اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشارش در آخرین خبر به معنای تایید آن نیست

محمدحسن نجمی| هفته‌ای که گذشت، خبرها پیرامون بازداشت دو تن از رهبران جریان «حسینیون» در فضای مجازی و رسانه‌ها، حواشی زیادی را در پی داشت. اخبار در ارتباط با «شیخ اورخان محمداف» و «توحید ابراهیم بیگلی» بود که گفته می‌شود از رهبران «حسینیون» هستند. بر مبنای خبرهای منتشره، این دو تن در شهر قم بازداشت شده بودند.

ویدیوی دو رهبر آزادشده
با این وجود تکذیب بازداشت این دو از سوی خبرگزاری دولت، ایرنا، اما «شیخ ابراهیم» و «شیخ اورخان» روز گذشته در دو ویدیوی جداگانه اما در یک مکان و با دکوری تقریبا مشابه درباره بازداشت‌شان صحبت کردند.  نکته مشترک ویدیوهای این دو رهبر حسینیون که در کانال تلگرامی این جریان منتشر شد، آن بود که پشت سر هر دوی آنها، یک پرده آبی‌رنگ دیده می‌شد و البته در ویدیوی «شیخ توحید»، پرچمی با نماد حسینیون دیده می‌شود. نماد حسینیون، مانند اکثر سایر «جریانات مقاومت»، یک دست که حامل سلاح است، دیده می‌شود. سلاح موجود در پرچم حسینیون یک سلاح مجهز به دوربین است که به ‌نظر می‌رسد اسلحه مخصوص تک‌تیرانداز باشد؛ برخلاف سایر نمادهای «جریانات مقاومت» که اسلحه حاضر در نمادشان، شبیه به مسلسل دیده می‌شود. شیخ «توحید ابراهیمی» یکی از رهبران «نهضت مقاومت اسلامی حسینیون آذربایجان» در فایل ویدیویی که پس از آزادی‌اش منتشر کرده، می‌گوید: «براساس یکسری اتهامات زیادی که رژیم صهیونیستی علی‌اف بر مسوولان حسینیون وارد کرده بود، چند روزی مهمان دوستان بودیم که اتهامات را بررسی کنیم. جوری شده که اگر دکل‌های نفت‌شان را در قمارشان باخته‌اند هم می‌گویند کار حسینیون است. رژیم علی‌اف اتهامات شدیدی به ما زدند.» او افزوده که «دوستان آمدند و ما را مهمان کردند. بعد از 11 روز، در خدمت شما هستیم. رسانه‌ها و فعالیت‌های حسینیون در قرارگاه‌های مختلف ادامه دارد.» «اورخان محمداف» دیگر رهبر این جریان که با «شیخ توحید» در بازداشت بوده نیز در یک فایل ویدیویی گفت که «ما با برخی ارگان‌ها جلساتی داشتیم که بسیار پر برکت هم بودند.» او همچنین در این ویدیو از نمایندگان مجلس که از آنها حمایت کرده بودند و همین‌طور علی‌اکبر رائفی‌پور که او را «استاد رائفی‌پور» خطاب می‌کند، تشکر کرده است. «محمداف» تاکید کرد که «خداوند از این امتحان مقاومت سربلند بیرون آورد و جز اتهامات ساختگی حکومت آذربایجان، هیچ اتهامی متوجه ما نبود.» به نظر می‌رسد، نام این دو رهبر حسینیون در لیست 20 نفره‌ای بوده که سال 2018 الهام علی‌اف به حسن روحانی داده است و خواستار استرداد آنها شده بود که البته هیچ پاسخی از سوی دولت وقت ایران دریافت نکرد.

تکذیب «ایرنا»!

این در حالی است که «ایرنا» خبرگزاری دولت دوشنبه 11 اردیبهشت ماه به نقل از «یک مقام آگاه امنیتی» بازداشت افرادی از گروه حسینیون را رد کرد، اما در عین حال گفت که «برخی اتباع کشور آذربایجان برای بررسی اتهامات مطرح‌ شده، تحت نظر هستند.» این منبع آگاه ایرنا، افزوده بود که «برخی اتهاماتی درخصوص ۲ تبعه آذربایجان مطرح شده که بررسی این اتهامات نیازمند تحقیقات بیشتری است و به همین خاطر افراد مذکور برای بررسی این موضوعات تحت نظر هستند.»

