دنیای اقتصاد/ در طول سال‌های پایانی دهه ۲۰۱۰، دولت ترامپ متکبرانه ده‌ها لایحه و برنامه دولت مرتبط با کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در آمریکا را که هدف آن ایجاد یک صنعت رقابتی با انرژی‌های پاک در کشور بود ملغی کرد. در واقع به نظر می‌رسید ترامپ در جایگاه رئیس‌جمهور از اتخاذ سیاست‌هایی که به‌عمد انتشار گازهای گلخانه‌ای را افزایش می‌داد، لذت می‌برد. از منظر نیویورک‌تایمز، این تصمیم‌ها بدون هزینه نبود؛ خودروسازان آمریکایی نتوانستند خودروهای خود را کارآمدتر کنند و در عرض چند سال در عرصه رقابت بین‌المللی به‌‌ویژه با خودروسازان کره جنوبی و چینی عقب افتادند.
 
امروز، ایالات متحده نه‌تنها در عرصه خودروهای هیبریدی و برقی، بلکه در بسیاری از صنایع حیاتی دیگر از جمله تولید انرژی خورشیدی، بادی و باتری و همچنین پالایش برخی مواد معدنی، به‌‌شدت از چین عقب‌ افتاده است. چین در‌حال‌حاضر بیش از نیمی از خودروهای برقی جهان را تولید می‌کند و شرکت چینی بی‌وای‌دی، با توسعه‌ای چشمگیر، برنامه‌هایی برای افتتاح کارخانه در اروپا، آسیای مرکزی، آسیای جنوب شرقی و آمریکای جنوبی دارد. همه این خسارت‌ها تنها برای یک دوره ریاست‌جمهوری ترامپ بود. اما اگر ترامپ به کاخ سفید باز‌گردد، او وعده داده است که بار دیگر از توافقنامه آب‌وهوایی پاریس که ایالات متحده در دولت بایدن دوباره به آن ملحق شد، خارج شود. او دوباره می‌خواهد استانداردهای مربوط به خودروهای پاک را ملغی کند. او همچنین تهدید کرده است پرداخت یارانه‌های سخاوتمندانه دولتی برای فروش و ساخت وسایل نقلیه برقی را که در قانون کاهش تورم تعبیه شده است و یکی از سیاست‌های کلیدی و خاص دولت بایدن در حوزه تغییرات آب‌وهوایی محسوب می‌شود متوقف کند. ترامپ اگرچه اخیرا تاحدودی از تنفر و عداوت خود نسبت به وسایل نقلیه برقی کاسته است، اما همچنان معتقد است تنها بخش کوچکی از خودروها باید با انرژی برق حرکت کنند. سیاست‌های ترامپ، صنعت روبه‌‌رشد خودروهای برقی آمریکا را ویران خواهد کرد. این رویه به چین امکان خواهد داد تا کنترل خود بر صنایع خودروهای برقی و باتری‌های لیتیوم یونی در جهان را تثبیت کند و شرکت‌های آمریکایی را از توسعه تخصص لازم برای رقابت با چین بازدارد.

به‌‌رغم همه دغدغه‌های ظاهری ترامپ در مورد محصولات ساخت آمریکا، به نظر می‌رسد وسواس او در مورد سوخت‌های فسیلی و نفوذ مالی غول‌های این صنعت بر سیاست‌هایش، دیدگاه و نگاه او نسبت به آنچه عرصه رقابت صنعتی در آینده خواهد بود، کور کرده است. علت عقب‌ماندگی آمریکا از چین لغو و نابودی سیاست‌های حفظ محیط‌‌زیست توسط ترامپ بود. با حضور دوباره او در کاخ سفید، آمریکا در معرض خطر عقب افتادن بیشتر از چین قرار خواهد گرفت.

زمانی که ترامپ در سال ۲۰۱۷ روی کار آمد، خودروسازان آمریکایی او را تحت‌فشار قرار دادند تا قوانین سخت‌گیرانه مربوط به آلایندگی خودروها که در دولت اوباما به تصویب رسید و به خودروسازانی که خودروهای هیبریدی پلاگین و برقی می‌فروختند پاداش مالی می‌داد، لغو کند. اما ترامپ تا آنجا پیش رفت که بسیاری از شرکت‌های خودروسازی و مدیران اجرایی شرکت‌ها متوجه شدند ادامه این روند، آنها را در رقابت در بازارهای جهانی متضرر می‌کند.

