیا از نظر ایمنی پاسخ های ایمنی ناخواسته کمتری را ایجاد می کنند، چرا که هنوز نابالغ هستند.

با وجود اینکه مدت کوتاهی از آغاز تحقیقات در مورد سلول‌های بنیادی می‌گذرد، این علم مرزهای بسیاری را درنوردیده و جهان زیست‌شناسی و پزشکی را دچار تحول کرده است. این سلول‌ها دارای پتانسیل بسیار بالای درمانی هستند.
 

در زمان زایمان کمتر از ۵ دقیقه فرصت وجود دارد تا خون بندناف را جمع‌آوری کرد، خون بندناف غنی از سلول‌های بنیادی خونساز است که در موقع تولد به عنوان یک زباله بیولوژیک دور ریخته می‌شود، اما ذخیره آن در بانک خون بندناف می‌تواند برای درمان بیش از ۸۰ نوع بیماری لاعلاج و صعب‌العلاج استفاده شود. 

ملیحه بهنامیان مدیر بانک خون بند ناف جهاددانشگاهی خراسان جنوبی با اشاره به ویژگی خاص این سلول‌ها، گفت: سلول‌های بنیادی خون بندناف نسبت به سلول‌های بنیادی بزرگسالان مناسب‌تر است چراکه جوان‌تر بوده و کمتر در معرض بیماری‌ها یا عامل محیطی قرار گرفته‌اند. سلول‌های بنیادی در اکثر تکثیرهای پی در پی دچار پیری نمی‌شوند و برای هر فرد در طول زندگی او تنها یکبار و زمان تولد فرصت ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی خون بند ناف وجود دارد.

وی با بیان اینکه سلول‌های بنیادی موجود در خون بندناف را می‌توان بدون هیچ گونه خطری برای کودک یا مادر جمع‌آوری کرد، افزود: سلول‌های بنیادی قادر به ساخت انواع سول‌های دیگر هستند.

بهنامیان با بیان اینکه در دسترس بودن، کاهش احتمال رد پیوند نسبت به سایر منابع سلول‌های بنیادی خونساز، کاهش خطر آلودگی و عدم نیاز به تطابق ژنتیکی کامل در پیوند از مهم‌ترین مزایای خون بندناف نسبت به سایر منابع سلولی است، اظهار کرد: همچنین علاوه بر فردی که خون بندناف وی ذخیره‌سازی شده، هر شخص دیگری که از لحاظ ژنتیکی تطابق لازم را با نمونه خون بندناف ذخیره شده داشته باشد، در صورتی که تعداد سلول‌ها متناسب با وزن بیمار باشد می‌توان در صورت تایید پزشک معالج از این سلول‌ها استفاده کرد.

وی با اشاره به اینکه شانس تطابق در خویشاوندان درجه یک نوزاد و به خصوص خواهر یا برادر او بیشترین مقدار بوده و به همین جهت به بانک‌های خون بندناف، بانک خون خویشاوندی نیز گفته می‌شود، ادامه داد: اگر مردم نقش حیاتی سلول‌های بنیادی خون بندناف را دریابند، آن‌ها را دور نمی‌ریزند چراکه این سلول‌ها در درمان بیماری‌ها قدرتی دارند که هنوز به طور کامل کشف نشده‌اند.

مدیر بانک خون بند ناف جهاددانشگاهی خراسان جنوبی بیان کرد: گرچه در این سال‌ها ذخیره‌سازی و فریز سلول‌های بنیادی خون بند ناف رشد داشته است، اما با این حال، سالانه تعداد زیادی خون بندناف همراه با سایر ضایعات بیولوژیکی و پزشکی دور انداخته می‌شوند.

بهنامیان با بیان اینکه این اتفاق بیشتر به دلیل ناآگاهی از مزایا و کاربردها خون بندناف است، تصریح کرد: سلول‌های بنیادی خون بندناف در درون تانک‌های مخصوص در دمای ۱۹۶- درجه نگهداری می‌شوند و لازم است مادران باردار از هفته ۳۶ بارداری جهت عقد قرارداد به دفتر بانک خون بندناف در جهاددانشگاهی خراسان جنوبی و یا به سایت www.rsct.ir  مراجعه کنند.

وی با بیان اینکه از ابتدای سال تاکنون حدود ۲۰ درصد رشد در تعداد قرارداد منعقده نسبت به سال گذشته داشته‌ایم، افزود: در حال حاضر باتوجه به حجم زیاد تقاضا به افرادی که امکان پرداخت مبالغ هزینه عقد قرارداد را ندارند، شرایط اقساط و تسهیلات بانکی تعلق گرفته و می‌توانند فرآیند ذخیره‌سازی را با شرایط اقساطی انجام دهند.