فارس/ فرزندتان آن آدمی نمی‌شود که دوست دارید، آن آدمی می‌شود که خودتان هستید، این جمله را بارها شنیدیم اما باز هم تا رفتار بدی از فرزندمان می‌بینیم گله می‌کنیم و دنبال راه چاره می‌گردیم. در این گزارش به شما می‌گوییم چطور فرزندتان را نسبت به عبادت علاقمند کنید.

برخی از والدین می‌گویند که «در حالیکه من و همسرم، اهل نماز و عبادت و روزه‌ایم فرزندمان علاقه‌ای به این کار نشان نمی‌دهد.» در این گزارش با گفت‌وگوی کارشناسی برایتان می‌گوییم که کجای کار می‌لنگد.

کمی به عقب برگردیم
بچه‌ها آینه وجودی پدر و مادر هستند، هرچیزی که مقابل این آینه حساس قرار گیرد، به همان شکل منعکس خواهد شد. چراکه محیط خانواده، اولین محیطی است که کودک زندگی خود را در آن شکل می‌دهد. بنابراین اگر اخلاق بد یا ناپسندی دارند به خودتان رجوع کنید. همان سال‌هایی که هنوز باورهای کودکتان شکل نگرفته بود، شما به نماز می‌ایستادید و او لابلای بازی‌های کودکانه‌اش، رفتارهای بعد از هر نمازتان را ضبط می‌کرد. ذهن او پر شده است از تصاویری از بدخلقی‌ها، بی‌حوصلگی‌ها و عصبانیت‌هایی که بعد از نماز و عبادت هم ادامه داشت و امروز تصویر شما بعد از نماز، در ذهن او، با تصویر شما قبل از نماز تفاوتی نمی‌کند! «زهرا رستگار مقدم» کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق و مشاور خانواده می‌گوید: « مادر عزیز و پدر عزیز، فرزند شما باید ببیند که شما نماز نخوانده‌اید، بلکه آن را اقامه کردید و با تمام وجود هضم کردید، زیرا بعد از هر نماز آرام‌تر، نرم‌تر و مهربان‌تر شده‌اید. تا فرزندتان، آثار ملاقات شما با خدا را در رفتارتان نبیند و لمس نکند، نیاز به نماز را در خود احساس نخواهد کرد.»

*مشاهده عبادات والدین
برای ایجاد علاقه‌مندی در فرزندان نسبت به عبادات اولین نکته‌ای که وجود دارد این است که فرزندان باید عبادت‌های ما و آثارش را ببینند. نماز خواندن پدر و مادر را ببینند، چراکه خود این تأثیر می‌گذارد. انسان در مسئله‌ای مانند تربیت کانال‌های دریافتی دارد. یکی از کانال‌های دریافتی مهم کانال بصری است؛ یعنی دیدن. لذا انسان‌ها با دیدن خیلی چیزها را یاد می‌گیرند. ما وقتی عبادت را در حضور فرزندان خود انجام بدهیم، آن‌ها این را ببینند و نگاه کنند بالاخره بخشی از آن یادگیری را در آن‌ها محقق می‌کنیم. رستگار مقدم در این باره می‌گوید: «حتی در دوران طفولیت بچه‌ها باید ببینند. حتی زمانی ما فرزندان خود را در رختخواب خواباندیم ولی او بیدار است یا در گهواره قرار دادیم و بیدار است، طوری جهت او را قرار بدهیم که ما را هنگام نماز خواندن و عبادت کردن ببیند. این‌ها همان «الْعِلْمُ فِی الصِّغَرِ کالنَّقْشِ فِی الْحَجَر» است. یعنی وقتی فرزند ما همین نکات را در دوران طفولیت می‌بیند این موضوع در ضمیر ناخودآگاه او حک می‌شود. یعنی در اصل ما با این ابزار داریم او را تربیت می‌کنیم. »
*ایجاد زمینه تقلید از والدین
وقتی فردی در خانه نماز می‌خواند بچه به دلیل کنجکاو بودنش همه کارهای او را با نگاه متعجبانه رصد می‌کند. دقت کرده‌اید وقتی یکی از اعضای خانواده به نماز می‌ایستد، بچه همان کار را تقلید می‌کند و مهر و جا نماز یا تسبیح و. . را برمی‌دارد و سر روی مهر می‌گذارد. این همان نکته‌ای که ما باید به آن توجه کنیم. یعنی وقتی فرزندان ما عبادت‌های ما را می‌بینند و گاهاً در برخی از سنین می‌خواهند تقلید کنند، زمینه و بستر را فراهم بیاوریم. مشاور خانواده می‌گوید: «خود تقلید اولین گام و مرحله در یادگیری و در شکل‌گیری شخصیت محسوب می‌شود. موضوع شخصیت یک موضوع مهمی است. تقلید مهم است، یعنی اگر مادری نماز خواند و دیدید که فرزند او چادر نماز برداشته است و می‌خواهد او هم مانند مادر نماز بخواند ما باید او را ترغیب کنیم و به این رفتار او توجه کنیم. چرا؟ چون این تقلید زمینه علاقمندسازی و انس‌گیری با عبادت است.»

*رعایت حال فرزندتان را کنید
اما در پایان باید این نکته را هم یادآور شویم که اگر فرزندتان نماز نمی‌خواند، هیچگاه بچه‌های نمازخوان را بر سر او نکوبید و او را با آن‌ها مقایسه نکنید، مقایسه اثر عکس دارد و او هم از نماز بدش می‌آید و هم از آن بچه‌های نمازخوان. کارشناسان می‌گویند که اصرار زیادی بر انجام مستحبات در ابتدای کار نداشته باشید. رعایت حال نوجوان را کنید. تقویت عشق و علاقه به اهل بیت، یکی از راه‌های جلب انسان به عبادت و نماز است.