در یکی از باغات روستای دامیر ساری، آقای علی‌اصغر رضایی، باغدار 60 ساله‌ای که بیش از 40 سال در زمینه تولید مرکبات فعالیت دارد، در حال برداشت نارنگی از درختان است. او با افتخار در حالی که سبدی از نارنگی‌های تازه چیده شده را نشان می‌دهد، می‌گوید: "امسال نارنگی‌ها زودرس شده‌اند و ما هم به دنبال تقاضای بازار تصمیم گرفتیم زودتر برداشت را آغاز کنیم. تقاضا برای نارنگی‌های تازه در بازار زیاد است و اگر دیر برداشت کنیم، ممکن است قیمت‌ها پایین بیاید."

آقای رضایی همچنین به مسائل اقتصادی اشاره می‌کند و می‌افزاید: "هزینه‌های تولید بالا رفته است؛ از کود شیمیایی گرفته تا سموم دفع آفات، همه چیز گران شده. بنابراین، مجبوریم زودتر محصول را به بازار عرضه کنیم تا بتوانیم هزینه‌ها را جبران کنیم."

اما در کنار این خوش‌بینی، برخی باغداران نگران هستند که برداشت زودهنگام نارنگی باعث کاهش کیفیت و ماندگاری آن در بازار شود. 

آقای مجید نوروزی، باغدار دیگری از همین روستاست، معتقد است: "اگر محصول زودتر از موعد برداشت شود، طعم و ماندگاری آن کاهش می‌یابد. نارنگی‌ها هنوز به طور کامل رسیده نیستند و این کار ممکن است باعث شود مشتریان ناراضی شوند."

در کنار مسائل کیفی، باغداران با مشکلات اقتصادی زیادی روبرو هستند که آنها را مجبور به برداشت زودهنگام محصولات کرده است. قیمت بالای کودهای شیمیایی، سموم دفع آفات و هزینه‌های کارگری از جمله مسائلی است که باغداران مازندران با آن مواجه‌اند. 

آقای نوروزی در این باره می‌گوید: "امسال هزینه‌های تولید به شدت بالا رفته است. برخی باغداران مجبور هستند محصولات خود را زودتر به بازار عرضه کنند تا بتوانند از عهده هزینه‌های تولید بربیایند."

وی به وضعیت نامطلوب قیمت‌گذاری محصولات در بازار اشاره کرد و افزود: "ما هر ساله شاهد حضور دلال‌ها در بازار هستیم که محصولات را به قیمت‌های پایین از ما می‌خرند و با چند برابر قیمت در بازار عرضه می‌کنند. این موضوع باعث شده کشاورزان نتوانند سود کافی از زحمات خود ببرند.

در حالی که باغداران با شتاب به برداشت نارنگی‌ها روی آورده‌اند، کارشناسان کشاورزی از منظر علمی به ماجرا نگاه می‌کنند. آن‌ها معتقدند که برداشت زودهنگام می‌تواند تأثیرات منفی بر کیفیت محصول، طعم و ماندگاری داشته باشد و حتی بازارهای صادراتی را به خطر بیندازد. از دید کارشناسان، طبیعت برای به ثمر رساندن محصولات زمان مشخصی دارد و هرگونه تعجیل می‌تواند این چرخه را مختل کند.

دکتر حمید احمدی، کارشناس کشاورزی و استاد دانشگاه کشاورزی ساری بیان کرد: برداشت زودهنگام مرکبات، به ویژه نارنگی، می‌تواند باعث کاهش قند طبیعی میوه، طعم نهایی و همچنین مدت ماندگاری آن شود. این امر به خصوص در بازارهای صادراتی که مشتریان به کیفیت محصول اهمیت می‌دهند، می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند.

وی همچنین به تأثیرات اقلیمی امسال اشاره کرد و گفت: سال جاری با تغییرات اقلیمی مواجه بوده‌ایم و همین امر باعث شده برخی محصولات زودتر از موعد برسند. اما این به معنی آن نیست که محصول کاملاً آماده برداشت باشد.

کارشناسان و مسئولان پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت برداشت مرکبات و جلوگیری از برداشت زودهنگام ارائه داده‌اند. کشاورزان باید دقت بیشتری در زمان برداشت داشته باشند تا کیفیت محصولات حفظ شود.

احمدی در این باره پیشنهاد کرد: "یکی از راهکارها، آموزش کشاورزان درباره بهترین زمان برداشت و همچنین استفاده از تکنولوژی‌های مدرن برای افزایش بهره‌وری تولید است. اگر کشاورزان با آگاهی بیشتری اقدام به برداشت کنند، می‌توانیم محصولاتی با کیفیت بالاتر و ماندگاری بیشتر داشته باشیم.

وی تأکید کرد: دولت باید از طریق ارائه تسهیلات مناسب و وام‌های کم‌بهره، به کشاورزان کمک کند تا تحت فشارهای اقتصادی قرار نگیرند و مجبور به برداشت زودهنگام نشوند. همچنین ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای فرآوری و بسته‌بندی محصولات می‌تواند ارزش افزوده بیشتری برای کشاورزان ایجاد کند و درآمد آنها را افزایش دهد.

برداشت زودهنگام مرکبات، به‌ویژه نارنگی در مازندران، این روزها به دغدغه‌ای جدی برای باغداران، کارشناسان و مسئولان تبدیل شده است. در حالی که برخی باغداران به دلیل فشارهای اقتصادی و تقاضای بازار، زودتر از موعد به برداشت روی آورده‌اند، کارشناسان هشدار می‌دهند که این کار می‌تواند تأثیرات منفی بر کیفیت محصول و بازارهای داخلی و خارجی داشته باشد. با این حال، اگر آموزش‌های لازم به کشاورزان ارائه شود و حمایت‌های اقتصادی و زیرساختی از سوی دولت صورت گیرد، می‌توان امیدوار بود که فصل برداشت به درستی مدیریت شده و محصولات با کیفیتی به بازار عرضه شود.