مهر/ این روزها بحث درباره اینکه چه کسی رییس مجلس آینده خواهد شد، شدت گرفته است. در این میان گزینه‌هایی مطرح هستند که هر کدام تا اندازه ای شانس جلوس بر کرسی ریاست را دارند.

پس از پایان ماراتن انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، یکی از اولین سوالاتی که ذهن ناظران را به خود مشغول کرد، این بود که چه کسی ردای ریاست مجلس آینده را به تن خواهد کرد. هر چند پاسخ قریب به یقین به این پرسش، به نتیجه انتخابات در دور دوم هم بستگی دارد، اما با یک نگاه کلی شاید بشود چند نفر را در قامت مدعی ریاست شناخت. در این گزارش سعی می‌کنیم شانس مدعیان جلوس بر کرسی ریاست مجلس آینده را مورد بررسی قرار دهیم.

محمدباقر قالیباف؛ همچنان مدعی

قالیباف نتوانست همچون انتخابات مجلس یازدهم، موفقیت صدرنشینی در لیست تهران را تکرار کند و سه نفر از منتقدین جدی او یعنی نبویان، ثابتی و رسایی بالاتر از او قرار گرفتند. نکته مهم‌تر اینکه یاران نزدیک قالیباف نظیر احدیان و نگاهداری نیز نتوانستند حتی به دور دوم راه یابند.

همه این عوامل موجب شد تا بسیاری از تحلیل گران، نتیجه انتخابات را آنچنان، باب طبع قالیباف ارزیابی نکنند. شرایط برای قالیباف طوری است که برخی شائبه‌های تأیید نشده طی روزهای اخیر، از احتمال کناره‌گیری قالیباف از مجلس آینده حکایت داشتند.

با توجه به چهارم شدن قالیباف و راهیابی تعداد کثیری از اعضای دو لیست ائتلاف مردمی نیروهای انقلاب (امنا) و صبح ایران از تهران -که هر دو لیست از منتقدین قالیباف هستند- نمی‌توان تحقق ریاست قالیباف بر مجلس آتی را مانند مجلس یازدهم، سهل و ساده پنداشت.

«حمیدرضا ترقی» عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی، چندی پیش در گفت‌وگو با خبرآنلاین اعلام کرد که «ریاست مجلس قالیباف با چالش‌های جدی رو به روی خواهد بود و احتمال اینکه ایشان نتواند به راحتی ریاست را در دست بگیرد، زیاد است».

با این حال دیگرانی بر این باورند که جز قالیباف، فرد دیگری شانیت ریاست بر مجلس را ندارد و با وجود چهارم شدن در تهران، در نهایت طیف‌های انقلابی در داخل و بیرون مجلس، روی ریاست او به توافق خواهند رسید.

علاوه بر احتمال توافق طیف‌های انقلابی روی ریاست قالیباف، احتمال اجماع منتخبین متصل به جریان موسوم به اصلاح طلبی و میانه در مجلس آینده روی «استمرار ریاست قالیباف» نیز وجود دارد.

هر چند «مسعود پزشکیان» منتخب مردم تبریز در مجلس آینده روز گذشته در گفت‌وگو با مهر، ریاست قالیباف را قابل پیش بینی ارزیابی نکرد، اما قبل تر، او در گفت‌وگویی دیگر با خبرگزاری دانشجو، تمایل اعتدالگرایان به ریاست قالیباف را صراحتاً به زبان آورد. او اظهار کرد: «اگر قرار باشد افرادی که در روزهای گذشته، اظهارات غیر اخلاقی و غیر منطقی مطرح کردند در قامت ریاست مجلس قرار بگیرند، قطعاً ریاست آقای قالیباف منطقی‌تر به نظر می‌رسد… افرادی که به قالیباف نقد می‌کنند، کجای مملکت را توانسته‌اند درست کنند».

منوچهر متکی؛ محور فراکسیون وحدت

آنچنان که از شنیده‌ها برمی آید، متکی برای کسب ریاست مجلس آینده، خیز برداشته و تصور دارد می‌تواند در کنار سایر مدعیان، به رقابت بپردازد. متکی هر چند به واسطه تصدی وزارت امور خارجه در دولت نهم، در افواه عمومی به عنوان یک دیپلمات شناخته می‌شود، اما او سابقه نمایندگی مجلس در دوره اول و هفتم را نیز در کارنامه دارد و در نوع خود با روندهای پارلمانی، غریبه نیست.

