پرشین خودرو/ بانک مرکزی با صدور اطلاعیه‌ای بر ابهامات درباره واردات خودروهای کارکرده افزود و در اطلاعیه ای به واردکنندگان خودروهای دست دوم هشدار داد که پیش از تنظیم آیین‌نامه اقدامی برای واردات نکنند. ضد حال بانک مرکزی به آخرین حربه وزارت صمت که بیش از پیش سرانجام واردات خودروهای کارکرده را در دولت چهاردهم با ابهام همراه می کند.

بانک مرکزی شنبه شب و در ساعات پایانی دولت سیزدهم در بخشنامه‌ای اعلام کرد تمام اشخاص حقوقی و حقیقی تا قبل از تنظیم آیین‌نامه، دستورالعمل و ضوابط اجرایی واردات خودروهای کارکرده، از هرگونه اقدام برای واردات اجنتاب کنند.

تاکتیک بانک مرکزی در لحظات پایانی عمر دولت در شرایطی ابلاغ می شود که تنها یک هفته از ابلاغ  آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده توسط محمد مخبر معاون اول دولت سیزدهم می گذشت؛ اطلاعیه ای که نشان می‌دهد مشکل اصلی همچنان تأمین منابع ارزی برای واردات خودروهای کارکرده است چرا که بر اساس این اطلاعیه بانک مرکزی واردات خودروهای کارکرده را منوط به تایید منشأ ارز و ضوابط افتتاح حساب ارزی کرده است.

اما آیین نامه واردات خودروهای دست دوم در شرایطی از سوی دولت سیزدهم در هفته ماقبل اتمام کارشان ابلاغ شد که شرایط ارزی کشور به هیچ وجه برای این کار مناسب نبود و حتی کمبود و عدم تخصیص ارز به خودروسازان هم جریان تولید شرکت ها را تحت تاثیر جدی قرار داده بود.

تصمیم عجولانه ای که در آخرین روزهای حیات دولت سیزدهم صورت گرفت تا موجب کنترل قیمت خودرو شود در واقع این حربه ای از سوی وزارت صمت بود تا در جریان تاخیر در اعلام قیمت های جدید خودروسازان و تشنگی بازار مصرف، بازار را با قیمت های پایین تری تحویل دولت بعدی دهد.

و حالا در کمتر از دو هفته از ابلاغ تصمیم دولت، بانک مرکزی با صدور اطلاعیه‌ای اجرای طرح واردات خودروهای دست دوم را در وهله اول منوط به تشکیل کارگروهی می کند که در آیین‌نامه واردات خودروهای دست دوم دیده شده است در واقع طبق مفاد آیین‌نامه واردات خودروهای دست دوم باید تامین منابع ارزی برای واردات این دست خودروها توسط بانک مرکزی پس از تشکیل یک کارگروه متشکل از وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه مورد تأیید قرار گیرد تا متناسب با شرایط بازار سقف سالانه تعداد خودروهای وارداتی و ارزش آنها را تعیین کند.

در دو روز گذشته اطلاعیه بانک مرکزی گمانه‌زنی درباره توقف واردات خودروهای کارکرده را افزایش داده است و برخی بر این باورند که با توجه به محدودیت منابع ارزی، امکان واردات خودروهای کارکرده وجود ندارد. در حالی که آن گونه که بانک مرکزی در اطلاعیه خود تأکید کرده، واردات این خودروها باید بعد از تشکیل کارگروه انجام شود و در این اطلاعیه اشاره‌ای به توقف واردات خودروهای دست دوم نشده و صرفا به متقاضیان توصیه شده فعلا از واردات اجتناب کنند. اما به راستی ماجرا چیست؟

از نگاه کارشناسان به‌ نظر می‌رسد این تصمیم با توجه به طی شدن فرایند جابه‌جایی دولت‌ها صورت گرفته از این جهت بانک مرکزی ترجیح داده است تا تشکیل دولت جدید و مشخص شدن اعضای کابینه دولت چهاردهم که ۳ عضو آن اعضای کارگروه واردات خودروهای دست دوم را هم تشکیل می‌دهند، مراحل اجرای طرح واردات خودروهای دست دوم را به تعویق بیاندازد.

