دنیای اقتصاد/ صنعت خودرو برای کاهش آلودگی هوا و در راستای روی آوردن به انرژی‌های پاک، چشم به جایگزینی بنزین با باتری دوخته است. با‌این‌حال، تقاضای مشتریان برای داشتن هر دو نوع سوخت، یعنی هم بنزین و هم برق، روز به روز بیشتر می‌شود. بسیاری از خریداران به دلیل هزینه بالای خودروهای تمام‌برقی یا نگرانی از کمبود ایستگاه‌های شارژ، به خودروهای هیبریدی قابل‌شارژ (پلاگین) روی آورده‌اند. فروش این نوع خودروها نیز با سرعت قابل‌توجهی در حال افزایش است. اما آیا این محبوبیت زودگذر خواهد بود؟
 
بر اساس گزارش اخیر نشریه اکونومیست، سال گذشته فروش خودروهای تمام‌برقی با فاصله‌ای قابل‌توجه (بیش از دو برابر) بیشتر از خودروهای هیبریدی قابل‌شارژ بود. اما این برتری پایدار به نظر نمی‌رسد. آمارها نشان می‌دهند خودروهای هیبریدی قابل شارژ با سرعت بسیار بیشتری نسبت به خودروهای تمام‌برقی در حال افزایش فروش هستند. شرکت برنشتاین، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های کارگزاری جهان، تخمین زده است که در هفت ماه ابتدایی سال ۲۰۲۴، فروش خودروهای هیبریدی قابل شارژ تقریبا ۵۰درصد رشد داشته، در‌حالی‌که این رشد برای خودروهای تمام‌برقی تنها ۸درصد بوده است. این آمار نشان می‌دهد رقابت بین این دو نوع خودرو بسیار تنگاتنگ شده و ممکن است به‌زودی شاهد تغییر در جایگاه آنها در بازار باشیم.

صنعت خودرو پس از سال‌ها تمرکز بر خودروهای تمام‌برقی، به نظر می‌رسد که مسیر خود را تغییر داده است. بسیاری از خودروسازان بزرگ، از جمله ولوو، فورد، هیوندای و فولکس‌واگن، در حال کاهش سرمایه‌گذاری روی خودروهای برقی و افزایش تمرکز بر خودروهای هیبریدی هستند. ولوو، که پیش‌تر تعهد کرده بود تا سال ۲۰۳۰ تمامی خودروهای آن برقی شوند، اکنون اعلام کرده است که قصد دارد تا پایان دهه جاری، ۹۰درصد از فروش خود را به خودروهای برقی و هیبریدی اختصاص دهد. فورد نیز در همین راستا، تصمیم گرفته است از ساخت یک شاسی‌بلند تمام‌برقی بزرگ صرف‌نظر کرده و به جای آن، مدل‌های هیبریدی را در اولویت قرار دهد. هیوندای نیز با دوبرابر کردن تعداد مدل‌های هیبریدی خود، نشان داده است که قصد دارد سهم خود را در بازار خودروهای هیبریدی افزایش دهد.  فولکس‌واگن، یکی دیگر از غول‌های صنعت خودرو، نیز با اعلام افزایش سرمایه‌گذاری در خودروهای هیبریدی، به جمع خودروسازانی پیوسته است که در حال بازنگری در برنامه‌های خود برای خودروهای برقی هستند.

یکی از دلایل اصلی روی آوردن مصرف‌کنندگان به خودروهای هیبریدی، قیمت مناسب آنهاست. خودروهای تمام‌برقی به دلیل نیاز به باتری‌های بزرگ و پرظرفیت، قیمتی بسیار بالاتر از خودروهای بنزینی دارند. این موضوع، به‌ویژه برای بازارهای انبوه که به دنبال گزینه‌های اقتصادی‌تر هستند، یک چالش جدی محسوب می‌شود. جیم فارلی، مدیرعامل شرکت فورد، در این مورد می‌گوید: اکثر خریداران حاضر نیستند هزینه اضافی زیادی برای خودروهای برقی پرداخت کنند. در مقابل، خودروهای هیبریدی پلاگین با باتری‌های بسیار کوچک‌تر، هزینه خرید و نگهداری کمتری دارند. این خودروها معمولا با باتری‌هایی به ظرفیت حدود ۲۰کیلووات‌ساعت کار می‌کنند که تنها یک‌سوم ظرفیت باتری‌های خودروهای تمام‌برقی است. در نتیجه، قیمت آنها به‌مراتب به خودروهای بنزینی نزدیک‌تر است و هزینه‌های جاری مانند سوخت نیز کمتر خواهد بود. هرچند محدوده حرکتی خودروهای هیبریدی با باتری به‌تنهایی معمولا حدود ۴۰مایل است، اما وجود موتور بنزینی این امکان را به رانندگان می‌دهد تا نگرانی خود را در مورد تمام شدن شارژ باتری فراموش کرده و مسافت‌های طولانی‌تری را بدون محدودیت طی کنند.

