خراسان/ توصیه‌هایی به دانش‌آموزان و دانشجویان برای این که خیلی زود در حال‌و‌هوای درس‌خواندن قرار بگیرند
کمتر از یک هفته تا بازگشایی مدارس باقی مانده است. یکی از رایج‌ترین مشکلات دانش‌آموزان و دانشجویان، این است که ماه‌های ابتدایی سال‌تحصیلی را با بی‌خیالی گذرانده و برای امتحانات دچار مشکلات اساسی می‌شوند. همچنین در یادگیری مطالب با چالش مواجه شده و حتی ممکن است از درس یا مدرسه دلزده شوند. در ادامه از پیش‌نیازهای بازگشت به درس و مدرسه خواهیم گفت.
1 قدم اول، تنظیم ساعت خواب
یکی از مهم‌ترین نکات برای قرار گرفتن در حال‌و‌هوای مدرسه و دانشگاه، تنظیم و کنترل ساعات خواب است. اگر به اندازه کافی نخوابید در طول روز خسته و بی‌حوصله خواهید بود. الگوهای غلط خوابیدن سبب می‌شود انگیزه خود را برای درس‌خواندن از دست بدهید و سطح یادگیری و تمرکز شما برای مطالعه تا حد زیادی کاهش یابد. تحقیقات نشان می‌دهد بدن یک فرد بالغ به حداقل 8ساعت استراحت و خواب در شب نیاز دارد تا بتواند انرژی و توانایی مورد نیاز را برای روز بعد کسب کند. بنابراین توصیه می‌شود تا قبل از بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها ساعت خواب خود را تنظیم کنید، در اتاق خواب خود یک محیط آرام ایجاد کنید و سعی کنید از یک برنامه روتین برای خواب شبانه خود پیروی کنید.
2 حذف عوامل‌‌ حواس‌پرتی
هر عاملی را که سبب می‌شود حواس شما از مطالعه و درس خواندن پرت شود از خود دور کنید. عوامل حواس پرتی برای هر فرد متفاوت است. ممکن است فردی با سر و صدا و شلوغی حواسش پرت شود و فردی با وجود محیط آرام و ساکت با یک فکر رهگذر مدت‌ها در یک جمله کتاب بماند و بعد متوجه شود ساعت‌ها گذشته و هنوز یک صفحه را هم به اتمام نرسانده است. شبکه‌های مجازی، تلفن‌همراه، لپ‌تاپ، رایانه، بازی‌های ویدئویی از جمله بزرگ‌ترین عوامل حواس‌پرتی دانش‌آموزان و دانشجویان محسوب می‌شود. بنابراین لازم است هر کسی عامل حواس‌پرتی‌اش را شناسایی کند و آن را در زمان مطالعه و درس خواندن از خود دور نگه دارد. اگر فکری در حین درس‌خواندن توجه شما را به خود جلب کرد، آن را روی کاغذ بنویسید و فکر کردن به آن را به زمان پایان مطالعه موکول کنید. استفاده از گوشی تلفن‌همراه را محدود کنید و فقط در زمان‌های استراحت از آن استفاده کنید. به این ترتیب می‌توانید کیفیت مطالعه خود را بالا ببرید و بهترین استفاده را از زمان بهرمند شوید.
3 نظم و نظافت اتاق مطالعه
سعی کنید قبل از بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها به نظم و نظافت اتاق مطالعه خود توجه کنید. داشتن یک محیط تمیز و مرتب به شما کمک می‌کند ذهن آزاد و پذیراتری برای یادگیری داشته باشید. برعکس داشتن یک اتاق آشفته و به هم ریخته سبب می‌شود فکر شما خود به خود به چیزهایی کشیده شود که می‌بینید. هر انحراف فکر تا 3دقیقه وقت نیاز دارد که دوباره به دنیای یادگیری برگردید، گاهی حتی کاملا سرنخ را از دست می‌دهید یا موادی را که به یادگیری صحیح ارتباط ندارند ذخیره می‌کنید.
4 برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری
یکی از عوامل مهم در ایجاد علاقه به درس خواندن، داشتن برنامه‌ریزی مناسب و صحیح در انجام تکالیف مدرسه است. با یک برنامه‌ریزی مشخص می‌توانید زمان خود را به درستی مدیریت و از سردرگمی و اتلاف وقت جلوگیری کنید. سعی کنید برنامه واقع بینانه و منطقی ترتیب دهید، ساعات طولانی را برای مطالعه یک درس اختصاص ندهید. چند درس تخصصی و سخت را پشت سر هم نگذارید و همچنین در بین ساعات مطالعه زمان‌هایی برای استراحت قرار دهید. علاوه بر آن برای خود اهداف کوتاه مدت و بلند مدت در طول سال تحصیلی قرار دهید و به ازای رسیدن به هر یک از این اهداف به خود پاداش بدهید. این پاداش‌ها می‌توانند دعوت خودتان به تماشای یک فیلم، رفتن به گردش و طبیعت و یا هر آنچه دوست دارید باشد. تعیین هدف باعث می‌شود انگیزه و اشتیاق شما برای مطالعه افزایش یابد.
5 مهیا کردن فضای مطالعه اختصاصی
سعی کنید در فضایی مطالعه را شروع کنید که حال‌وهوای درس خواندن به شما بدهد. به‌عنوان مثال در زمان مطالعه پشت میز تحریر بنشینید. اختصاص دادن یک میز یا حتی بخشی از اتاق به‌طور خاص برای مطالعه به این معناست که شما همیشه جایی را مطالعه و تمرکز کردن دارید. نور و دمای اتاق را تنظیم کنید. زیاد بودن نور، دما یا موقعیت‌هایی مثل مطالعه در رختخواب سبب می‌شود از کیفیت مطالعه شما کاسته شود و در مواقع زیادی موجب خواب آلودگی شما شود. دانش‌آموزان و دانشجویان تنها زمانی خوب یاد می‌گیرند که در فضای مطالعه احساس راحتی و اطمینان کنند.
6 بهبود تمرکز خود
قبل از شروع مطالعه لازم است اقداماتی انجام دهید تا یادگیری خود را در سطح قابل قبول بالا ببرید. ورزش و خوردن تنقلات سالم و مغذی مانند(پسته، بادام، کشمش و...) را در برنامه روزانه‌تان قرار دهید. بدن شما باید ابتدا از لحاظ جسمی سالم باشد تا بتوانید تمرکز و حواس خود را به یادگیری بدهید. توجه داشته باشید مطالعه و درس خواندن را از ابتدای سال تحصیلی و قدم به قدم با تدریس معلم و استاد آغاز کنید و از تلنبار کردن آن‌ها برای شب امتحان خودداری کنید زیرا سبب می‌شود کیفیت و ماندگاری مطالب در ذهن شما چند برابر شود. مطالعه‌های شب امتحان یا به عبارتی طوطی‌وار نه تنها باعث یادگیری نمی‌شوند بلکه با همان سرعتی که وارد ذهن می شوند از آن خارج می‌شوند و سازمان دهی ذهن را به هم می‌ریزند.

نویسنده : زهرا فولادی | روان‌شناس