خراسان/ خانمی 46 ساله ام. رفتار شوهرم با بچه ها و خودم خیلی بداست. هرچه پا به سن می گذارد، بدتر هم می شود. معتاد است اما وضع مالی خوبی دارد. دو تا پسر 26 و 19 ساله داریم. هیچ کمکی به من و بچه هایم نمی کند (خسیس است). بارها تصمیم به طلاق گرفتم ولی به خاطر بچه ها این کار را نکردم. زیاد هم به من تهمت می زند. نمی دانم چه کار کنم؟
پاسخ مشاور:
متاسفانه اعتیاد مشکلی است که بعضی از زندگی های مشترک را درگیر می کند. این مسئله در تمام جنبه های زندگی اعم از زندگی شخصی، کاری، اجتماعی و زناشویی نقش ایفا می کند و از طرفی مهم است بدانید که عوامل بسیار زیادی در این که یک فرد از اعتیاد دست بکشد یا همچنان غرق در آن باشد، نقش دارد. این عوامل به دو دسته محافظت کننده و خطرساز تقسیم می شود. شما به عنوان همسر می توانید نقش مهمی را در این زمینه ایفا کنید.
نقش شما در اصلاح شوهرتان
یادتان باشد اگر به عنوان یک حامی به سمت کسی برویم، او پذیراتر خواهد بود و فشار آوردن به وی، دردی را دوا نخواهد کرد. تهدیدات شدید و غیر واقع بینانه در برخورد با همسر معتاد، معمولاً آثار منفی دارد و وضعیت را وخیم تر می کند. بدخلقی، رسیدگی نکردن به خانواده و تهمت زدن ایشان بی شک به دلیل انتظارات غیر واقع بینانه و حمایت نکردن شماست. مطمئن باشید بحث و مشاجره در خانواده موجب لجبازی و استرس در همسر معتاد می شود. از نقش خود غافل نشوید چراکه ایجاد انگیزه از سوی شما و فرزندان تان به بهبود شرایط بسیار کمک و احساس توانایی غلبه بر مواد را در او تقویت می کند. به آینده امیدوارش کنید.
مطالعه کتاب «در یک قدمی صبح»
شرایط او را درک کنید، بسیار مهم است متوجه عوامل به وجود آورنده تمایل و وسوسه و علایم جسمی، روانی و موقعیتی او باشید و به جای انتظار غیر واقع بینانه، سعی کنید تا حمایتش کنید و برنامه ای برای مقابله با آن داشته باشید. در همین باره مطالعه کتاب «در یک قدمی صبح (با همسر معتاد چه کنم؟ )» به نویسندگی رضا رستمی و خدیجه شاه محمدی را که توسط انتشارات تبلور منتشر شده، به شما توصیه می کنم.
با صراحت با همسرتان سخن بگویید
سعی کنید گله و شکایت کردن و به میان آوردن این موضوع که ما سزاوار داشتن یک زندگی بهتر از این هستیم و در کل نصیحت کردن ایشان را کنار بگذارید. به جای اعتراض کردن، صادقانه به او بگویید چگونه بیماری اعتیاد و بدخلقی اش بر زندگی شما تاثیر منفی می گذارد.
به شوهرتان بی توجهی نکنید
بی توجهی و خودداری از صحبت کردن با همسر معتاد و بدخلق، در واقع نوعی تسلیم شدن در برابر اوست. شاید همسرتان این خلق و خوی بد و رفتارهای آزاردهنده را به دلیل بی توجهی و رفتار شما انجام می دهد. همیشه به خاطر داشته باشید شخص معتاد آن هم در سنین بالا گرفتار یک بیماری هولناک است و مانند هر بیماری دیگری، ممکن است هیچ کنترلی روی رفتار خود نداشته باشد. سعی کنید به همسرتان به چشم یک بیمار بنگرید نه به چشم یک مرد خشن و معتاد.
شوهرتان قابل اصلاح است
با توجه به پا به سن گذاشتن همسرتان و وضعیت فعلی او، سعی کنید از به کار بردن کلمات تند و زننده ای همچون «همیشه همین بوده ای»، «هرگز درست نخواهی شد»، «خسته شده ام از تو» و... خودداری کنید چون این عبارت ها، پیش گویی های بیهوده هستند و به زبان آوردن آن ها فقط باعث خستگی و کلافگی همسرتان می شود. معضل اساسی شما این است که مشکلات اصلی را در این سال های زندگی مشترک آرام آرام در خود جمع کرده اید و اکنون هنگام بحث درباره یک موضوع کوچک به شدت کلافه می شوید و از خود واکنش نشان می دهید و مانند یک بمب منفجر می شوید. توجه داشته باشید تمام رنج ها و ناراحتی های گذشته را به یک باره بر سر همسری که درگیر اعتیاد است، خالی نکنید.
نکته پایانی و قابل تامل
افراد معتاد معمولاً دیگران را مسئول مشکلات و گرفتاری های خود معرفی می کنند و همیشه با عصبانیت و خلق و خوی بد، سعی می کنند مشکلات خود را به گردن دیگران بیندازند تا رفتار و وضعیت فعلی خود را توجیه کنند و به وضعیت خود ادامه دهند. به شما و اعضای خانواده تان پیشنهاد می کنیم، صبور باشید. تسلیم توجیه ها، مسئولیت گریزی ها و تهمت های او نشوید. برقراری ارتباط موثر با ایشان تنها راهی است که به شما کمک خواهد کرد از او به عنوان خانواده اش بخواهید تا مسیر زندگی خود را تغییر دهد.

نویسنده : بنفشه دولت‌آبادی مشاور خانواده