چشم‌انداز مبهم  
خودروسازان به دلایل متعددی به خودروهای هیبریدی روی خوش نشان می‌دهند. یکی از دلایل اصلی این است که تولید و فروش خودروهای هیبریدی، معمولا به اندازه خودروهای بنزینی سودآور است، برخلاف خودروهای تمام‌برقی که بسیاری از آنها در ابتدای تولید با چالش سودآوری مواجه هستند. استفاده از باتری‌های کوچک‌تر در خودروهای هیبریدی، یکی دیگر از عوامل مهم در کاهش هزینه‌های تولید است.

باتری‌های بزرگ و پیچیده خودروهای برقی، بخش قابل توجهی از هزینه تولید آنها را تشکیل می‌دهند. علاوه بر این، خودروسازان قدیمی که سال‌ها در زمینه تولید خودروهای بنزینی تجربه دارند، می‌توانند با حداقل تغییرات در خطوط تولید خود، به تولید خودروهای هیبریدی روی آورند.

اما با وجود محبوبیت فعلی خودروهای هیبریدی، آینده این نوع خودروها چندان روشن به نظر نمی‌رسد. قوانین جدیدی که در بسیاری از کشورها وضع شده‌اند، نشان می‌دهد حرکت به سمت خودروهای کاملا برقی اجتناب‌ناپذیر است. در آمریکا، ایالت کالیفرنیا و ۱۶ ایالت دیگر، قانونی را تصویب کرده‌اند که بر اساس آن، از سال ۲۰۳۵ به بعد تنها ۲۰درصد از خودروهای جدید می‌توانند هیبریدی پلاگین باشند. به عبارت دیگر، بیش از ۸۰درصد خودروهای فروخته‌شده باید تماما برقی باشند. اتحادیه اروپا نیز تصمیم گرفته است قدمی جدی‌تر بردارد. این اتحادیه قصد دارد تا سال ۲۰۳۵ فروش کلیه خودروهای بنزینی، ازجمله هیبریدی‌ها، را به طور کامل ممنوع کند. این تصمیم نشان می‌دهد که اتحادیه اروپا مصمم است به‌سرعت به سمت آینده‌ای عاری از آلایندگی حرکت کند.

به نظر می‌رسد روزهای طلایی خودروهای هیبریدی رو به پایان باشد. با پیشرفت‌های چشمگیر در فناوری باتری و افزایش رقابت در بازار خودروهای برقی، آینده‌ای روشن برای هیبریدی‌ها متصور نیست. یکی از دلایل اصلی این پیش‌بینی، کاهش چشمگیر قیمت باتری‌های خودروهای برقی است.

با افزایش تولید و توسعه فناوری‌های جدید، هزینه تولید باتری‌ها به‌شدت کاهش یافته است. این کاهش قیمت، خودروهای برقی را به گزینه‌های مقرون‌به‌صرفه‌تری تبدیل کرده است.

 از سوی دیگر، خودروسازان بزرگ مانند رنو نیز با الهام از رقابت شدید در بازار خودروهای برقی چین، برنامه‌هایی برای تولید خودروهای برقی با قیمت‌های بسیار پایین‌تر دارند. این موضوع، رقابت را در بازار خودروهای برقی تشدید کرده و باعث شده است که خودروهای هیبریدی از نظر قیمت، جذابیت خود را از دست بدهند. علاوه بر این، گسترش روزافزون شبکه‌های شارژ نیز به محبوبیت خودروهای برقی کمک کرده است.

بر اساس پیش‌بینی‌های شرکت برنشتاین، خودروهای هیبرید پلاگین تا سال ۲۰۳۰ سهم قابل‌توجهی از بازار خودرو را به خود اختصاص خواهند داد. اما این رشد پایدار نخواهد بود و پس از آن، با افزایش چشمگیر فروش خودروهای تمام‌برقی، روند فروش هیبریدها کند شده و در نهایت کاهش پیدا خواهد کرد. پاتریک هومل از بانک UBS نیز نظر مشابهی دارد و معتقد است در حال حاضر خودروهای هیبریدی بازار را در دست دارند، اما در بلندمدت خودروهای برقی برنده اصلی این رقابت خواهند بود. خاویر اسمیت از شرکت مشاوره‌ای آلفاسنس نیز بر این باور است که تمرکز بیش از حد خودروسازان بر خودروهای هیبریدی، یک اشتباه استراتژیک است. به عقیده او، خودروسازانی که نتوانند به‌موقع خود را با روند رو‌به‌رشد برقی‌سازی خودروها تطبیق دهند، در آینده با چالش‌های جدی مواجه خواهند شد.