سیناپرس/ احتمالا تاکنون این موضوع را شنیده اید که انسان دارای حواس پنجگانه بوده و حتی برخی افراد نیز از حس ششم صحبت می کنند. قطعا ما از طریق حواس خود قادر به شناخت دنیای بیرونی هستیم ولی تصور این که ما محدود به این حواس شناخته شده هستیم از نظر علمی پذیرفته نیست.

 ممکن است بسیاری از افراد از خود بپرسند که یک انسان معمولی چند حس دارد؟ پاسخ سنتی به این سؤال پنج حس است که شامل دیدن، شنیدن، لامسه، بویایی و چشایی می شود. این حواس از سوی دانشمندان با عنوان حواس برون سنجی معرفی می شوند، زیرا اطلاعاتی در مورد دنیای بیرونی به ما منتقل می کنند.

دکتر لیزا فلدمن بارت، متخصص عصب ‌شناس، طی مطالعات جدید خود روش‌ های مختلفی را که ما می ‌توانیم جهان را درک کنیم بررسی می ‌کند که به باور وی فراتر از بینایی، شنوایی، لامسه، چشایی و بویایی است.

باید توجه داشت که بدن انسان دارای گیرنده ‌هایی برای درک رویدادهایی است که در درون ساختار فیزیکی وی رخ می‌دهد. رویدادهایی مانند ضربان قلب، گشاد شدن ریه‌ ها، عملکرد معده و بسیاری از حرکات دیگر که کاملاً از آن ها بی ‌خبر هستیم. این آگاهی های ناشناخته به طور سنتی در کنار هم به عنوان حس دیگری، به نام  انگیزش درونی یا interoception  دسته بندی می شوند.

با این حال پاسخ مناسب به این سوال که ما دقیقا چند حس داریم، پیچیده تر از پاسخ مبتنی بر حواس پنجگانه است. در واقع بدن انسان گیرنده هایی برای درک انواع دیگری از اطلاعات، مانند دما و رطوبت دارد که ما معمولا آنها را جز حواس نمی دانیم.

 برخی از گیرنده های شما برای بیش از یک حس استفاده می شوند. برای مثال، شبکیه‌ چشم شما دریچه‌ هایی برای امواج نوری هستند که برای بینایی به آن نیاز دارید، اما برخی از سلول‌ های شبکیه نیز روز یا شب بودن را به مغز شما اطلاع می‌ دهند. این حس روز یا شب بودن مبنای ریتم های شبانه روزی است که بر متابولیسم و چرخه خواب و بیداری شما تأثیر می گذارد.

از سوی دیگر حتی حواسی که اساسی به نظر می ‌رسند، مانند بینایی، با حواس دیگری که جدا به نظر می ‌رسند، نیز مجزا عمل نکرده و در هم تنیده شده ‌اند. برای مثال، آنچه در محیط بیرونی دیده و نحوه مشاهده آن، با ردیابی ضربان قلب توسط مغز شما، که بخشی از شنود است، مرتبط است.

در این میان مطالعات نشان داد: در لحظاتی که قلب شما منقبض می شود و خون را به سمت شریان های شما می فرستد، مغز شما اطلاعات بصری کمتری از جهان دریافت می کند.

مغز شما همچنین حواس هایی را می سازد که گیرنده ای برای آنها ندارید. به عنوان مثال، طعم، که مغز از داده های چشایی (طعم) و بویایی (بویایی) می سازد، و رطوبت، که از ترکیب لمس و دما ایجاد می شود.

 در واقع، مغز شما هر چیزی را که می بینید، می شنوید، بو می کنید، می چشید و احساس می کنید با استفاده از اطلاعاتی فراتر از داده های حسی گیرنده های بدن شما می سازد. به عنوان مثال، امواج نور به سادگی وارد چشمان شما نمی شوند، بلکه به عنوان سیگنال های الکتریکی به مغز شما سفر کرده و به کمک این سیگنال ها است که شما جهان را می بینید.

مغز شما در واقع آنچه را که ممکن است ببینید قبل از دیدن آن، بر اساس تجربیات گذشته، وضعیت بدن و وضعیت فعلی ‌تان پیش‌بینی می ‌کند. به این ترتیب مغز پیش ‌بینی ‌های خود را با داده ‌های حسی دریافتی از شبکیه چشم ترکیب می ‌کند تا تجربه بصری شما را از دنیای اطرافتان بسازد.

به طور مشابه، هنگامی که انگشتان خود را روی مچ دست خود قرار می دهید تا نبض خود را احساس کنید، در واقع ساختاری را بر اساس پیش بینی های مغز خود و داده های حسی واقعی احساس می کنید. در پایان باید اذعان داشت که شما احساسات را با اندام های حسی خود تجربه نمی کنید بلکه آنها را با مغز خود درک کرده و به همین دلیل حواس انسان بسیار فراتر از حواس پنجگانه کلاسیک است.