فرصت‌طلبی چین
زمانی که ترامپ ایالات متحده را از توافقنامه آب‌وهوایی پاریس خارج کرد، بسیاری از ناظران هشدار دادند که چین از فرصت به‌دست‌‌آمده برای دستیابی به برتری در صنایع آینده، به‌‌ویژه در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر بهره‌برداری خواهد کرد و زمانی که ترامپ قوانین مربوط به انتشار گازهای گلخانه‌ای را لغو کرد، این احتمال بیشتر شد. تنها پاسخ ترامپ به این خطر، اعمال تعرفه بر برخی اقلام مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر ساخت چین بود. اما او حمایت‌های مالی و قانونی لازم را که به شرکت‌های آمریکایی اجازه دهد با شرکت‌های چینی رقابت کنند، ارائه نکرد. بنابراین چین در این دوره در حقیقت پیشتاز فناوری سبز شد.

امروز، چین بیش از ۸۰درصد از پنل‌های خورشیدی جهان را تولید می‌کند و حدود شش‌دهم ظرفیت تولید انرژی بادی جهان را در اختیار دارد. شرکت‌های چینی ۷۵درصد باتری‌های لیتیوم یونی جهان را تولید می‌کنند. این کشور همچنین بر استخراج و پالایش مواد معدنی مورد نیاز در صنایع مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر، الکترونیک و باتری تسلط دارد.

چین با اتخاذ رویکردی متفاوت با آنچه ترامپ انجام داد، به این موقعیت خطیر دست ‌یافته است. در طول دهه ۲۰۱۰، دولت چین از ترکیبی از یارانه‌های عظیم، مقررات و فشارهای بوروکراتیک برای تشویق توسعه صنعت خودروهای برقی استفاده کرد. مصرف‌کنندگان چینی با خرید یک وسیله نقلیه برقی، خودروی هیدروژنی یا پلاگین هیبریدی تخفیف دریافت می‌کردند. دولت اخذ پلاک خودروی نو برای آنها را نسبت به خودروهای بنزینی تسهیل کرد. ترکیب بی‌تفاوتی ترامپ و سرمایه‌گذاری‌های چین به این معنی است که آمریکا اکنون باید سخت در تلاش باشد تا به یکه‌‌تازی چین در زمینه صنایع خورشیدی، بادی، باتری و خودروهای برقی پایان دهد. اما پاسخ به این سوال که آیا آمریکا خواهد توانست به این هدف دست یابد، بسیار دشوار است. دولت بایدن برای کمک به شرکت‌های آمریکایی در این رقابت در تلاش بوده است. قانون کاهش تورم به شرکت‌هایی که خودروها و باتری‌های برقی می‌سازند یا برخی مواد معدنی حیاتی را پالایش می‌کنند، پاداش می‌دهد. گزارش‌ها حاکی از آن است که کاخ سفید در حال بررسی ایجاد سازوکار حمایتی از قیمت‌ مواد معدنی به منظور تشویق استخراج و پالایش آنهاست. پیروزی کاملا هریس در انتخابات به معنی آن است که به‌احتمال زیاد سیاست‌های کنونی ادامه خواهد یافت. اما آیا می‌توان ترامپ را مقصر همه این ناکامی‌ها دانست؟ پاسخ منفی است. خودروسازان آمریکایی نیز سال‌ها در برابر گذار به خودروهای برقی مقاومت کردند و ایالات متحده با چالش‌های اساسی در رقابت با چین در حوزه خودروهای برقی مواجه است. برای مثال، بنزین در این کشور نسبت به درآمد بسیار ارزان است و انگیزه خرید خودروی برقی را کاهش می‌دهد.

شکست در ایجاد صنعت رقابتی خودروهای برقی باعث ایجاد نگرانی‌های مزمن تجاری و امنیتی برای ایالات متحده خواهد شد.

در سال‌های پیش رو، بسیاری از کشورها مردم را تشویق خواهند کرد که به خودروهای برقی روی ‌آورند. به ‌این ‌ترتیب، بازارهای خودروسازان سنتی آمریکا همچنان کوچک‌تر خواهد شد.