متکی که سخنگوی شورای وحدت نیروهای انقلاب اسلامی است و توانست به عنوان تنها عضو لیست شورای وحدت تهران، در دور اول انتخابات به مجلس دوازدهم راه یابد، چندی پیش در گفت‌وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاکید کرد که ۹۰ نفر از نامزدهای مورد حمایت شورای وحدت در سراسر کشور به مجلس راه یافته اند که از این تعداد، ۶۰ نفر نامزد اختصاصی این شورا بوده‌اند. متکی در عین حال تصریح داشت که «اولین گام ما در مجلس جدید …تشکیل فراکسیون وحدت خواهد بود».

با توجه به این اظهار نظر می‌توان منتظر بود که متکی یکی از مدعیان کسب ریاست مجلس آینده باشد و حتی اگر نتواند به این جایگاه برسد، با پشتوانه فراکسیون وحدت و در تعامل با نمایندگان میانه و اصلاح طلب، یکی از نامزدهای کسب نواب رئیسی باشد.

حمید رسایی؛ بعید اما بالقوه

در میان راه یافتگان به مجلس دوازدهم، یکی از چهره‌هایی که این روزها نامش حداقل در حوزه تهران، بیشتر از سایر منتخبین به گوش می‌رسد، حمید رسایی است. رسایی سابقه نمایندگی مجلس شورای اسلامی در دوره‌های هشتم و نهم از حوزه تهران را دارد.

رسایی در انتخابات مجلس دهم در اسفند سال ۱۳۹۴، از حوزه تهران رد صلاحیت شد و یک سال بعد در اسفند ۱۳۹۵، تلاش کرد در انتخابات میان دوره‌ای مجلس از حوزه اصفهان نامزد بشود که صلاحیت‌اش در این حوزه هم مورد تأیید قرار نگرفت.

رسایی برای انتخابات مجلس یازدهم از حوزه تهران، با وجود تأیید صلاحیت، رأی کافی نیاورد. او برای مجلس دوازدهم نیز ابتدا از سوی هیأت اجرایی استان تهران، مهر عدم احراز به صلاحیتش خورد اما مدتی بعد، از سوی هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات شورای نگهبان تأیید شد.

نماینده مجالس هشتم و نهم، در ابتدا تصور نمی‌شد برای انتخابات مجلس دوازدهم بتواند در تهران حرفی برای گفتن داشته باشد اما توانست با ضریب‌دادن به برخی نارضایتی‌ها درباره عملکرد مجلس یازدهم، رأی مثبت خود را ارتقا ببخشد و در نهایت در لیست تهران، بالاتر از قالیباف و سایر مدعیان، سوم بشود.

رسایی هر چند مدتی قبل در گفت‌وگو با پایگاه خبری جماران مدعی شد که اصلاً به ریاست مجلس فکر نمی‌کند، اما با توجه به پیشینه عملکرد او در مجالس هشتم و نهم می‌توانیم این انتظار را داشته باشیم که یکی از نمایندگان مؤثر و تعیین کننده در مجلس دوازدهم باشد و حتی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، در تعیین ریاست و ترکیب هیأت رئیسه آینده ورود کند.

سید محمود نبویان؛ اول تهران اول مجلس می‌شود؟

کمتر کسی تصور می‌کرد نبویان که پس از رایزنی صادق محصولی و جبهه پایداری با غلامعلی حداد عادل، در لیست نهایی شورای ائتلاف نیروهای انقلاب در تهران به جای محسن دهنوی جای داده شد، بتواند صدر لیست تهران را به خود اختصاص بدهد. حالا از نبویان به عنوان یکی از گزینه‌های بالقوه برای کسب ریاست مجلس آینده یاد می‌کنند.

جایگاه اول تهران، این پتانسیل را به «نماینده مردم تهران در مجالس نهم و یازدهم» داده که بتواند برای ریاست مجلس دوازدهم در قامت یک مدعی ظاهر شود. نبویان برخلاف رسایی تا الان تمایل یا عدم تمایلش نسبت به کسب ریاست مجلس دوازدهم را رسانه‌ای نکرده و معلوم نیست برنامه او چه باشد.

با این وجود، نبویان در مقایسه با افرادی نظیر قالیباف یا حتی متکی شانس کمتری برای ریاست دارد چراکه اگر قرار بر ائتلاف باشد، نمایندگان متصل به شورای وحدت و حتی نمایندگان متصل به جریان اصلاح طلبی، نامزدی قالیباف را بر دیگرانی نظیر نبویان قطعاً ترجیح خواهند داد.

در کنار چهره‌های مذکور، از حمیدرضا حاجی‌بابایی منتخب همدان، علی نیکزاد منتخب اردبیل، مرتضی آقاتهرانی منتخب تهران و مجتبی ذوالنوری منتخب قم نیز برای ریاست مجلس آینده نام برده می‌شود که البته شانس به مراتب کمتری دارند و در عوض می‌توانند برای نایب رئیسی تلاش کنند.