داروی جدیدی به نام OXO-۰۰۱ نتایج امیدوارکننده‌ای را در افزایش نرخ موفقیت ایجاد رویان در لقاح آزمایشگاهی(IVF) نشان داده است که شاید منجر به افزایش قابل توجه تولد شود.

یک شرکت زیست‌فناوری موسوم به اُکسولایف(Oxolife) واقع در اسپانیا این داروی خوراکی را ایجاد کرده است.به گفته گاردین، این داروی جدید لقاح مصنوعی در این کارآزمایی مرحله ۲ منجر به افزایش ۷ درصدی تولد موفق شد.

دکتر ایگناسی کانالز مدیر ارشد علمی در این شرکت در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: ما از نتایج این کارآزمایی هیجان‌زده هستیم که پتانسیل OXO-۰۰۱ را برای تبدیل شدن به اولین درمان برای افزایش موفقیت کاشت رویان با یک داروی غیر هورمونی با استفاده از مکانیسم اثر جدید که به طور مستقیم بر روی آندومتر اثر می‌کند، نشان می‌دهد.

رویان(embryo) یک یوکاریوت چند سلولی دیپلوئید در نخستین مرحله رشد از زمان اولین تقسیم سلولی تا زایش، تخم‌شکنی یا رویش را می‌گویند. در انسان‌ها یاخته رشد کننده از لحظه لقاح تا پایان هفته هشتم، رویان نام دارد و پس از آن جنین نامیده می‌شود. نام پژوهشگاه رویان ایران برگرفته از همین واژه است.

این خبر خوبی برای زوج‌هایی است که با مشکل ناباروری دست و پنجه نرم می‌کنند، به ویژه آنهایی که درمان‌های ناموفق لقاح مصنوعی(IVF) داشته‌اند.

لقاح در خارج از بدن یا آی‌وی‌اف روشی است که در آن سلول‌های تخمک را در شرایط آزمایشگاهی با اسپرم بارور می‌کنند و یک یا چند سلول تخم به دست آمده را پس از گذشت چند مرحله تقسیم سلولی «۸ سلولی» یا «جنین ۵ روزه»، در رحم قرار می‌دهند تا روند رشد جنین به‌ طور طبیعی ادامه پیدا کند. در این روش ابتدا تخمک‌گذاری در زن را القا می‌کنند و پس از اینکه تعداد مناسبی تخمک به دست آمد، آنها را در آزمایشگاه کشت می‌کنند. پس از اینکه تخمک‌ها بالغ شدند با اسپرم مناسب، تخمک را بارور می‌کنند.

داروی خوراکی باروری

ناباروری یک مشکل شایع است که تقریباً از هر شش نفر در سراسر جهان یک نفر را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. با وجود پیشرفت و افزایش روش‌های لقاح مصنوعی که سالانه بیش از ۳ میلیون بار انجام می‌شود، هنوز یک مانع بزرگ بر سر این راه باقی مانده است که دستیابی به کاشت موفق رویان است.

اکنون شرکت Oxolife کارآیی این قرص خوراکی را برای افزایش میزان موفقیت لقاح مصنوعی ارزیابی کرده است.

بر خلاف سایر داروهای باروری که از هورمون‌ها استفاده می‌کنند، داروی خوراکی OXO-۰۰۱ به شکل مستقیم روی پوشش داخلی رحم تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود که رحم، رویان کاشته شده را بیشتر پذیرا باشد.

در حالی که مکانیسم دقیق OXO-۰۰۱ توسط شرکت Oxolife فاش نشده است، این شرکت می‌گوید که این دارو بر تولید مولکول‌های خاصی که برای کاشت رویان حیاتی هستند، تأثیر می‌گذارد. این مولکول‌ها به رویان کمک می‌کنند تا به دیواره رحم بچسبد و از حرکت آن جلوگیری کرده و لانه‌گزینی موفقیت‌آمیز آن را تسهیل می‌کند.

نتایج نویدبخش این دارو

اثربخشی داروی خوراکی OXO-۰۰۱ در یک کارآزمایی بالینی فاز ۲ که در ۲۸ مرکز در اروپا انجام شد، ارزیابی شد.

این کارآزمایی شامل ۹۶ زن زیر ۴۰ سال بود که تنها یک رویان به آنها انتقال داده شده بود.

آنها به دو گروه تقسیم شدند و ۴۲ نفر از آنها دارونما دریافت کردند، در حالی که ۵۴ نفر دوزی روزانه از OXO-۰۰۱ دریافت کردند.

طبق بیانیه مطبوعاتی پژوهشگران، این درمان از یک سیکل قاعدگی قبل از انتقال رویان شروع شد و تا پنج هفته پس از آن ادامه داشت.

نتایج امیدوارکننده بود. گروهی که این داروی خوراکی را مصرف می‌کردند، به طور قابل‌توجهی نرخ بارداری بالاتری(۷۶%) در مقایسه با گروه دارونما(۵۲%) نشان دادند. این شامل نرخ بالاتر «بارداری زیست‌شیمیایی»، ضربان قلب قابل تشخیص در هفته دهم و در نهایت تولد زنده جنین بود.

پروفسور کارن سرمون رئیس انجمن اروپایی تولید مثل انسان و جنین شناسی(ESHRE) در بیانیه مطبوعاتی گفت: با وجود پیشرفت‌های مداوم در تحریک تخمدان، دستکاری و کشت جنین، بهبود نرخ تولد زنده در تولید مثل با کمک پزشکی در بهترین حالت افزایشی بوده است. جهش نزدیک به هفت درصدی، خبر بسیار خوبی برای بیماران ماست و امیدواریم بتوان این موضوع را در گروه‌های بزرگ‌تر بیماران تأیید کرد.

این یک گام مهم در رسیدن به یک بارداری موفق است. مطالعات بیشتر این یافته‌ها را در کارآزمایی‌های بزرگتر تأیید خواهند کرد.

این شرکت همچنین در حال بررسی استفاده از OXO-۰۰۱ برای درمان سایر شرایط مرتبط با باروری مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک است.

این یافته‌ها در چهلمین نشست سالانه انجمن اروپایی تولید مثل انسان و جنین شناسی در آمستردام ارائه شد.