تبیان/ روتاویروس یکی از علت‌های التهاب معده و روده است که اغلب به آن آنفلوانزای معده نیز می‌گویند. این ویروس، معده و روده‌ها را درگیر می‌کند و باعث اسهال و استفراغ، خصوصاً در بچه‌های کوچک می‌شود. واکسن روتاویروس برای بیشتر نوزادان توصیه می‌شود و به پیشگیری از عفونت روتاویروس کمک می‌کند.

روتاویروس ویروسی است که باعث اسهال و سایر علائم روده می‌شود. این بسیار مسری است و شایع‌ترین علت اسهال در نوزادان و کودکان خردسال در سراسر جهان است. اگر از طریق میکروسکوپ به روتاویروس نگاه کنید، شکلی گرد دارد.

علائم روتاویروس چیست؟

کودکانی که به روتاویروس مبتلا می‌شوند علائم زیر را دارند:
. تب
. اسهال و استفراغ
. گرفتگی‌های شکم
. اسهال آبکی و مکرر
همچنین ممکن است کودک سرفه کند و آبریزش بینی داشته باشد. اما برخی از عفونت‌های روتاویروس تنها یکی دو علامت خفیف دارند یا اصلاً علامتی ندارند، خصوصاً در افراد بزرگسال.
گاهی اسهال آن‌قدر بد و شدید است که می‌تواند فوراً منجر به دهیدراته یا کم‌آب شدن بدن شود. کودکی که دهیدراته شده علائم زیر را دارد:
. تشنگی
. بدخلقی و بی‌حوصلگی
. خستگی زیاد یا هشیاری ضعیف
. احساس سرگیجه و سبکی در سر
. گود رفتگی چشم‌ها
. خشکی دهان و زبان
. فرورفتگی در ملاج کودک
. کمتر ادرارکردن یا کمترشدن دفعات تعویض پوشک کودک
افرادی که از بچه‌ها مراقبت می‌کنند؛ مثلاً پرستار کودک یا کارمندان کودکستان می‌توانند روتاویروس را پخش کنند، خصوصاً اگر دست‌های خود را بعد از تعویض پوشک بچه‌ها نشویند

با مشاهده موارد زیر در فرزندتان با پزشک تماس بگیرید:
بی حالی
استفراغ مکرر
تمایل کمتر به نوشیدن مایعات
مدفوع سیاه یا حاوی خون یا چرک
تب با هر درجه‌ای در نوزاد کمتر از 6 ماه
درجه حرارت بالا برای بیش از 24 ساعت در کودک بزرگ‌تر از 6 ماه

آیا روتاویروس واگیردار است؟
این ویروس در مدفوع افراد مبتلا وجود دارد و به‌راحتی منتشر می‌شود. بچه‌ها وقتی که بعد از دست‌زدن به سطوح آلوده (مثلاً اسباب‌بازی)، انگشت به دهانشان می‌برند می‌توانند به این ویروس آلوده شوند. معمولاً این اتفاق وقتی می‌افتد که بچه‌ها دست‌های خود را نمی‌شویند، خصوصاً قبل از غذا و بعد از توالت.
افرادی که از بچه‌ها مراقبت می‌کنند؛ مثلاً پرستار کودک یا کارمندان کودکستان می‌توانند روتاویروس را پخش کنند، خصوصاً اگر دست‌های خود را بعد از تعویض پوشک بچه‌ها نشویند. همچنین بچه‌ها با خوردن آب یا غذای آلوده به روتاویروس هم می‌توانند به این عفونت دچار شوند و این اتفاق زمانی می‌افتد که کسی که آلوده به روتاویروس است پیش از تهیه غذا دست‌های خود را نشسته است.

روتاویروس چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشکان معمولاً باتوجه‌به علائمی که بیمار دارد تشخیص می‌دهند فرد به روتاویروس مبتلاست. معمولاً نیاز به آزمایش خاصی نیست و اگر کودک خیلی بدحال باشد یا در مدفوع خون داشته باشد، پزشک برای بررسی از جهت روتاویروس و دیگر میکروب‌های عامل اسهال، آزمایش مدفوع تجویز می‌کند. پزشک ممکن است برای بررسی دهیدراسیون بدن دستور آزمایش خون یا ادرار بدهد.

عفونت روتاویروس چگونه درمان می‌شود؟
کودکان و خردسالانی که بدنشان دهیدراته یا کم‌آب شده احتمالاً به درمان در بیمارستان نیاز دارند تا مایعات به بدنشان تزریق شده و سطح مایعات و املاح به حد نرمال خود برسد. بیشتر بچه‌های بزرگ‌تر در خانه درمان می‌شوند.

درمان خانگی روتاویروس
بچه‌هایی که اسهال دارند؛ اما استفراغ ندارند اگر میل دارند می‌توانند مثل معمول غذا بخورند. آنها باید زیاد آب و مایعات بنوشند تا دهیدراته نشوند. بچه‌هایی که دچار دهیدراسیون خفیف می‌شوند باید:
. محلول آب‌رسان خوراکی مانند اوآراس را کم‌کم و مکرراً بنوشند تا مقدار مناسبی از آب و قند و نمک برای بدنشان تأمین شود.
. آبمیوه را فقط به‌صورت رقیق شده به کودک بدهید تا اسهال کودک بدتر نشود.
. روند تغذیه کودک با شیر مادر یا شیرخشک را تا وقتی که استفراغ کودک زیاد نیست ادامه دهید.
با بهترشدن کودک می‌توانید کمتر به او او آر اس بدهید و بیشتر با غذاهای معمولی تغذیه‌اش کنید.
تا زمانی که پزشک دستور نداده، به کودک داروی ضداسهال یا ضد استفراغ ندهید.

آیا می‌توان از ابتلا به روتاویروس پیشگیری کرد؟
واکسن روتاویروس می‌تواند به پیشگیری از این عفونت کمک کند. واکسن روتاویروس در دوماهگی و چهارماهگی و مجدداً در شش‌ماهگی معمولاً به‌صورت خوراکی به کودک داده می‌شود.
شستن دست‌ها خصوصاً بعد از دستشویی و پیش از غذا، بهترین راه پیشگیری از عفونت روتاویروس می‌باشد. بچه‌هایی که دچار روتاویروس می‌شوند باید تا زمانی که اسهالشان برطرف نشده با بچه‌های دیگر تماس نداشته باشند.

علائم روتاویروس چند روز طول می‌کشند؟
علائم روتاویروس معمولاً چیزی بین سه تا هشت روز طول می‌کشند. بیشتر بچه‌ها به‌طورکلی تا ۱۲ روز می‌توانند این ویروس را انتقال دهند؛ زیرا عفونت این ویروس چند روز پیش از ظاهرشدن علائم شروع می‌شود.