تایید نماینده‌ها
پیش از این موضع‌گیری خبرگزاری دولت، احمد نادری، نماینده تهران در مجلس در حساب توییتری خود بازداشت این افراد را تایید کرده بود: «سال‌هاست که جمهوری ‎باکو به آلت دست ‎اسراییل و محلی برای اقدامات ضد ایرانی تبدیل شده. در روزهایی که این رژیم به تشدید اقدامات روی آورده، دستگیری برخی رهبران ‎حسینیون در ایران اقدامی غلط و برخلاف منافع ملی و ادامه سیاست‌های انفعالی گذشته در قبال رژیم است که باید تغییر کرده و اصلاح شود.»

تایید بازداشت از سوی خبرگزاری دانشگاه آزاد
با وجود آنکه «ایرنا» به نقل از «مقام آگاه امنیتی» ماجرای بازداشت دو تن از رهبران گروه حسینیون را تکذیب کرده بود، شامگاه سه‌شنبه 12 اردیبهشت، خبرگزاری «ایسکانیوز» وابسته به دانشگاه آزاد، از آزاد شدن این دو عضو حسینیون نوشت: «به نقل از یک منبع آگاه در وزارت خارجه، دو تن از رهبران حسینیون آذربایجان به نام‌های «اورخان محمد اف» و «توحید ابراهیم بیگلی» که چند روز پیش در قم بازداشت شده بودند، صبح روز (سه‌شنبه) آزاد شدند.» این خبرگزاری افزود که «بازداشت این دو رهبر حسینیون آذربایجان موجی از انتقادات را در بین مذهبیون ایران و جمهوری آذربایجان در پی داشت.»

رائفی‌پور وارد می‌شود
اما غیر از اینها، علی‌اکبر رائفی‌پور از تئوری‌پردازان جریان محافظه‌کار در فایل ویدیویی یک‌ساعته، به موضوع جمهوری آذربایجان پرداخته و ادعاهایی در این موضوع مطرح کرده است. رائفی‌پور را که می‌توان از حامیان سرسخت «تئوری توطئه» دانست، در بخشی از این فایل می‌گوید: «قصه جمهوری آذربایجان به هیچ‌وجه با بقیه جاهایی که ایران درگیرش است، یکسان نیست. با سوریه، عراق و یمن اصلا قابل مقایسه نیست.»  این چهره محافظه‌کار مدعی «همزمانی دستگیری رهبران حسینیون و طلاب آذری، در ایران و جمهوری آذربایجان» شده و گفته: «دستگاه امنیتی در سطح کلان، خیلی وقت‌ها سیاسیون مشخص می‌کنند. بین 50 تا 70 نفر از حسینیون و مذهبی‌های‌شان در جمهوری آذربایجان دستگیر شدند، 2 تن از رهبران‌شان هم در ایران.»  به گفته رائفی‌پور، «الشاد اکرم حاجی‌زاده مسوول بخش رسانه‌ای حسینیون پیامی به آذری نوشت که برای خودشان مصرف داخلی داشت و خطاب به هواداران‌شان نوشت هیچ مساله‌ای رخ نداده و دوستان ما پیش سربازان امام زمان (نیروهای امنیتی ایران) رفته‌اند.»  او افزود: «این نگاه ممکن است در بقیه اعضای محور مقاومت پیش بیاید؛ ایرانی که تا آخرین قطره خود از هم‌پیمانش دفاع می‌کند چه اتفاقی افتاده که این‌گونه شده است؟»
او با بیان اینکه «مسوولان پرونده جمهوری آذربایجان چه کرده‌اند؟» مدعی شد: «30 سال پرونده دست شما بوده است. 30 سال گفتید اینها کمونیست بودند و آرام آرام باید نماز خواندن یادشان دهیم؛ اما روز به روز متدینین محدودتر می‌شوند. مسوولان پرونده جمهوری آذربایجان پاسخ دهند؛ مساله امنیتی را درست کردید؟ خب هر پهپاد و تروری اتفاق می‌افتد از جمهوری آذربایجان است؛ خب چه کار کرده‌اید؟»

