صبح نو/متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشارش در آخرین خبر به معنای تایید آن نیست

«راهبرد در یک کلمه انتخاب اصلح است، نه اینکه صرفا به ‌دنبال کسی برویم که رأی‌آوری بیشتری داشته باشد»، صادق محصولی از اعضای اصلی جبهه پایداری در تازه‌ترین اظهارات خود در حالی مجددا به ایده «انتخاب اصلح و صالح» پرداخته است که این موضوع از جمله کلیدواژه‌های مطرح جبهه پایداری در سال‌های اخیر بوده و آنان در هر انتخابات، این مسأله را مطرح کرده‌اند. گرچه این‌بار او از اهمیت لیست واحد هم سخن گفته است. پرسشی که در اینجا مطرح می‌شود این است که ایده فرد اصلح تا چه میزان به موفقیت اصولگرایان کمک کرده است. موضوعی که در سال‌های اخیر با واکنش مختلف جریان‌های اصولگرایی روبه‌رو شده و در این مسأله اختلاف‌نظر جدی وجود دارد؛ اما در جهت افزایش مشارکت در انتخابات باید از آن استقبال کرد و باید دید که در نهایت به چه کنشی از سوی جبهه پایداری منتهی می‌شود.

اگر بخواهیم به پیشینه‌ای از جریان جبهه پایداری بپردازیم، باید به اواخر دهه هشتاد و ابتدای کار مجلس هشتم برگردیم که در آن زمان فراکسیونی با عنوان «رایحه خوش خدمت» آغاز به کار کرد و اگر چه در آن زمان مدعی بود که این تشکیلات جدید، زیرمجموعه‌ای از فراکسیون اصولگرایان خواهد بود؛ اما در نهایت عملکردش به انشقاق از جریان اصولگرایی منتج شد. فراکسیونی که در تاریخ ۹ بهمن ۸۷ با ارائه بیانیه‌ای رسمی به ریاست روح‌الله حسینیان و سخنگویی حمیدرسایی، اعلام موجودیت کرد و هدفش را از ایجاد چنین تشکیلاتی، حمایت از دولت نامید. مرتضی آقاتهرانی، جواد ابطحی، فاطمه آلیا، زهره الهیان، علی‌اصغر زارعی، مهدی کوچک‌زاده، امیرحسین قاضی‌زاده، حسین نقوی‌حسینی، محمدحسین فرهنگی، بیژن نوباوه و حسن نوروزی از جمله نمایندگانی بودندکه در این فراکسیون عضویت داشتند.

جبهه پایداری؛ سوم تیری‌ها منهای احمدی‌نژاد
البته حمایت این جریان از دولت وقت چندان طولانی نشد و با صورت گرفتن چالش‌های دولت احمدی‌نژاد، عملا مرزبندی این جریان با دولت به طور شفافی خودش را نشان داد و به همراه وزرای جداشده از دولت با حمایت معنوی آیت‌الله مصباح‌یزدی اقدام به ایجاد تشکلی به نام «جبهه پایداری» کردند. تشکلی که از یک سو اختلاف فکری جدی با دولت وقت داشتند و از سوی دیگر، منتقد ساکتین فتنه ۸۸ بودند. بازگشت به گفتمان اصیل سوم تیر ۸۴ یکی از مبانی آنان بود که در سیر فکری خود بر آن تأکید داشتند. تمامی این تلاش‌ها به این مسأله منتهی شد که اعضای جبهه پایداری در ۶ مرداد سال ۱۳۹۰ به اعلام موجودیت پرداختند و اگر چه بسیاری از اصولگرایان در آن زمان این اقدام را کاری مترادف با انشقاق، تضاد و اختلاف‌افکنی عنوان کرده بودند؛ اما آیت‌الله مصباح یزدی چنین مسأله‌ای را قبول نداشت و نگاه او این بود که تأسیس جبهه پایداری به ‌معنای انشقاق، تضاد و اختلاف نیست و تعلقات این گروه به ارزش‌های اسلام و پایبندی آنها به ارزش‌های انقلاب، بیش از دیگران است.

وحدت و اختلافاتی که تفسیر از آن ایجاد کرد

چالش بر سر مقوله وحدت از همین زمان آغاز شد؛ چراکه در همین ایام بود که آیت‌الله مصباح یزدی در همایشی که در حسینیه الزهرا(س) سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شده بود، به تشریح مؤلفه‌های جبهه پایداری در رسیدن به وحدت سخن گفت و تأکید کرد: «برخی تصور نکنند هر کجا عنوان وحدت مطرح بود، دیگر نمی‌توان حرفی روی آن زد و همه باید خود را تسلیم آن کنند، بلکه باید دید هدف از وحدت چیست.» البته این در حالی بود که در همان زمان صادق محصولی که خودش از وزرای احمدی‌نژاد محسوب می‌شد، به شائبه‌های پیش‌آمده درباره جبهه متبوعش پاسخ داد و گفت: «استراتژی و هدف اصلی ما وحدت است و ما در انتخابات نیز برای وحدت اصولگرایان تلاش و براساس شاخص‌ها و منشور اصولگرایی عمل می‌کنیم.»

