رمان «نکته جزئی» نوشته عدنیه شبلی به‌تازگی با ترجمه سارا مصطفی‌پور توسط انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این‌کتاب که از انگلیسی به فارسی ترجمه شده، سال ۲۰۲۰ عرضه شده است.

داستان رمان پیش‌رو از این‌قرار است که سربازان اسرائیلی در سال ۱۹۴۹ پس از تجاوز دسته‌جمعی به زنی فلسطینی، او را به قتل می‌رسانند و پیکرش را در صحرا دفن می‌کنند. پس از سال‌ها از گذشت این‌حادثه دلخراش، یک‌زن جوان فلسطینی به‌طور اتفاقی از ماجرایی که در گذشته رخ داده باخبر می‌شود و یک‌نکته جزئی نظرش را جلب می‌کند. به همین‌دلیل پیگیر این‌اتفاق می‌شود.

عدنیه شبلی نویسنده کتاب فلسطینی کتاب پیش‌رو، متولد ۱۹۷۴ است که در لندن تحصیل کرده و مدتی استاد مهمان دانشکده فلسفه و مطالعات فرهنگی دانشگاه بیرزیت فلسطین بوده است. او ۳ رمان عربی و کتاب غیرداستانی دارد و ۲ بار برنده جایزه نویسنده جوان موسسه عبدالمحسن القطان شده است. «نکته جزئی» این‌نویسنده سال ۲۰۲۳ برنده جایزه بنیاد ادبی «لیت پروم» آلمان شد. این‌داستان براساس ماجرایی واقعی نوشته شده و روایتش مربوط به دو زمان گذشته و حال است.

بخش اول و در واقع زمان اول این‌رمان، مربوط به تابستان ۱۹۴۹ یعنی یک‌سال پس از روز نکبت و اشغال فلسطین توسط اسرائیل جریان دارد که موجب تبعید بیش از ۷۰۰ هزار فلسطینی و تشکیل دولت جعلی اسرائیل شد؛ روزی که صهیونیست‌ها آن را روز استقلال می‌نامند. بخش دوم هم مربوط به فعالیت‌های دختر جوان فلسطینی است که در پی کشف ماجرای مربوط به بخش اول است.

بنا بود در نمایشگاه کتاب فرانکفورت سال گذشته (۱۴۰۲) برای عدنیه شبلی مراسم بزرگداشتی برگزار شود که این‌برنامه لغو شد و در پی آن، بیش از ۶۰۰ نویسنده و ناشر بین‌المللی تصمیم انجمن ادبی «لیت‌پروم» برای لغو بزرگداشت را محکوم کردند. در این نامه که به امضای چهره‌هایی چون آنی ارنو برنده نوبل، اولگا توکارچوک برنده نوبل، آن انرایت، کامیلا شمسی، هشام مطر، راوی هیج، لیلا ابولیلا، ریچارد فلاناگان، والاس شاون، کالم توییبین، ایلین مایلس، هری کونسرو، سافیر، راشل کوشنر و صدها نویسنده دیگر و نیز ده‌ها ویراستار، نمایشگاه کتاب و ناشر جهانی رسیده، آمده است: در حالی که کتاب «نکته جزئی» شبلی توسط دو روزنامه‌نگار و ویراستار ادبی آلمانی یهودستیزانه خوانده شده تا به آن انگ بچسبانند، دیگر منتقدان جدی ادبی به وضوح این موضوع را در مطبوعات آلمان و دیگر نشریات ادبی کاملاً رد کرده‌اند. این کتاب رویدادهای مستند مربوط به تجاوز به یک دختر بادیه‌نشین در سال ۱۹۴۹ توسط یک واحد ارتش رژیم صهیونیستی را دستمایه خود قرار داده است.

ترجمه انگلیسی این رمان که سال ۲۰۱۷ منتشر شد، سه سال بعد نامزد دریافت جایزه ملی کتاب در آمریکا و جایزه بین‌المللی بوکر شد. پس از انتشار ترجمه آلمانی آن در سال ۲۰۲۲ نیز جایزه ادبی ۲۰۲۳ آلمان (لیبراتور پرایس) که جایزه سالانه‌ای است که به بهترین آثار نویسندگان زن از سراسر آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین اهدا می‌شود، را دریافت کرد. این جایزه هر سال در نمایشگاه کتاب فرانکفورت به برنده آن اهدا می‌شود.

موضع‌گیری عدنیه شبلی به لغو مراسم بزرگداشتش در این‌مطلب قابل دسترسی و مطالعه است: «»

در قسمتی از رمان «نکته جزئی» می‌خوانیم؛

نقشه‌هایی را که با خودم آورده‌ام از توی کیفم درمی‌آورم و روی صندلیِ کناری و فرمان پهن می‌کنم. چندتاشان چاپِ مراکزِ تحقیقاتی و مطالعات سیاسی است که مرز مناطق چهارگانه، مسیر دیوارکشی، محل احداث شهرک‌ها و جایگاه‌های ایست بازرسی کرانه باختری و غزه را نشان می‌دهد. یکی دیگر فلسطین پیش از سال ۱۹۴۸ را به تصویر کشیده و دیگری هم، که وزارت گردشگری اسرائیل چاپش کرده و آژانس کرایه اتومبیل آن را به‌م داده، خیابان‌ها و مناطق مسکونی را طبق تقسیم‌بندیِ دولت اسرائیل نشان می‌دهد. با انگشتان لرزانم سعی می‌کنم موقعیتم را روی نقشه آخری پیدا کنم. خیلی دور نشده‌ام.

ولی دیگر بازگشتی در کار نیست.

نفسِ عمیقی می‌کشم. البته که دیگر بازگشتی در کار نیست؛ آن هم بعد از عبور از آن‌همه مرز نظامی، جغرافیایی، جسمی و روحی_روانی. دوباره به نقشه اسرائیلی نگاه می‌کنم و دنبال اولین جایی که می‌خواهم بروم می‌گردم. نقطه‌ای سیاه با اندازه متوسط است که روی آن با حروفِ انگلیسی ریز اما ضخیم نوشته «یافا» و از جایی که هستم آن‌قدرها دور نیست. چند مرکز بایگانی و موزه نظامی در آن‌جاست که، با توجه به حرف‌های نویسنده مقاله، می‌توانم مستندات اولیه حادثه را در آن‌ها پیدا کنم.

این‌کتاب با ۱۱۱ صفحه، شمارگان ۵۵۰ نسخه و قیمت ۹۰ هزار تومان منتشر شده است.