طبق آخرین اطلاعات موجود، زیرسویه «جِی ان.۱ - JN.۱»‌ تا پایان ژانویه سال میلادی جاری، به گسترده‌ترین پاتوژن در ایالات متحده امریکا تبدیل شد که حدود ۸۳ تا ۸۸ درصد از موارد ابتلا به بیماری در این فصل را به خود اختصاص داده است. به عبارت دیگر، JN.۱ تا کنون به عنوان شایع‌ترین زیرمجموعه کووید-۱۹ شناخته می‌شود.

این زیرسویه در بسیاری از کشورهای جهان از جمله: هند، چین، بریتانیا و ایالات متحده امریکا یافت شده است. هم‌چنین اولین مورد ابتلا به JN.۱ در ایران نیز طی روز گذشته (۳۰ بهمن) شناسایی شد.

پیش‌بینی تکامل ویروس کرونا و زیرمجموعه‌های آن دشوار است، اما مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های امریکا (CDC) تخمین می‌زند که موارد ابتلا به JN.۱ تا پایان زمستان، رقم قابل توجهی خواهد بود. هم‌چنین به گفته این سازمان، هیچ مدرکی مبنی بر اینکه JN.۱ باعث بیماری در سطوح شدیدتر می‌شود وجود ندارد، اما گسترش و انتشار سریع آن نشان می‌دهد که نسبت به سایر واریانت‌های در گردش، هم پتانسیل انتقال سریع‌تر و بیشتری دارد و هم در زمینه دور زدن سیستم ایمنی بدن قوی‌تر عمل می‌کند.

هرآنچه لازم است درمورد JN.۱ بدانیم:

۱. JN.۱ از کجا آمده و چه تفاوتی با سایر زیرشاخه‌های ویروس کرونا دارد؟

زیرسویه JN.۱ نخستین بار در سپتامبر ۲۰۲۳ در ایالات متحده امریکا ظاهر شد. این زیرسویه یکی از زیرشاخه‌های «پیرولا - با نام رسمی BA.۲.۸۶» است. پیرولا نیز یکی از زیرسویه‌های غالب اومیکرون است که شهریور ماه امسال فراگیر شد.

بیشتر بخوانید:

تفاوت بین BA.۲.۸۶ و JN.۱ در این است که زیرسویه جدید (جی ان.۱) دارای یک جهش اضافی در پروتئین اسپایک خود است؛ یک تغییر واحد که ممکن است مشخصه‌های [شناخته‌شده] ویروس را دچار دگرگونی کند. بر همین اساس، تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که این زیرسویه نسبت به انواع پیشین، ایمنی‌گریزتر است.

۲. در مورد JN.۱ چه می‌دانیم و چه نمی‌دانیم؟

یافته‌ها حاکی از این است که JN.۱ نسبت به زیرسویه‌های قبلی، بیماری‌زایی شدیدی ندارد و علائم متفاوت و جدیدی را ایجاد نمی‌کند. بنا بر اطلاعات منتشرشده از سوی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های امریکا، علائم کووید معمولاً در انواع مختلف مشابه هستند و شدت آن بیشتر به مصونیت فرد بستگی دارد تا به خود ویروس. از جمله علائم این زیرسویه می‌توان به تب، سرفه، بی‌حالی و کاهش حس بویایی و چشایی اشاره کرد.

یکی از جنبه‌های قابل توجه JN.۱ «انتقال سریع» آن است؛ به‌طوری که بر اساس جدیدترین برآورد CDC در ژانویه ۲۰۲۴، این زیرسویه حدود چهار ماه پس از ظهور خود در ایالات متحده امریکا (از سپتامبر تا اوایل دسامبر ۲۰۲۳)، موارد ابتلا به کووید را از ۳.۵ درصد به بیش از ۲۱ درصد افزایش داد و تا اواخر سال میلادی ۲۰۲۳ این رقم به بیش از ۸۵ درصد رسید.

۳. در برابر زیرسویه‌های جدید کرونا چگونه از خود محافظت کنیم؟

طی سال‌های اخیر سه ویروس کرونا، آنفلوانزا و ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)تقریباً همزمان در پاییز و زمستان جریان یافتند و به عوامل بیماری‌زای «سه‌گانه» معروف شدند و تا حدودی ترس عمومی نسبت به ابتلا به بیماری‌های فصلی را افزایش دادند. اما جای نگرانی نیست؛ واکسن‌هایی برای افزایش محافظت ایمنی در برابر هر سه این بیماری‌ها در دسترس هستند.

بدین منظور، واکسن‌های به‌روزشده آنفلوانزا و کووید برای تمام گروه‌های سنی (۶ ماه به بالا) در دسترس است و با مراجعه به مراکز بهداشتی و درمانی می‌توان آن را دریافت کرد.

در زمینه پیشگیری از ابتلا به RSV، دو رویکرد ارائه می‌شود: ۱) برای بزرگسالان واکسن در دسترس است. ۲) برای نوزادان و کودکان نوپا نوعی آنتی‌بادی مونوکلونال واکسنی وجود دارد که به زنان باردار تزریق می‌شود تا بدنشان آنتی‌بادی‌هایی را بسازد که به محافظت از جنین و نوزادِ تازه‌متولد در برابر RSV از بدو تولد تا ۶ ماهگی کمک می‌کند.

با توجه به خفیف بودن علائم و خطرناک نبود زیرسویه جدید، انتظار می‌رود آخرین نسخه‌های واکسن‌ کووید در برابر JN.۱ محافظت قابل قبولی را ارائه دهند.

رعایت پروتکل‌های بهداشتی نیز به نوبه خود، شما را ایمن نگاه می‌دارند. دوری از افراد بیمار، استفاده از ماسک در امکان پرازدحام و سرپوشیده، شستن دست‌ها و بهبود تهویه از مهم‌ترین مواردی هستند که باید رعایت کنید.

اگر تا کنون واکسن نزده‌اید یا مدت‌زمان طولانی از آخرین تزریق‌تان می‌گذرد، دوز واکسن به‌روزشده یا یادآور را دریافت کنید، در شرایط خاص ماسک بزنید و اگر مشکوک به بیماری بودید، با مراجعه به پزشک تست کووید بدهید.

منابع: ،