باشگاه خبرنگاران/در برنامه مادر کودک شبکه سلامت، علی مجیدی نژاد فوق تخصص خون در خصوص کم خونی در دوران بارداری به بحث و گفتگو پرداخت.
 

مجیدی با بیان این مطلب که بارداری یکی از بزرگترین آثار خالق هستی است، گفت: آمادگی بدن مادر برای پذیرش  یک موجود دیگر در وجود خود، جای تامل و تفکر بسیار دارد.

این کارشناس برنامه افزود: در پایان سه ماهه اول و شروع سه ماهه دوم، بدن شروع به افزایش خون‌سازی می‌کند، که هم میزان آب خون، (یعنی پلاسما که حدود ۵۵ درصد حجم خون را تشکیل میدهد) و هم گلبول سازی خون که ۴۵ درصد خون را تشکیل می‌دهد، افزایش پیدا می‌کند. در این بین، میزان افزایش آب خون به نسبت گلبول‌های قرمز خون بیشتر است و در نتیجه میزان گلبول‌های قرمز خون کاهش می‌یابد و اکثر مادران باردار از سه ماهه دوم تا پایان بارداری با کم خونی فیزیولوژیک مواجه خواهند بود.

مجیدی نژاد افزود: اگر میزان هموگلوبین خون مادر به زیر ۱۰ میلی‌گرم در دسی لیتر برسد، کم خونی بیمارگونه یا پاتولوژیک نامیده می‌شود.

وی گفت: کم خونی معمولاً علامتی از یک بیماری است، مانند کم خونی ناشی از فقر آهن، کم خونی ناشی از کمبود فولات و یا کم خونی که به دنبال ابتلا به تالاسمی ماینور ایجاد می‌شود. در این بین اگر شاخص آهن، (فریتین) در خون طبیعی باشد و کمتر از ۳۰ میلی‌گرم نباشد، به غیر از مصرف مکمل روزانه آهن، نیاز به مداخلات دیگر دارویی نیست.

وی در پاسخ به این سوال که اگر میزان گلبول قرمز خون مادر کمتر از ۱۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد، چه باید کرد، گفت: اگر هموگلوبین خون مادر کمتر از ۱۰ باشد، نیاز به بررسی‌های بیشتری دارد. کمبود آهن، شایع‌ترین علت کم خونی در مادر باردار است. کمبود اسید فولیک و پس از آن بیماری تالاسمی ماینور، از دیگر دلایل کم خونی هستند.

وی افزود: بسته به اینکه عامل کم خونی چه باشد، درمان متفاوت خواهد بود. اگر فریتین (ذخیره آهن) در دوران بارداری کمتر از ۳۰ باشد نیاز به درمان اضافی (غیر از مکمل آهن) وجود دارد.

این متخصص خون، گوشت قرمز، جگر و قلوه را از مهمترین ذخایر آهن و تخم مرغ را نیز از منابع دیگر آهن برشمرد.

وی تاکید کرد: گیاهان از نظر آهن منبع فقیری محسوب می‌شوند. افرادی که گوشت قرمز مصرف نمی‌کنند، معمولاً با کمبود آهن مواجه خواهند بود.

این کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که مصرف قرص اسید فولیک از چه زمانی برای مادر باردار ضروری است، گفت: مصرف قرص اسید فولیک، قبل از بارداری شروع می‌شود و در طول بارداری نیز ادامه می‌یابد. کمبود اسید فولیک علاوه بر ایجاد کم خونی، با ایجاد ناهنجاری‌های عصبی در جنین نیز همراه خواهد بود. اخیراً قرص‌های یدوفولیک (حاوی ید و اسید فولیک) به مادران باردار توصیه می‌شود که علاوه بر جلوگیری از کم خونی، از کم کاری تیروئید در دوران بارداری نیز جلوگیری می‌کند.

وی ادامه داد:گاهی قرص‌های آهن به دلیل عوارض گوارشی که دارند، توسط مادر باردار تحمل نمی‌شوند، به همین جهت در صورت کم خونی شدید مادر باردار، طبق دستور و تحت نظر پزشک متخصص، آهن تزریقی تجویز می‌شود.