هفت صبح/ سری جدید ثبت نام اتومبیل نشان می‌دهد که هرگونه تغییر در این بازار و تولیداتش چه کار طاقت‌فرسایی است

اسم طرح جدید ایران‌خودرو برای فروش محصولاتش را واقعا می‌توان گذاشت «لاتاری ایران‌خودرو برای رویافروشی!» طرحی خارج از سامانه فروش خودرو در حالی که هنوز وزیر صمت انتخاب نشده، در حال ثبت‌نام است. بالای 3 میلیون نفر در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند و گفته شده قیمت نهایی خودروها به روز محاسبه می‌شود؛ یعنی اگر افزایش قیمت در راه باشد خودروها را گران‌تر تحویل می‌گیرید. زمان تحویل خودروها 90 روزه است. اگر هرکدام از این موارد که در این طرح اعلام شده عملی نشود، در واقع وزیر صمت هنوز بر‌سر کار نیامده برایش تعهدی ایجاد شده که باید به  4میلیون نفر متقاضی پاسخگو باشد. 

طبق آخرین آمارها، بالای 3 میلیون نفر ثبت‌نام کرده‌اند و بیشتر از 700 همت در حساب‌های وکالتی بلوکه شده است. دو اتفاق مهم نیز در همین روزهای ثبت‌نام رخ داده است: اول اینکه طرح تمدید شده و طبق اعلام این خودروساز دولتی در آخرین اطلاعیه‌اش: «مهلت ایجاد حساب وکالتی جهت ثبت‌نام ایران‌خودرو، به مدت یک روز تمدید شده و تا پایان روز دوشنبه مورخ 29 مرداد ماه فرصت دار‌د.» دوم اینکه «‌شرط الزامی‌بودن گواهینامه، برای تمامی متقاضیان ثبت‌نام ایران خودرو حذف شده است.»

پس شاهد ثبت‌نام متقاضیان بیشتری در این طرح خواهیم بود. یک نفر هم در فضای مجازی نوشته بود: «این مبلغ به اندازه یک پنجم ارزش شرکت خودروسازی بنز آلمان است.» ایرادات زیادی به این طرح فروش وجود دارد. 12 خودرو در این طرح وجود دارند که دو خودروی برقی چینی هم به آن اضافه شد و به جای هایما 8اس، هایما اس7 و اس 5 در جدول عرضه وجود دارد. در این گزارش تناقض‌هایی که در این طرح وجود دارد را بررسی می‌کنیم.

ضرر روزانه 100 میلیارد تومانی خودروسازان
بزرگترین طرح فروش ایران‌خودرو تقریبا بعد از یک سال و نیم در حال اجراست. میزان پولی که بلوکه شده، رقم بالایی است و سود این پول جز برای خودروساز نخواهد بود. اما یک سوال وجود دارد؛ چرا همیشه خودروسازان دولتی از ضرر می‌گویند؟! طبق آخرین صورت‌های مالی، خودروسازان ماهانه ۳ هزار میلیارد تومان، هفته‌ای ۷۰۰ میلیارد تومان، روزانه حدودا ۱۰۰میلیارد تومان و ساعتی بیش از ۴میلیارد تومان، زیان ثبت می‌کنند. اگر این همه زیان در خودروسازان وجود دارد، پس این رقم 700 همت ثبت‌نامی چیست که سودش هم سر به فلک می‌زند.

کاهش 11درصدی تولید در سه ماهه اول
بنا بر آمار منتشره، کل تولید سه خودروساز بزرگ کشور در چهار ماهه ابتدایی امسال کمتر از 291 هزار دستگاه بوده که مقایسه آن با تیراژ مدت مشابه سال گذشته حدود 11 درصد افت را نشان می‌دهد. با توجه به همین آمار یعنی خودروسازان با کمبود محصول روبرو هستند. پس چگونه چنین لاتاری بزرگ خودرویی برای فروش محصولات به راه افتاده است. البته باید به این موضوع اشاره کرد که در این بین، بیشترین تیراژ نصیب ایران‌خودرویی‌ها شده که توانسته‌اند ۱۶۱هزار و ۵۶۸دستگاه محصول را در چهار ماهه نخست امسال تولید کنند. آنها با اینکه بیشترین تیراژ را داشته‌اند اما با این میزان تولید، افت ۹درصدی را نسبت به چهار ماهه ابتدایی پارسال به دنبال داشته‌اند.

بدقولی در تحویل محصولات 
کافی است تیتر بدقولی خودروسازان در تحویل محصولات را سرچ کنید تا ببینید ظرف این سه سال چقدر مردم از بد‌عهدی خودروسازان خسته هستند. خودروهایی که در سامانه ثبت‌نام کردند اما با تاخیرهای عجیب و غریب تحویل گرفتند. حالا بماند که در این میان متقاضی یک خودروی دیگر ثبت‌نام کرده و شرکت‌ خودروساز به قدری تاخیر در تحویل محصول داشته که متقاضی را مجبور به تغییر خودروی انتخابی خود کرده است. یعنی با این تعداد متقاضی و ثبت‌نام، کاهش میزان تولید؛ واقعا ایران خودرو می‌تواند ظرف 90 روز به تعهدات خود عمل کند؟ ماشین‌های باکیفیت که استانداردها را پاس کند، تحویل مشتریان می‌شود؟

قطعی برق، افت فروش، قطعه‌سازان‌ شاهرگ خودروسازان
قطعه‌سازان شاهرگ حیاتی خودروسازان محسوب می‌شوند. طبق آخرین آمار رسمی (که ماخذ آن اطلاعات منتشره در بورس است) نشان می‌دهد تولید و فروش قطعه‌سازان در سه ماهه ابتدایی امسال نسبت به فصل مشابه سال گذشته افت کرده است. از سوی دیگر، بدهی کلان خودروسازان به قطعه‌سازان همچنان پابرجاست. اما مهم‌ترین نکته قطع برقی است که امسال گریبانگیر اهالی صنعت شده و قطعه‌سازان نیز از این موضوع مستثنا نیستند.

اقتصادنیوز در این باره نوشته است: «دبیر انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی می‌گوید، در هفته یک تا دو روز برق واحدهای قطعه‌سازی قطع می‌شود و این مسئله در کنار دیگر چالش‌های موجود (کمبود نقدینگی ریالی و ارز) تولید قطعه را کاهشی کرده است.» این موضوع نشان می‌دهد قطعه‌سازان به سختی بتوانند نیاز خودروسازان را تامین کنند و این موضوع یعنی ضربه به تولید و در پی آن تعویق تحویل خودروها!

در پایان باید به این موضوع اشاره کرد طرح فروش خودروها با قیمت کارخانه خوب است اما این حجم استقبال از این طرح که طبعا همه هم در آن نیاز به خودرو ندارند و پای دلالی را باز خواهد کرد‌، یعنی حدود 4 میلیون متقاضی، بالای 700 همت سرمایه که با آمدن وزیر جدید منتظر مطالبات خود هستند تا عملی شود.