خراسان/ آن چه پدرومادرهای داوطلبان آزمون‌سراسری باید درباره مواجهه اصولی با رتبه فرزند‌شان و کمک به او برای انتخاب رشته بهتر بدانند
بالاخره چشم‌انتظاری داوطلبان کنکور سراسری سال 1403 به پایان رسید و رتبه آن‌ها اعلام شد. اما طبیعتا بسیاری از داوطلبان نتوانستند به نتیجه دلخواه دست یابند و والدین‌شان هم از آن‌ها گلایه‌مند هستند که توقعات را برآورده نکردند. در این بین، یک سری واکنش‌های اشتباه والدین کنکوری‌ها بعد از اعلام رتبه‌ها تاثیرات ماندگاری بر روان فرزندان‌شان خواهد گذاشت. در ادامه به این اشتباهات رایج اشاره خواهد شد.
1  کنکور را آخر دنیا می‌دانند
اگر از ما بپرسند آیا با خراب‌کردن کنکور یا نرفتن به دانشگاه، زندگی به آخر می‌رسد، غالب ما خیلی سریع می‌گوییم نه و بعد هم می‌توانیم سخنرانی‌هایی در رد چنین گزاره‌هایی ارائه دهیم، اما آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید اگر اغلب ما باور نداریم که خراب‌کردن کنکور آخر دنیا نیست، پس این همه فشار روی نوجوانان از کجا می‌آید؟ توجه داشته باشید که استعدادهای هر فرد با دیگری متفاوت است. همچنین موفق‌شدن در زندگی وابسته به درس‌خواندن در تنها چند رشته پرطرفدار نیست. درس خواندن در یک دانشگاه غیرانتفاعی یا دانشگاه آزاد فاجعه نیست و البته کنکور تنها فرصت زندگی برای کسب فرصت پیشرفت نیست. در کنار اصلاح نگرش اما در رفتار هم لازم است در ارتباط با نوجوانان کنکوری در این روزها دقت بیشتری داشته باشیم.
 2  با سرزنش به دنبال تلنگر به فرزند هستند
اگر فرزندتان بعد از اعلام رتبه کنکور، به شدت مضطرب و ناراحت است، هوای او را بیشتر داشته باشید. سرزنش در این شرایط نه تنها هیچ کمکی نمی‌کند که می‌تواند عوارضی شدیدتر به دنبال داشته باشد. در ضمن، بسیاری از نوجوانان تلاش می‌کنند اضطراب خود را پنهان کنند و درباره آن حرفی نزنند. 
در این شرایط اضطراب می‌تواند خود را به اشکال دیگر نشان دهد؛ مواردی چون از کوره در رفتن ناگهانی، بدرفتاری، بدخوابی و حتی انجام کارهای خطرناک. در عوض سرزنش یا بازخواست بابت بدرفتاری، سعی کنید با همدلی به نوجوان خود کمک کنید و یادتان باشد قرار نیست به عنوان والد یک نوجوان هر خطای او را به رویش بیاورید. پس از خطاهای کوچک او کامل چشم‌پوشی کنید.
 3  صحبت‌های خطرناک نوجوان را جدی نمی‌گیرند
اگر نوجوان کنکوری شما در روزهای قبل صحبت از این کرده که اگر کنکور را خراب کنم، خودم را می‌کشم یا من تحمل قبول‌نشدن در رشته مورد علاقه‌ام را ندارم و اگر قبول نشوم، کارم را تمام می‌کنم و  ... موضوع را جدی بگیرید و حتما به دنبال کمک‌گرفتن از یک متخصص یا تماس با اورژانس اجتماعی به شماره 123 برای کمک به او باشید.
 4  فقط معایب پشت کنکورماندن را فهرست می‌کنند
یکی از گزینه‌های روی میز برای داوطلبان کنکوری که از نتیجه کسب‌شده راضی نیستند، این است که سال آینده دوباره در آزمون سراسری شرکت کنند. هر فردی باید بر اساس شرایط خاص و ویژگی‌های شخصیتی‌اش در این باره تصمیم بگیرد. اصلی‌ترین مزایای پشت کنکور ماندن عبارتند از: داشتن زمان بیشتر برای مطالعه، فرصت کافی برای رفع نواقص، کمتر شدن استرس و شناخت عادات و خطاهای مطالعاتی. معایب آن هم عبارتند از: احساس مدام عقب‌افتادن در زندگی، احتمال شکست، بحران‌های عاطفی و تغییرات در ظرفیت رشته و سهمیه‌ها در کنکور سال آینده که قابل پیش‌بینی هم نیست.
 5  به جست‌وجوگری  تشویق نمی‌کنند
علاوه بر رتبه فرزندتان، باید توجه داشته باشید که عوامل زیادی بر انتخاب رشته کنکور تاثیرگذارند از قبیل عوامل اجتماعی و فرهنگی، رشد شخصی و تجربه‌ها، شرایط اقتصادی، مشاوره تحصیلی و .... والدین می‌توانند با تسهیل اکتشاف و قرار گرفتن در زمینه‌های مختلف به فرزندان خود در کشف استعدادها و علایق خود کمک کنند. والدین باید فرزندشان را به سمت رشته‌هایی هدایت کنند که با توانایی‌های طبیعی آن‌ها هماهنگ باشد و احتمال موفقیت و رضایت در زمینه‌های تحصیلی انتخابی‌شان افزایش یابد. تشویق به جست‌وجوگری و انعطاف‌پذیری برای انتخاب‌رشته کمک زیادی به داوطلبان در این مرحله از زندگی‌شان می‌کند.
 6  انتظارات غیرواقعی دارند
برای والدین ضروری است که از هرگونه تعصبی که ممکن است داشته باشند آگاه باشند و از فرافکنی خواسته‌های خود به فرزندان اجتناب کنند. انتظارات غیرواقع بینانه می‌تواند منجر به فشار بی مورد، نارضایتی و بی انگیزگی در پیگیری رشته تحصیلی شود که با فرد همخوانی ندارد. در عوض، والدین باید از فردیت فرزندان خود حمایت و آن‌ها را تشویق کنند تا مسیرهایی را دنبال کنند که واقعاً به آن‌ها علاقه‌مند هستند و برای‌شان الهام‌بخش است.

نویسنده : زهرا متقی‌شکیب | ‌ کارشناس‌ارشد روان‌شناسی