همچنین باید در نظر گرفت طرح واردات خودروهای دست دوم مصوبات مجلس و دولت را دارد و امکان توقف آن به‌سادگی میسر نیست اما دولت می تواند با ارائه لایحه ای به مجلس نسبت به تغییر و تکمیل بخش هایی از آیین نامه مربوطه اقدام کند.

محدودیت های ارزی مانع واردات دست دوم هاست؟
بر اساس ماده ۳ آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده، منابع ارزی مورد نیاز برای واردات خودروهای کارکرده باید از محل ارز حاصل از صادرات، سرمایه‌گذاری خارجی و سایر منابع مورد تأیید بانک مرکزی از جمله ارزهای با منشأ خارجی تأمین شود. به این معنا که طبق این آیین‌نامه در حال حاضر هیچ طرحی برای تخصیص ارز از محل منابع داخلی وجود ندارد بنابراین از نگاه کارشناسان با این بخش از آیین نامه و تعیین محل تامین ارز نمی توان انتظار داشت که اجرای این طرح منجر به افزایش تقاضای ارز در بازار داخلی شود، مگر اینکه بانک مرکزی دولت چهاردهم امکان تخصیص ارز برای واردات خودرو با منابع ارزی متعلق به مردم را بلامانع تشخیص دهد و همان طور که رئیس جمهور دولت چهاردهم در جریان مناظرات انتخاباتی وعده داده بود امکان واردات با ارزهای در اختیار مردم آزاد شود.

واردات خودرو با منابع ارزی مردم از حرف تا عمل
بنابراین با در نظر گرفتن این موارد به ‌نظر نمی‌رسد طرح واردات خودروهای دست دوم تعطیل‌بردار باشد بلکه در صورتی که دولت چهاردهم امکان واردات خودروهای کارکرده با منابع ارزی خود مردم را بلامانع بداند می‌توان انتظار داشت بسیاری از افرادی که پیش از این در جریان ثبت نام از خودروهای وارداتی صفر کیلومتر ثبت نام کرده بودند، دست به‌ کار شده و با تأمین ارز از بازار داخلی زمینه‌های افزایش تقاضا را فراهم کنند.

شوک توقف واردات دست دوم ها بر بازار خودرو
اگر چه برخی کارشناسان واردات خودروهای دست دوم را دارای مشکلات فنی زیادی برای واردکنندگان می دانند با این حال نمی توان منکر تاثیر این خبر و تصمیم لحاظه آخری دولت سیزدهم بر بازار تقاضا و شوک قیمتی در بازار خودرو شد.

با این وجود برخی تحلیلگران بازار معتقدند در روزهای اخیر به نظر نمی رسد اخبار مربوط به واردات دیگر تاثیری در بازار داشته باشد؛ چرا که که بازار در پنج ماه گذشته بیش از اخبار مربوط به واردات تنها تحت تاثیر مولفه قیمت دلار نوسان داشته است و طی یک ماه اخیر نیز با کاهش نرخ دلار در حالت نزولی قرار گرفته است بنابراین از نگاه آن ها توقف اجرای آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده چیزی را در بازار خودروی کشور تغییر نمی‌دهد، اما با جهش دوباره دلار در بازار خودرو مانند سایر بازارها افزایش قیمت رخ خواهد داد.

در هر حال از روز گذشته با آغاز بکار دولت جدید و تا حدودی نوسان بازار ارز و از سویی اطلاعیه اخیر بانک مرکزی در توقف واردات دست دوم ها شاهد برخی جهش های قیمتی در بازار خودرو هستیم اتفاقی که تا نهایی شدن فرآیند احراز و تأیید منشأ ارز واردات دست دوم ها می تواند روند کاهش قیمت ها در بازار خودرو را متوقف کند.