ادعای شراکت با همسر الهام علی‌اف
او مدعی شد: «یکسری افرادی که 30 سال است سر جای‌شان هستند؛ برخی از آنها با «مهربان علی‌اف» (همسر الهام علی‌اف) شرکت دارند. سخنرانی اینها را در شبکه سحر آذری ببینید؛ مدت‌ها شبکه‌های ما برای اردوغان رپورتاژ می‌رفتند و می‌گفتند ما داریم اینها را جذب می‌کنیم.»  مشابه این ادعای رائفی‌پور، پیش از این در حساب توییتری حسینیون گفته شده بود: «حیدر علی‌اف پایه‌گذار عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی در بین کشورهای اسلامی بود و با زرنگی کامل توانست به کمک لابی خود در ایران حساسیت جمهوری اسلامی را به روابط آذربایجان و اسراییل به پایین‌ترین حد ممکن برساند و ایران را از ایجاد قدرت بازدارندگی در آذربایجان و قفقاز بازدارد.»

در جمهوری آذربایجان باورشان نشده!
این چهره محافظه‌کار ادامه داد: «برخلاف دیگر اعضای محور مقاومت مانند فاطمیون، زینبیون، حشد الشعبی و .. که غلبه‌شان نظامی است، حسینیون که در سوریه هم رفته‌اند و جنگیدند، غلبه‌شان، غلبه تئوریک است و کنش نظامی‌شان همان سوریه و در سطح محدود بود.» رائفی‌پور افزود: «عموم بچه‌های انقلابی از این خبر ناراحت و مبهوت شدند؛ خبر را هم ما رسانه‌ای نکردیم بلکه از بین خودشان درز کرد. در جمهوری آذربایجان که اصلا این قصه را باور نکردند.» رائفی‌پور با اشاره به برخی اکانت‌های سایبری توییتری که خطاب به او و جریانش انتقاد کرده‌اند، گفت: «یکسری اکانت مجهول‌الهویه که بیشتر هم فیک (جعلی) هستند جملاتی را تکرار و غیرمحترمانه هم صحبت می‌کنند. می‌گویند ما کار رسانه‌ای کردیم؛ اگر می‌خواستیم کار رسانه‌ای کنیم، یک هفته زودتر خبر را می‌گفتیم یا جلساتی که بارها اینجا داشتیم را رسانه‌ای می‌کردیم.»
در همین حال «الشاد اکرم حاجی‌زاده»، ‌مسوول رسانه‌ای حسینیون در فایلی صوتی می‌گوید: «در جمهوری آذربایجان رسانه‌ها می‌گویند، دیدید ما می‌گفتیم ایران شما را می‌فروشد و هیچ اهمیتی به شما نمی‌دهد. بخش روسی یکی از کانال‌هایی که اسمش ... است، نوشته که احتمال دارد ایران این شیخ‌ها را به جمهوری آذربایجان دیپورت کند که خیلی زیاد بازخورد داشته است.» او همچنین می‌گوید که «درباره این موضوع حرفی نمی‌زنم و خود شیخ‌ها می‌آیند و توضیح می‌دهند. اما بعضی فکر نکنند که اتفاقی نیفتاده است؛ خدا می‌داند که دل ما چقدر از این کج‌سلیقگی‌ها خون است.»

حسینیون چگونه تشکیل شد؟
اما با اینکه بازداشت این دو رهبر «حسینیون» سر و صدای زیادی در پی داشته، جزییات زیادی از این جریان در دست نیست، با این وجود منابع داخلی در گزارش‌هایی پراکنده به این جریان پرداخته‌اند.
«شیخ توحید» یکی از رهبران حسینیون، انتقادات تند و تیزی نسبت به حکومت علی‌اف دارد؛ در یک سخنرانی «شیخ توحید» می‌گوید: «امروز حساب رژیم علی‌اف، از حساب صهیونیست‌ها و تکفیری‌ها جدا نیست؛ فقط حساب مردم از حساب دشمن جداست». «شیخ توحید» که از او به عنوان «بنیانگذار» جریان حسینیون یاد می‌شود، در یک سخنرانی دیگر به مناسبت سالگرد 12 فروردین، گفته که «مردم ایران بین حکومت‌الله و حکومت شیطان، حکومت‌الله را انتخاب کردند. رای آری به جمهوری اسلامی، رای آری به ظهور منجی بشریت و اعلام آمادگی برای خدمتگزاری در رکاب امام زمان بود.»
آنها همچنین بنا به نوشته حساب توییتری‌شان، در جریان زلزله خوی به «توزیع غذا و البسه گرم» بین مردم زلزله‌زده پرداختند. در تصویر منتشره از سوی حسینیون، «شیخ موسی اسدزاده» مسوول آموزش نظامی حسینیون نیز حضور دارد. حساب توییتری آنها ارتباط نزدیکی هم با حساب توییتری موسسه رائفی‌پور (مصاف) دارد و توییت‌هایی از آنها را بازنشر کرده‌اند.

