آسم بیماری التهابی مزمن و غیرواگیردار است که تحت تاثیر عوامل محیطی و ژنتیکی بروز می‌کند و در آن مجاری تنفسی در واکنش به محرک‌ها متورم و باریک می‌شوند و ممکن است حتی مخاط اضافی تولید کند این وضعیت می‌تواند تنفس را دشوار کرده و باعث سرفه، خس خس هنگام تنفس و تنگی نفس شود.

علت اصلی این بیماری ناشناخته است و مطابق مطالعات بروز این بیماری در دو دهه گذشته افزایش یافته است. وجود سابقه آسم، اگزما و آلرژی غذایی در اعضای خانواده، احتمال بروز آسم را در سایر اعضای خانواده افزایش می‌دهد. مواجهه با برخی عوامل محیطی همچون دود سیگار، آلودگی هوا، آلرژن‌های استنشاقی نظیر گرده گل‌ها، کپک‌ها و قارچ‌ها، گرد و خاک، عوامل حساسیت زای حیوانات (پر، مو، پوست) و آلاینده‌های شیمیایی می‌تواند منجر به بروز آسم شود.

افزایش چشمگیر شیوع آسم در بسیاری کشور ها نشان می‌دهد که عوامل محیطی مرتبط با سبک زندگی نقش مهمی در سبب شناسی این بیماری دارد. به هم خوردن تعادل بین آنتی‌اکسیدان‌ها و اکسیدان‌ها در ایجاد و کنترل علایم آسم نقش چشمگیری دارد.

بر اساس تحقیقات اخیر رعایت الگو غذایی سالم شامل مصرف کافی و متعادل میوه و سبزی، ماهی و غذاهای دریایی و انواع روغن‌های گیاهی نقش موثری در بهبود عملکرد ریوی و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به آسم دارد.

میوه‌ها و سبزی‌ها منابع غنی از آنتی اکسیدان‌هایی چون ویتامین C و کارتنوییدها هستند که موجب جلوگیری از آسیب بافتی و کاهش التهاب مجاری هوایی می‌شوند. روغن‌های گیاهی نیز منابع خوبی برای ویتامین E (نوعی آنتی اکسیدان) هستند. علاوه بر آن ماهی و غذاهای دریایی نیز به علت دارا بودن اسیدهای چرب ضروری امگا ۳ نقش محافظتی در بیماری‌های ریوی از جمله آسم آلرژیک دارد.

به‌طور کلی رژیم اختصاصی برای درمان آسم وجود ندارد اما برخی مواد غذایی به رژیم روزانه فرد مبتلا به آسم می‌تواند موجب بهبود عملکرد ریوی و کاهش علایم شود. به‌طور مثال مصرف ویتامین D باعث کاهش حمله‌های آسم در کودکان و نوجوانان می‌شود که بهترین منابع آن ماهی سالمون، لبنیات غنی شده با ویتامین D و تخم‌مرغ است.

سطح ویتامین A در کودکان مبتلا به آسم کمتر از میزان نرمال است. در این کودکان سطوح بالا ویتامین A با عملکرد بهتر ریه‌ها همراه است که جگر، شیرپرچرب، کره، هویج، کدو حلوایی، کلم بروکلی مواد غذایی غنی از ویتامین A هستند.

مواد غذایی ممنوعه در آسم

 غذاهای فست فودی (پیتزا،سمبوسه و فلافل) و غذاهای پرنمک و روغن‌های هیدروژنه می‌تواند ریسک فاکتوری برای آسم باشد. همچنین استفاده از گوشت‌های کبابی و دودی شده با احتمال افزایش حملات آسم در بیماران مبتلا به آسم همراه است .

براساس گزارش دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، افزایش دریافت غذاهای حاوی اسیدهای چرب اشباع از طریق فعال کردن سیستم ایمنی ذاتی و رها شدن عوامل التهابی نیز موجب التهاب مجاری هوایی می‌شود که اثر پیش التهابی این اسیدهای چرب از طریق اسیدهای چرب امگا ۳ قابل پیشگیری است.