آرمان ملی/متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

 احسان اسقایی| تحولات در منطقه بعد از طوفان الاقصی و حتی بعد از عملیات وعده صادق از شتاب بیشتری برخوردار شده است. از قرار معلوم آمریکا تاکید دارد که آنچه عادی سازی روابط اسرائیل و اعراب است به رغم خونریزی‌های شدید در منطقه و حتی اعتراضات دانشجویان در آمریکا همچنان در دستور کار آنها باقی باقی بماند.
 
اخیرا نیز حتی اعلام شده که در این زمینه توافقاتی با عربستان سعودی صورت گرفته است. اینکه عربستان در برابر ارتباط با تل‌آویو از آمریکا چه می‌خواهد بسیار با اهمیت است ظاهرا آل‌سعود ضمن تاکید بر دکترین ملک‌عبدا... در ایجاد دو  دولت فلسطین و اسرائیل شرط و شروط جدی برای آمریکا در برابر ارتباط با اسرائیل وضع کرده است. از جمله مهم‌ترین شرط عربستان یک معاهده امنیتی بین ریاض و واشنگتن است. زمانی که این درخواست در قبل از حوادث اخیرخاورمیانه از سوی عربستان مطرح شد، برخی رسانه‌ها از سفر مقامات امنیتی کاخ سفید از جمله ویلیام برنز به عربستان خبرهایی را منتشرکردند. ظاهرا برقراری ارتباط بین عربستان و اسرائیل از اهمیت ویژه‌ای برای بایدن برخوردار است به طوری که فارغ از تحولات در درون آمریکا و منطقه تنها به اجرای سناریو خود در ارتباط با اعراب و اسرائیل پافشاری دارد.
 
ایران هراسی و پیمان امنیتی عربستان و آمریکا
البته فارغ از معامله‌ای که بن‌سلمان در ارتباط با عادی‌سازی روابط اعراب و اسرائیل در نظر دارد. باید به ریشه این درخواست عربستان از آمریکا بازگشت. زمانی که برجام امضا شد همین اعراب منطقه چون خواهان در تحریم ماندن ایران بودند. درخواست‌هایی را در این زمینه از آمریکا داشتندکه تحریم‌های تهران لغو نشود. حتی شنیده شد وزیر خارجه وقت عربستان با جان کری در شب امضای برجام رایزنی‌هایی را انجام داد و در آن مذاکرات تاکیدکرده بود یا توافق هسته‌ای با ایران و یا نفت ارزان؛ آمریکا مخیر است انتخاب کند! بعدها که داعش در سوریه و عراق جولان داد گوشه‌ای از قدرت ایران در منطقه به نمایش گذاشته شد. این دو مورد در هم تنیده شد تا به ایران هراسی توسط اسرائیل و آمریکا در منطقه دامن زده شود تا از این طریق قراردادهای فروش سلاح‌های پیشرفته با کشورهای عربی بسته شود. بعدها البته درتهران در دولت روحانی تصمیم گرفته شد که در سطوح امنیتی و نظامی با عربستان مذاکراتی صورت گیرد و در نهایت هم روابط دو کشور از سر گرفته شد. با این وجود اکنون به رغم اینکه ایران و عربستان با یکدیگر ارتباط دارند اما یک سر توافق امنیتی که عربستان به دنبال آن برای انعقاد با آمریکاست در همان جو ایران هراسی قرار دارد که به غلظت قبل نیست اما با این وجود تحولات اخیر منطقه باعث شد عربستان در برابر ارتباط با اسرائیل از آمریکا این درخواست را داشته باشد. مضاف بر اینکه بر اساس همین جو مصنوعی ایجاد شده حتی خبرهایی منتشر شده است که آمریکا قصد دارد با توسل به شیوه اسرائیل در برابر تحرکات موشکی وپهپادی ایران نوعی سپر بالستیک در منطقه با همکاری اعراب و اسرائیل ایجاد کند و تا جایی این مورد از اهمیت برخوردار شده است که امارات هم خواهان خرید سامانه‌های گنبد آهنین اسرائیل شده است.

بازگشت به دیپلماسی ایرانی برای مقابله با ایران هراسی
 به نظر می‌رسد آنچه در ارتباط با ایران و عربستان از مدت‌ها قبل در بهبود روابط دو طرفه آغاز شده است مسیر نیکویی است که باید ادامه یابد. در یاد داریم زمانی که مرحوم هاشمی رفسنجانی به عربستان سفر کرد او و پادشاه وقت عربستان تلاش‌های زیادی را در دستورکار قرار دادند تا روابط ایران و عربستان بهبود یابد. در آن زمان ولیعهد وقت عربستان سعودی و حسن روحانی که آن روزها در شورای عالی امنیت ملی در حال فعالیت بود. دیدارهایی را با یکدیگر انجام دادند که حاصل آن دیدارها معاهده مودت و دوستی ایران و عربستان نام گرفت. این معاهده البته چون به امضای روحانی رسید به معاهده روحانی نیز معروف است. اکنون نیز باید در شرایطی که برخی به دنبال آن هستند که بر بحران در منطقه بیفزایند و در این ارتباط برتنش بین تهران و ریاض هم تاکید دارند که سراین بحران سازی را البته باید درتل‌آویو دنبال کرد، تهران باید به سمت یک دیپلماسی واقعی با عربستان و کشورهای عربی منطقه گام بردارد تا بیش از این اجازه ندهد که بر تئوری ایران هراسی در بین اعراب تاکید شود.

پیشنهاد ظریف
اخیرا محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه پیشین کشورمان که این روزها در محافل مختلف حاضر می‌شود و در ارتباط با مسائل مختلف حوزه کاری خود پیشنهادهایی را ارائه می‌دهد، در ارتباط با ایران هراسی که در منطقه وجود دارد گفته است: «مهم‌ترین کاری که ما می‌توانستیم بعد از جنگ غزه انجام دهیم این بود که به کشور‌های منطقه پیشنهاد منع تجاوز دهیم تا جلوی ایران‌هراسی را بگیریم؛ چراکه هدف اسرائیل در منطقه دامن زدن به ایران‌هراسی است.»

امنیت برای اعراب قابل خریداری نیست
وزیر سابق امورخارجه گفت: در تحولات جنگ غزه اشتباه راهبردی امروز اعراب در منطقه این است که می‌خواهند امنیت خود را از رژیم صهیونیستی خریداری کنند. وی تصریح کرد: باید در شناخت و ادراک خود نسبت به تحولات منطقه و جهان بازنگری کنیم. وی افزود: امروز سه انگاره و تصور اشتباه نسبت به تحولات منطقه و جهان وجود دارد که باعث شده است منطقه خاورمیانه رنگ آرامش و صلح را نبیند. ظریف با اشاره به اینکه امنیت خریدنی نیست، خاطرنشان کرد: یکی از اشتباهات دولت‌های عربی حاشیه خلیج‌فارس که از گذشته هنوز در ذهن آنها مانده این است که فکر می‌کنند امنیت خریدنی است .