پا گرفتن در جنگ سوریه
اما تاسیس این گروه، به سال‌های ابتدایی جنگ داخلی سوریه برمی‌گردد. به گفته «شیخ‌ توحید» در سال 2013، با 6 نفر کارشان را آغاز کردند و خواستار اعزام به سوریه شدند که «پس از رایزنی‌های بسیار اواخر سال ۲۰۱۳ برای اولین‌بار به سوریه» رفتند و «این حضور تا سال‌های بعد نیز ادامه یافت». به گفته او «با مساعدت‌های حاج قاسم سلیمانی توانستیم در این جبهه حاضر شویم. سنگ ‌بنای تشکیل گروه حسینیون از اعزام همین بچه‌ها به جبهه مقاومت اسلامی زده شد.»
این اعزام‌ها تا سال‌های 2015 و 2016، در قالب گروه حسینیون نبوده، اما از آن سال‌ها، کم‌کم تصمیم بر آن شد که مانند فاطمیون و زینبیون آنها هم دارای پرچم و نماد و نام و گروه باشند. «شیخ توحید» در گفت‌وگویی که دو سال پیش با روزنامه محافظه‌کار «جوان» انجام داده، گفته بود که «یک عده از دوستان می‌گفتند شما بی‌سر و صدا بیایید در جبهه مقاومت حضور داشته باشید و بی‌سر و صدا هم بروید. نیازی به تشکیل یک گروه نیست. حرف‌شان این بود که به خاطر مناسبات بین ایران و جمهوری آذربایجان، مصلحت نیست چنین گروهی با نام و پرچم مشخص تشکیل بشود. اما ما پای حرف‌مان ایستادیم. اگر سال ۲۰۱۶ جنبش حسینیون را بین خودمان مطرح کردیم، سال ۲۰۱۷ در دیداری که با شهید حاج قاسم سلیمانی داشتیم، به تشکیل این گروه رسمیت داده شد. در آن دیدار بنده گلایه‌هایی را طرح کردم و به حاجی گفتم برخی از دور و بری‌های شما هم محدودمان می‌کنند. ایشان خیلی ناراحت شدند و ضمن حمایت از حرکت ما دستوراتی را صادر کردند که راهگشای ما شد.»

جریانی که می‌خواهد حزب‌الله باشد
«شیخ توحید» دو سال پیش گفته بود: «از بدو تاسیس تصمیم گرفتیم علاوه بر بعد نظامی که جنگ در جبهه مقاومت اسلامی بود، مسائل فرهنگی را مد نظر داشته باشیم. دیگر گروه‌های مقاومت عمده توجه‌شان به مسائل نظامی بود، اما ما از همان ابتدا به مباحث فرهنگی هم توجه داشتیم.» با وجود اینکه این جریان از جمله جریانات کمتر خبری شده در میان جریانات مشابه است، اما آنها خودشان هم سعی دارند تا بیش از اینکه بر وجه نظامی‌شان تاکید کنند، وجه فرهنگی و عقیدتی‌شان پررنگ شود؛ با تاکید بر این نقش، تلویحا می‌خواهند تا نقش و جایگاهی که حزب‌الله در لبنان دارد را، برای منطقه خودشان داشته باشند. از سوی دیگر با توجه به حضور اسراییل در جمهوری آذربایجان، شاید بتوان گفت که «حسینیون» می‌تواند «حزب‌الله» منطقه قفقاز باشد؛ «حزب‌الله قفقاز».