ادعای وحدت‌طلبی که دوام چندانی نداشت
البته ادعای وحدت‌طلبی جبهه پایداری چندان سرانجامی نداشت و انتخابات مجلس نهم عملا تمامی این ترتیبات را به هم زد. شهریورماه سال ۱۳۸۹ بود که حبیب‌الله عسگراولادی در تلاشی، سلایق مختلف اصولگرایی را برای رسیدن به وحدت در کنار هم جمع کرد. تلاشی که در نهایت به گردهم آمدن ۳۰ چهره اصولگرا در ۶ آبان سال ۱۳۸۹ منجر شد. در نهایت این ائتلاف به کمیته سه نفره‌ای متشکل از حدادعادل، ولایتی و عسگراولادی رسید. البته این مسأله چندان به مذاق پایداری‌ها خوش نیامد؛ چراکه آنان اصرار داشتند روح‌الله حسینیان هم باید در این کمیته سه‌نفره حضور داشته باشد و اگرچه کامران باقری‌لنکرانی و علی‌اصغر زارعی به نمایندگی از این طیف در گروه ۸ که در واقع نمایندگان احزاب بودند، حضور داشتند، ولی آنها سهم بیشتری برای خود قائل بودند. این مسأله تا جایی پیش رفت که جبهه پایداری با داعیه اصلح بودن وحدت گفتمانی به جای وحدت تاکتیکی، راه خود را از ائتلاف وحدت‌بخش این جریان سیاسی جدا کرد. این گروه تازه‌‌تاسیس به‌صراحت عنوان داشت که زیر بار لیست انتخاباتی جبهه متحد اصولگرایان نخواهد رفت و با لیستی جداگانه در انتخابات مجلس حضور خواهد یافت. این مسأله تا آنجا پیش رفت که جبهه پایداری حتی برای تهران هم لیست جدا معرفی کرد و این رویه موجب شد تا این جبهه سهم چندانی از پیروزی در انتخابات مجلس نهم نداشته باشد.

جدال بین اصلح و صالح
این رویه ادامه داشت تا اینکه جبهه پایداری با نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲، تز خود مبنی ‌بر کاندیدای «اصلح» را نیز بیش از پیش بر سر زبان‌ها انداخت. اگرچه جامعه روحانیت و اکثریت اصولگرایان بر صالح مقبول تأکید داشتند؛ اما جبهه پایداری این اصل را برنتافت. در همین راستا، ابتدای سال ۱۳۹۲ بود که جبهه پایداری، باقری لنکرانی را به عنوان گزینه نهایی جبهه خود معرفی کرد و آیت‌الله مصباح‌یزدی اردیبهشت همان سال در همایشی تأکید کرد: «اگر کسی بداند که صالح‌تر از وی وجود دارد و کاندیدا شود، خیانت کرده است.» اینجا بود که رویه جدای جبهه پایداری خود را به صورت دیگری نشان داد. مسیری که جبهه پایداری علی‌رغم نهایی شدن نامزدهای نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲، از مواضع خود کوتاه نیامد و همچنان بر اصلح بودن باقری‌لنکرانی تأکید کرد. محمد سلیمانی، عضو شورای مرکزی پایداری در همان زمان بر این مسأله تأکید کرد که «تا زمانی که لنکرانی در صحنه حضور داشته باشد حضور جلیلی باعث نمی‌شود که پایداری کاندیدای دوم داشته باشد.» این رویه تا آنجا پیش رفت که زمزمه‌هایی از عدم تأیید صلاحیت باقری لنکرانی نیز به گوش رسید و در نهایت با قطعی شدن حضور جلیلی در انتخابات ریاست‌جمهوری، عملا باقری لنکرانی از داوطلبی انتخابات ریاست‌جمهوری انصراف داد و جبهه پایداری در موضعی تأکید کرد که جلیلی اصلح و تنها کاندیدای پایداری است. با این وجود، نتیجه این انتخابات چندان به نفع اصولگرایان تمام نشد. البته این مسأله در انتخابات مجلس نیز به نحو دیگری خود را نشان داد و در لیست ۳۰ نفره اصولگرایان، هفت سهم به جبهه پایداری تعلق گرفت که بیشتر از سایرین بود. با این وجود، اصولگرایان در انتخابات مجلس دهم، کل کرسی‌ها را به رقیب واگذار کردند. برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۶ جبهه پایداری نامزدی نداشت اما از بین گزینه‌های موجود، سیدابراهیم رئیسی را به ‌عنوان کاندیدای اصلح خود انتخاب کرد. اتفاقی که در 1400 به نحو دیگری خود را نشان داد و با حضور جلیلی و رئیسی، در نهایت با کنار کشیدن جلیلی، از رئیسی حمایت کردند.  در این شرایط و با چنین سابقه‌ای از جبهه پایداری، صادق محصولی مجددا در حالی از احیای ایده صالح و اصلح، ضمن حفظ وحدت سخن می‌گوید که به نظر می‌رسد وحدت  و لیست واحد هم برای آنها تا حدودی اهمیت یافته است. اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که بدانیم سیاست‌ورزی، صرفا پافشاری بر آرمان نیست و باید به مصلحت توجه کرد؛ چراکه اگر حرکت معطوف به نتیجه نباشد، عملا چندان تأثیری در ماجرا نخواهد داشت. مسأله‌ای که آنان باید در رویه خود درنظر بگیرند، عدم وحدت اصولگرایان عملا به نفع جریان رقیب تمام می‌شود و این موضوع آنجایی خودش را نشان می‌دهد که نتوانیم به نتیجه مسلمی در این زمینه برسیم. در این شرایط، همه باید برای وحدت اقشار مختلف اصولگرایی تلاش کرده و با تأکید بر این مسأله، حرکت خود را در راستای افزایش مشارکت حداکثری در کشور قرار دهند.   در عین حال سوی دیگر این وحدت، دوری از رادیکالیسم و تندروی درون جریانی است که باید به آن توجه کرد.