برنا/ «آنورکسیا» یا بیماری بی‌اشتهایی، بیماری‌ است که در چند سال اخیر به شدت میان جوانان و نوجوانان و به خصوص دختران جوان شیوع زیادی یافته است. ایزابل کارو مانکن سابقی که مبتلا به آنورکسیا (بی‌اشتهایی) بود، در سن ۲۸ سالگی جان خود را از دست داد. اگرچه ۸۰ درصد موارد آنورکسیا درمان می‌شود، اما این بیماری نیازمند درمانی چندگانه است.

آنورکسیا چیست؟
فیلیپ ژیمه، روان‌پزشک آمریکایی در تعریف این بیماری چنین می‌گوید: «آنورکسیا یک مشکل رفتارِ تغذیه‌ای است که نه به دلیل از دست دادن اشتها، بلکه به علت مبارزه جدی و فعال با گرسنگی برای لاغر شدن سریع و شدید شناخته می‌شود.
بر اثر این بیماری، ممکن است فرد ۲۰ تا ۵۰ درصد وزن نرمال خود را با نادیده گرفتن اصول تغذیه از دست بدهد، آنورکسیا یک انتخاب یا شیوه زندگی نیست که فردی بتواند آن را به عنوان سبک زندگی‌اش انتخاب کند، بلکه یک بیماری روانی است.
اضطراب شدیدی که باعث می‌شود یک سری رفتار‌های محدود کننده در فرد به وجود بیاید و زمانی که فرد این محدودیت‌ها را برای خود قائل می‌شود و رعایت‌شان می‌کند، احساس آرامش دارد.»

چرا این بیماری عمدتاً دختران جوان و نوجوان را مبتلا می‌کند؟
فیلیپ ژیمه اضطراب ناشی از شاخصه‌های بدنی مانند مشکلات جسمی را در این ماجرا دخیل می‌داند و می‌گوید: «این موضوع بیشتر در بین دختران جوان دیده می‌شود تا پسران، پسر‌ها مشکلات‌شان را راحت‌تر بیرون می‌ریزند (با خشونت، بزه‌کاری و ...). علاوه بر این، علت این‌که آنورکسیا بیشتر در سن بلوغ دیده می‌شود این است که در این دوره، نوجوان یک دوره گرسنگی‌های شدید هم خواهد داشت. این گرسنگی باعث ایجاد نگرانی‌های شدید می‌شود، به ویژه که نوجوانان در این زمان احساس می‌کنند همه چیز از آن‌ها فرار می‌کند.

علل بروز آنورکسیا چیست؟
فیلیپ ژیمه می‌گوید: «فقط عدم اعتماد به نفس، عدم اعتماد به دیگران و نداشتن عزت نفس. این احساس‌ها فرد را از درون خالی می‌کنند. وی می‌پندارد که دیگر هیچ امکان و توانی برای پیشرفت کردن و بزرگ شدن ندارد. اغلب، اضطراب و نگرانی به خاطر یک رخداد ناراحت‌کننده، (رابطه‌ای که ناراحتی ایجاد کند، مرگ نزدیکان، رفتن یک حامی مانند برادر بزرگتر از خانه...) که تنهایی فرد را بیشتر می‌کند و نگرانی‌های او درباره "به تنهایی رودررو شدن با مشکلات" را افزایش می‌دهد و بیماری‌اش را تشدید می‌کند.»

بسیاری از مبتلایان به آنورکسیا تمایل دارند که بیماری‌شان را پنهان کنند. بنابراین، چه طور می‌توان این بیماری را تشخیص داد؟ چه نشانه یا هشدار‌هایی برای آگاه کردن اطرافیان از این بیماری وجود دارد؟
زمانی که یک نوجوان بدون رعایت قوانین و اصول، در یک چشم به هم زدن لاغر می‌شود و یا یک سری رفتار‌های خاص از خود نشان می‌دهد و آن‌ها را تشدید می‌کند (غذاهایش را طبقه‌بندی می‌کند، از برخی وعده‌های غذایی صرف‌نظر می‌کند، مدام کالری مواد غذایی را حساب می‌کند) و به نظر می‌رسد که هیجانات خاصی دارد، باید نگران شد.
ضمناً زمانی که او به وضوح لاغر بودنش و خطراتی که به همراه دارد را انکار می‌کند، باید احساس خطر کرد. او نمی‌فهمد که اطرافیان نگران وزنش هستند. اغلب، آنورکسیا همراه با بیش‌فعالی هم هست که باعث تخلیه نگرانی‌ها و احتمالاً دغدغه‌های ذهنی شدید می‌شود.

چه طور آنورکسیا را درمان کنیم؟ 
خیلی منطقی به دخترتان بگویید: «تو ما را نگران می‌کنی، شاید این نگرانی درست نباشد، ولی به هر حال وجود دارد، ما می‌خواهیم که یک پزشک تو را معاینه کند.» مهم است که از خودتان جدیت نشان دهید و درباره فرزندتان با یک متخصص صحبت کنید.
اگر آنورکسیا تشخیص داده شود، توصیه می‌شود که به مراکز عالی درمانی مراجعه کنید. برای حل این مشکل، درمان‌های چندگانه‌ای وجود دارد. یک پزشک باید تغییرات جسمی و فیزیکی و یک روانشناس باید وضعیت روحی و روانی او را کنترل کند، اما اگر تمام روش‌ها برای بازگرداندن وزن عادی بی‌فایده بودند، باید فرد مبتلا به آنورکسیا را در بیمارستان بستری کرد.
دختران نوجوان، دور از چشم نگران والدین‌شان، از منابع غیرقابل تصور دیگری هم اطلاعات کسب می‌کنند! دور و اطراف آن‌ها پر است از دختران جوانی که می‌توانند تجربیات‌شان را در اختیار یکدیگر بگذارند.
مهم این است که دختر نوجوان باید رابطه‌ای همراه با اعتماد با یک بزرگ‌سال (مانند والدین یا معلمان خود) برقرار کند. همچنین شخص مورد اعتمادی (مانند روان‌شناس، روان‌پزشک، یک پزشک عمومی و ...) که تغییراتش را پیگیری کند و بتواند با او حرف بزند، نیز در درمان این بیماری کمک خواهد کرد.
یک فرد مبتلا به آنورکسیا بسیار سخت می‌تواند احساساتی را که از آن‌ها می‌ترسد بیان کند، بنابراین او باید جایی را پیدا کند که در آن بتواند به راحتی از نگرانی‌هایش حرف بزند و روی آن‌ها کار کند.
تنها گذاشتن یک مبتلا به آنورکسیا یعنی قرار دادن او در خطر مرگ. در این میان، والدین هم نقش مهمی بازی می‌کنند، آن‌ها باید خیلی هوشیار باشند و به حرف‌های فرزندانشان گوش دهند. یک درمان خانوادگی می‌تواند به هر یک از طرفین کمک کند و احتمالاً می‌تواند بسیاری از مشکلات یا ناهنجاری‌هایی را که والدین نگرانش هستند، از بین ببرد.

کمی بیشتر درباره آنورکسیا با اعداد و ارقام
وقتی از آنورکسیا صحبت می‌کنیم که فرد وزنش ۲۰ درصد کمتر از وزن متناسب با قد و سن اش باشد، در ۵۰ تا ۶۰ درصد موارد، آنورکسیا با بیماری گرسنگی همیشگی (جوع) همراه است.
در ۹۵ درصد موارد، آنورکسیا نوجوانان ۱۲ تا ۲۰ سال را مبتلا می‌کند، ۹ مورد از ۱۰ مورد نیز دختر هستند.