اکو ایران/متن پیش رو در اکو ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

سارا بنی صدر| به گفته تحلیلگران، تشدید درگیری میان ایران و اسرائیل می‌تواند از چند جهت اقتصاد جهان را تحت تاثیر قرار دهد که مهم‌ترین آنها افزایش ماندگار در قیمت جهانی نفت است.
 
 پس از گذشت یکسال از حمله 7 اکتبر حماس به اسرائیل و شروع جنگ در غزه، تحلیلگران سرمایه گذاری هشدار داده‌اند که ممکن است جنگ در خاورمیانه به ناگهان گسترش یابد، عرضه نفت مختل شده و به اقتصاد جهانی شوک وارد شود. 

بازارها درحالت کلی نسبت به پتانسیل یک درگیری گسترده بی‌تفاوت بوده‌اند: قیمت نفت در طول سال گذشته عمدتا کاهشی بوده است، چراکه معامله‌گران نسبت به فراوانی عرضه مطمئن بودند.

ولی پس از اینکه ایران روز سه شنبه حملات موشکی به اسرائیل انجام داد، قیمت‌های جهانی شروع به افزایش کرد چراکه بازار ریسک گسترش جنگ منطقه‌ای را درنظر گرفت. پس از اینکه جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا روز پنج شنبه اعلام کرد که بحث‌هایی درباره حمله به تاسیسات نفتی ایران در جریان بوده است، قیمت نفت برنت بزرگ‌ترین افزایش هفتگی خود را در بیش از یکسال گذشته ثبت کرد.

به گفته یک تحلیلگر ارشد سیاسی سابق موسسه مالی سیتی بانک، توجه سرمایه گذاران به خاورمیانه جلب شده است، با اینحال این هنوز یک طوفان کامل نیست؛ ولی مجموعه‌ای از ریسک‌ها اکنون همزمان شده‌اند، آن هم در زمانی که سیستم‌های بازار هنوز بطور کامل از اینکه اقتصاد از فرود سخت رهیده است اطمینان پیدا نکرده‌اند.

حرکت بعدی اسرائیل در مرکز توجهات
حمله به تاسیسات نفتی یا هسته‌ای ایران، به عنوان نمونه، درگیری را تشدید خواهد کرد. آقای بایدن گفته است از حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران حمایت نمی‌کند و روز جمعه نیز به اسرائیل نسبت به حمله به تاسیسات نفتی ایران هشدار داد. با اینحال، به گفته رونالد تمپل، تحلیلگر ارشد بازار در شرکت مشاوره مالی لازارد، خطر همچنان وجود دارد، و تا اندازه‌ای بالاست که سناریوهای مختلف درنظر گرفته شود؛ سناریوهایی که از یک جنگ تمام عیار، که دسترسی به انرژی را کاهش می‌دهد تا یک پایان صلح طلبانه را شامل می‌شود.

قیمت‌های نفت: بزرگ‌ترین عامل ریسک اقتصاد جهانی
ایران حدود 2 درصد از نفت جهان را عرضه می‌کند که عمده آن به چین فروخته می‌شود. ولی بزرگ‌ترین مشکل برای اقتصاد جهانی در صورتی اتفاق می‌افتد که ایران دسترسی به تنگه هرمز را مسدود کند که خلیج فارس را به دریای عرب متصل می‌کند، چراکه حدود 20 درصد از نفت جهان از طریق آن جابجا می‌شود.

قیمت‌های نفت همچنان نسبت به سال قبل پایین‌تر است، عمدتا به دلیل آنکه ایالات متحده و سایر کشورها تولید را افزایش داده‌اند و تقاضا در چین، که بزرگ‌ترین واردکننده نفت در جهان است کاهش یافته است. از طرفی، عربستان سعودی و هفت تولید کننده دیگر نفت برای لغو کاهش‌های تولید توافق کرده‌اند.

چشم انداز افزایش تورم سوخت
قیمت‌های نفت یکی از اجزای اساسی در قیمت مواد غذایی است. در زمانی که بیشتر نقاط جهان تورم را تحت کنترل درآورده‌اند، افزایش پایدار در قیمت‌های جهانی نفت می‌تواند مجددا تورم را افزایش دهد و بر نرخ های بهره اثرگذار باشد.

تحلیلگران کپیتال اکونومیکس معتقدند که قیمت‌های نفت احتمالا باید به 90 دلار در هر بشکه برسند تا به عاملی برای بانک‌های مرکزی تبدیل شوند. تا روز جمعه، قیمت جهانی نفت برنت به 78 دلار در هر بشکه رسید.

معامله‌گران و شرکت‌های انرژی دست بکار شد‌ه‌اند
به گفته مشیل براون، تحلیلگر ارشد تحقیقات در کارگزاری پپرسون در استرالیا، سرمایه گذاران درحال حاضر درحال پوشش ریسک خود هستند چراکه برای حفاظت از خود در برابر جهش احتمالی قیمت‌ها باید حالا وارد عمل شوند.

شرکت‌ها نیز نحوه اثرگذاری این درگیری بر انتخابات آمریکا را نظاره می‌کنند، که نتیجه آن می‌تواند پیامدهای عظیمی بر روابط تجاری، مالیات و مقررات داشته باشد. نه افزایش قیمت نفت و نه آشفتگی در اقتصاد جهانی به کمپین انتخاباتی کامالا هریس، نامزد حزب دموکرات کمکی نخواهد کرد.

برای بیشتر شرکت‌ها، اثر بالقوه این درگیری بر انتخابات آمریکا شاید بزرگترین تاثیر آن باشد.

تمایل بازارها برای ناچیز شمردن ریسک‌های ژئوپلتیک
باوجود جنگ در اوکراین و غزه، سهام در قله‌های تاریخی خود قرار دارند. قیمت‌های نفت نیز پس از ردوبدل شدن ضربات میان ایران و اسرائیل در ماه آوریل جهش کرد، ولی به سرعت کاهش یافت.

کوینسی کروسبی، تحلیلگر ارشد جهانی در شرکت خدمات مالی ال‌پی‌ال فایننشیال معتقد است فلسفه‌ای که در کف اتاق‌های معاملات حاکم است و از سوی شرکت‌های نیز تکرار می‌شود این است: اهمیتی ندارد، مگر اینکه مهم باشد.

به گفته او، این موضوع در زمانی اهمیت پیدا می‌کند، اما سوال اینجاست که تا کجا پیش خواهد رفت؟