/ گرم‌کن و سردکن صندلی آپشن های رفاهی خودرو هستند که این روز ها در بسیاری از خودروها دیده می شوند. اما این آپشن چطور عمل می کند؟

در خودروها به منظور بهبود راحتی و تجربه سرنشینان در طول سفر طراحی شده‌اند. این سیستم‌ها نه تنها به کمک بهبود تجربه رانندگی در شرایط مختلف آب و هوایی، بلکه به راحت‌تر کردن رانندگی و کاهش خستگی راننده نیز کمک می‌کنند.

این بخش به بررسی تاریخچه، توسعه، نحوه عملکرد، فناوری‌های استفاده شده، مزایا و معایب این سیستم‌ها پرداخته است. در ادامه می‌توان به بررسی اهمیت و کاربردهای این سیستم‌ها در بازار خودرو و پیشرفت‌های آینده در این زمینه پرداخت.

تاریخچه و توسعه گرم‌کن و سردکن صندلی
ابتدا استفاده از سیستم گرم‌کن و تهویه صندلی در خودروهای لوکس رایج بود، اما با ارزان‌سازی‌ها و تغییرات در این سیستم‌ها، در خودروهای نیمه‌لوکس و عادی هم مورد استفاده قرار گرفتند. نصب گرم‌کن صندلی به دهه ۱۹۶۰ میلادی برمی‌گردد، زمانی که شرکت خودروسازی ساب (Saab) مدل ساب ۹۹ را به عنوان اولین خودروی مجهز به این سیستم معرفی کرد. در آن زمان، این فناوری به خودروهای لوکس محدود بود، اما به تدریج به خودروهای با سطح پایین‌تر نیز تجهیز شد.

در دهه ۱۹۹۰، شرکت خودروسازی آمریکایی کادیلاک به عنوان اولین تولیدکننده، سیستم سردکن صندلی را معرفی کرد. این سیستم به سرعت مورد توجه قرار گرفت، به ویژه در کشورهایی با آب و هوای گرم و تابستان‌های طاقت‌فرسا. سردکن صندلی به عنوان یک ویژگی محبوب شناخته شد و مورد استقبال مصرف‌کنندگان قرار گرفت.

نحوه عملکرد و فناوری‌های استفاده شده
سیستم‌های گرم‌کن صندلی عمدتاً از المنت‌های الکتریکی استفاده می‌کنند که در داخل صندلی‌ها در پشت و نشیمن و در برخی خودروها در قسمت‌های جانبی تعبیه شده‌اند. این المنت‌ها با دریافت جریان الکتریکی از دینام خودرو گرم می‌شوند و گرما را به سطح صندلی منتقل می‌کنند.

به طور معمول، دو نوع سیستم تهویه صندلی در خودروها استفاده می‌شود: تهویه با فن و تهویه با فن و لوله‌های فریون و هلیوم.

تهویه با فن این سیستم با استفاده از چند فن که در قسمت پشتی و نشیمنگاه صندلی قرار دارند، هوای پشت کمر و زیر پای سرنشین را تهویه می‌کند.

تهویه با فن و لوله‌های فریون و هلیوم‌ در خودروهای لوکس مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این سیستم، علاوه بر فن‌ها، لوله‌هایی از جنس مس در زیر صندلی تعبیه شده‌اند. این لوله‌ها حاوی گاز فریون و هلیوم به‌صورت فشرده هستند که با فعال‌سازی آن، باعث خنک‌شدن لوله‌ها و در نهایت ایجاد جریان خنک توسط فن‌ها می‌شوند.

مواد به‌کار رفته در ساخت صندلی‌ها نیز نقش مهمی در کارایی این سیستم‌ها دارند. استفاده از مواد نفوذپذیر و قابل تنفس، امکان توزیع یکنواخت دما را فراهم کرده و به عملکرد درست آنها کمک می‌کند.

مزایا و معایب گرم‌کن و سردکن صندلی

مزایا :

افزایش راحتی و آسایش گرم‌کن و سرد‌کن صندلی به رانندگان و سرنشینان کمک می‌کند تا در فصول سرد و گرم راحتی بیشتری داشته باشند.

جلوگیری از عرق‌کردن سیستم سردکن صندلی از عرق‌کردن و خیس‌شدن لباس‌ها جلوگیری می‌کند، به‌ویژه در سفرهای طولانی.

گرم‌کن صندلی می‌تواند به کاهش دردهای عضلانی و خستگی کمک کند، به‌خصوص در زمستان.

لوکس‌بودن و ارزش افزوده این ویژگی‌ها به عنوان امکانات لوکس در خودروها محسوب می‌شوند و می‌توانند ارزش خودرو را افزایش دهند.

معایب :

سیستم‌های گرم‌کن و سرد‌کن صندلی می‌توانند مصرف انرژی خودرو را تا حدود ۵-۱۰ درصد افزایش دهند که این موضوع به کاهش کارایی سوخت منجر می‌شود.

نصب و نگهداری این سیستم‌ها هزینه‌بر است و می‌تواند هزینه‌های اولیه و ثانویه به مالک تحمیل کند.

این سیستم‌ها به دلیل پیچیدگی فنی ممکن است به تعمیرات و نگهداری بیشتری نیاز داشته باشند.

برخی سیستم‌های سردکن و گرم‌کن ممکن است به زمان نیاز داشته باشند تا به دمای مطلوب برسند، که می‌تواند برای سرنشینان آزاردهنده باشد.

در ایران، با توجه به تفاوت‌های دمایی بین فصول و مناطق مختلف، سیستم‌های گرم‌کن و سردکن صندلی کاربرد ویژه‌ای دارند. در شهرهایی مانند تهران که تابستان‌های گرم و زمستان‌های سرد را تجربه می‌کنند، این سیستم‌ها به شدت مفید واقع می‌شوند. همچنین در مناطق جنوبی کشور مانند اهواز، که گرمای شدید تابستان غیرقابل تحمل است، سیستم سردکن صندلی می‌تواند تفاوت بزرگی در آسایش سرنشینان ایجاد کند.

با پیشرفت‌های فناوری، انتظار می‌رود که سیستم‌های گرم‌کن و سردکن صندلی کارآمدتر و با مصرف انرژی کمتر توسعه یابند. به کارگیری مواد جدید و فناوری‌های نوین مانند کنترل هوشمند دما و سنسورهای پیشرفته، می‌تواند به بهبود عملکرد و کاهش مصرف انرژی این سیستم‌ها کمک کند.

سیستم‌های گرم‌کن و سردکن صندلی در خودروها، با فراهم کردن دمای مطلوب در فصول مختلف سال، نقش مهمی در بهبود رفاه سرنشینان ایفا می‌کنند. این سیستم‌ها به ویژه در ایران، با تنوع اقلیمی گسترده‌اش، می‌توانند تجربه رانندگی را دلپذیرتر کنند. به نظر شما گرم‌کن صندلی یا سردکن بیشتر می‌تواند در ایران مفید باشد؟