خراسان/ به‌بهانه روز جهانی آگاهی از آزار سالمندان به مصادیق یکی از پنهان‌ترین اشکال خشونت‌خانگی اشاره کردیم و از ملاحظات رفتار با این قشر از جامعه گفتیم
 سالمندآزاری یکی از جدی‌ترین و پنهان‌ترین اشکال خشونت‌خانگی است که در بیشتر موارد از سمت آشنایان و نزدیکان مورد اعتماد سالمند انجام می‌شود. از آن جایی که سالمندان در خانواده به مراقبت فرد آزاردهنده نیاز دارند و همچنین در بیشتر موارد دسترسی کمی به محیط بیرون خانه دارند، نمی‌توانند دیگران را در جریان این آزارها قرار دهند. همچنین اگر سالمند توسط فرزندان یا افراد نزدیک خود مورد آزار قرار بگیرد، احساس گناه، شرم و سرافکندگی ناشی از تربیت اشتباه فرزندانش مانع از برملاکردن آزار و اذیت‌های آنان می‌شود بنابراین سالمند احساساتی مانند افسردگی و اضطراب را تجربه می‌کند. امروز ۱۵ ژوئن، روز جهانی آگاهی از آزار سالمندان برای حمایت و جلوگیری از آزار آن‌ها نام‌گذاری شده است. بنابراین در ادامه چند نکته در همین باره مطرح خواهد شد.
 مصادیق سالمندآزاری
سالمندآزاری یعنی هرگونه اقدام یا عدم اقدامی که نتیجه‌اش آسیب به یک فرد سالمند می‌شود. با هر تعریف و تعبیری سالمندآزاری پدیده‌ای واقعی و جدی است و نباید آن را انکار کرد. سالمندان به شیوه‌های متفاوتی مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند: 1-سوءاستفاده های مالی(استفاده غیرقانونی و بدون رضایت از دارایی‌ها و املاک سالمند)؛ 2- آزار و اذیت‌های جسمی و جنسی 3- آزارهای روان شناختی یا هیجانی(تحقیر کردن، برخوردهای غیر انسانی، تهدید، ترساندن)؛ 4- غفلت(مراقبت‌های ناکافی در جهت رفع نیازهای جسمانی یا خدمات پزشکی و روان‌شناختی).
 4 توصیه مهم به اطرافیان سالمندان
1کمک به سازگاری سالمند با تغییرات اواخر بزرگ سالی| سالمندان در این دوره از زندگی در بسیاری از توانایی‌ها و عملکردهای خود دچار تغییراتی می‌شوند. بنابراین در ابتدا باید اطرافیان سالمند از تغییرات دوره سالمندی که روندی طبیعی است، آگاه شوند و به خوبی آن‌ها را بشناسند و سپس این آگاهی را در خود سالمند هم ایجاد کنند. سالمندان در مواردی مانند اختلالات گوارشی، بیماری‌های مزمن، کاهش شنوایی، مشکلات بینایی، کاهش حس‌های چشایی و لامسه و حتی پایین آمدن نوسانات خلقی و بی‌حوصلگی دچار تغییرات متعددی می‌شوند. بنابراین توصیه می‌شود نزدیکان سالمند با درک این تغییرات بیشتر با او احساس همدلی کنند و اگر سالمند بدخلقی‌هایی را در رفتار خود نشان داد، آن رفتار‌ها را ناشی از تغییرات به وجود آمده در سالمند بدانند.
2 برقراری تعامل صمیمی و محترمانه با سالمند| در این دوره از زندگی که افراد سالمند معمولا همسر و دوستان و آشنایان همسن و سال خود را از دست دادند، تنهایی را تجربه می‌کنند و معمولا به افسردگی دچار می‌شوند. بنابراین سعی کنید زود به زود به دیدار والدین سالمند خود بروید، همه فرزندان دور او جمع شوید و با او ارتباط بگیرید و از حال و روز فرد سالمند بی‌خبر نمانید.
3 ایجاد حمایت اجتماعی| پژوهش‌ها نشان داده است که برخورداری از یک سیستم حمایتی قوی می‌تواند تأثیر مثبتی بر سلامتی جسمی و روانی سالمندان داشته باشد. حمایت اجتماعی می‌تواند از طریق افراد مختلفی مانند خانواده، دوستان و همکاران تامین شود. بنابراین به سالمندتان کمک کنید در انجمن‌ها یا جمع‌های سالمندان حاضر شود چراکه سالمندان منزوی بیشتر در معرض خطر سوءرفتار قرار دارند. در این نوع حمایت‌ها باید سالمند را متقاعد کرد که دیگران مثل قبل او را دوست دارند و همواره دارای ارزش و حرمت است. همچنین باید به او یادآوری کنیم که متعلق به گروهی از جامعه است و حضور او مفید واقع می‌شود.
4  تشویق سالمندان به برقراری رابطه دوستانه با همسالان| سالمندان را در انجام فعالیت‌های کوچک و ساده که نسبت به آن‌ها علاقه دارند، شریک کنید تا احساس اعتمادبه‌نفس آنان افزایش یابد و خود را یک فرد فرسوده و بی‌استفاده ندانند.همچنین گاهی بودن با دوستان برای سالمند مهم‌تر و لذت بخش تر از روابط با فرزندان است. چراکه سالمندان با دوستان همسن خود راحت‌تر از فرزندان هستند و یکدیگر را بهتر درک می کنند. سالمندان باهم درباره خاطرات گذشته و دور خود صحبت می‌کنند و این کار باعث به وجود آمدن پیوندهای عمیقی بین آن‌ها می‌شود. بنابراین سعی کنید قرار ملاقات‌هایی برای آنان ترتیب دهید یا آنان را تشویق به انجام این کار کنید.
 
نویسنده : زهرا فولادی | ‌ روان‌شناس