دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

آیا اسرائیل می‌‌‌تواند؟

نیویورک‌‌‌تایمز در این رابطه با اشاره به نگرانی واشنگتن از حمله به سایت‌‌‌های هسته‌‌‌ای ایران نوشت، اما آیا آنها می‌‌‌توانند؟

به نوشته این روزنامه ۲۲ سال است که نیروهای اسرائیلی برای این لحظه برنامه‌‌‌ریزی کرده‌‌‌اند. اما بعید به نظر می‌‌‌رسد که آنها در دور بعدی حملات تلافی‌‌‌جویانه‌‌‌شان، به تاسیسات هسته‌‌‌ای ایران حمله کنند یا بدون کمک آمریکا در تحقق چنین هدفی موفق باشند.به ادعای نیویورک‌تایمز، اسرائیل  ترجیح می‌دهد از حمایت ایالات متحده برخوردار باشد. دیوید ای.سنگر و اریک اشمیت از واشنگتن و رونن برگمن از تل آویو که هر سه آنها بیش از دو دهه در خصوص برنامه هسته‌‌‌ای ایران مطالعه کرده‌‌‌اند این گزارش را تهیه کردند. دو سال پیش، ده‌‌‌ها جنگنده اسرائیلی بر فراز دریای مدیترانه پرواز کردند و حمله به تأسیسات هسته‌‌‌ای ایران را شبیه‌‌‌سازی کردند، رزمایشی که نیروهای اسرائیلی آشکارا آن را به عنوان تمرینی برای «پرواز دوربرد، سوختگیری هوایی و حمله به اهداف دور» تبلیغ می‌‌‌کردند.

هدف این رزمایش صرفا ترساندن نبود بلکه برای ارسال پیامی به دولت جو بایدن طراحی شده بود مبنی بر اینکه نیروی هوایی اسرائیل برای انجام چنین عملیاتی به تنهایی آموزش دیده‌‌‌اند، هرچند اگر ایالات متحده با زرادخانه ۳۰هزار پوندی «ساختارهای پناهگاه»، در حمله مشارکت کند، شانس موفقیت بسیار بالاتر خواهد بود.مقامات ارشد سابق و کنونی اسرائیل در مصاحبه‌‌‌های خود به تردیدها در مورد اینکه آیا توانایی وارد کردن خسارت قابل توجه به تاسیسات هسته‌‌‌ای ایران را دارند یا خیر، اذعان کرده‌‌‌اند. با وجود این، در چند روز گذشته، مقامات پنتاگون بی‌سر و صدا به این فکر می‌‌‌کردند که آیا اسرائیلی‌ها آماده می‌شوند تا به تنهایی پیش بروند، پس از اینکه به این نتیجه رسیدند که ممکن است دیگر هرگز چنین فرصتی را نداشته باشند.

بایدن به آنها نسبت به حمله به سایت‌‌‌های هسته‌‌‌ای یا انرژی ایران هشدار داده و گفته است که هرگونه پاسخی باید «متناسب» با حمله هفته گذشته ایران به اسرائیل باشد و اساسا اذعان دارد که برخی حملات متقابل مناسب است. لوید جی آستین، وزیر دفاع آمریکا به یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرائیل آشکارا گفته است که ایالات متحده از اسرائیل می‌خواهد از اقدامات تلافی‌جویانه‌ای که منجر به واکنش جدی از سوی ایرانی‌‌‌ها می‌شود، اجتناب کند. گالانت قرار است امروز چهارشنبه در واشنگتن با آستین دیدار کند.

مقامات  ادعا می‌کنند که احتمالا اولین اقدام تلافی‌جویانه اسرائیل علیه ایران برای پاسخ موشکی بر پایگاه‌‌‌های نظامی متمرکز خواهد بود. حداقل در ابتدا، بعید به نظر می‌رسد که اسرائیل به دنبال جواهرات تاج هسته‌ای این کشور باشد. پس از بحث‌‌‌های قابل‌‌‌توجه، به نظر می‌‌‌رسد که اگر ایرانی‌‌‌ها با حملات متقابل خود به اسرائیل پاسخ دهند، آن اهداف برای گام‌‌‌های بعد در نظر گرفته شده است.

با وجود این، در داخل اسرائیل یک فراخوان فزاینده وجود دارد که توسط برخی در ایالات متحده تکرار شده است مبنی بر استفاده از این لحظه با هدف عقب انداختن توانایی هسته‌‌‌ای ایران به اندازه چند سال یا بیشتر؛ آن هم در شرایطی که به ادعای مقامات اطلاعاتی آمریکایی و کارشناسان خارجی ایران از هر زمانی بیشتر به نقطه گریز هسته‌‌‌ای نزدیک است. در حالی که بیشتر بحث‌‌‌های عمومی بر این واقعیت متمرکز شده است که ایران تقریبا طی چند هفته می‌‌‌تواند اورانیوم غنی‌‌‌شده‌اش را برای ساخت بمب آماده کند، اما واقعیت مهم‌تر این است که مهندسان ایرانی ماه‌‌‌ها یا شاید بیش از یک سال طول می‌‌‌کشد تا آن سوخت را به یک سلاح تبدیل کنند.نفتالی بنت، ملی‌‌‌گرای تندرو و نخست‌‌‌وزیر سابق اخیرا در این باره مدعی شد: «اسرائیل اکنون بزرگ‌ترین فرصت خود را در ۵۰ سال اخیر برای تغییر چهره خاورمیانه در اختیار دارد. ما باید هم اکنون برای از بین بردن برنامه هسته‌‌‌ای ایران، تاسیسات انرژی مرکزی آن و فلج کردن آن دولت اقدام کنیم.»

مقامات آمریکایی از جمله شخص جو بایدن، کمپینی را برای حذف طرح چنین حملاتی از روی میز به راه انداخته‌اند و می‌گویند که این حملات احتمالا بی‌اثر خواهند بود و می‌توانند منطقه را وارد یک جنگ تمام عیار کنند.مساله چگونگی ضربه زدن به ایران به یک موضوع کمپین‌‌‌های انتخاباتی در آمریکا تبدیل شده است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق مدعی شده است اسرائیل اول باید تاسیسات هسته‌‌‌ای ایران را بزند و بعد سراغ اهداف دیگر برود.این رویکردی است که حتی او به عنوان رئیس جمهور نیز از آن طفره رفته است. روز یکشنبه، نماینده مایکل آر. ترنر، رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان، از بایدن در برنامه «رو‌در رو با ملت» شبکه سی‌‌‌بی‌‌‌اس انتقاد کرد و گفت: «کاملا غیرمسوولانه است که رئیس‌‌‌جمهور بگوید این موضوع کنار گذاشته شده است، در حالی که قبلا گفته بود این موضوع روی میز است.»

بحث در مورد ضربه اسرائیل، سوالات جدیدی را ایجاد کرده است. اگر اسرائیل حمله کند، واقعا چقدر می‌‌‌تواند توانایی‌‌‌های هسته‌‌‌ای ایران را عقب بیندازد؟ یا، آیا نتیجه صرفا هدایت برنامه هسته‌‌‌ای ایران به زیرزمینی‌‌‌تر شدن خواهد بود و باعث می‌شود ایران از معدود بازرسان هسته‌‌‌ای که هنوز دسترسی منظم، اگرچه محدود، به تاسیسات اصلی این کشور را دارند، جلوگیری کند؟ همچنین اگر حمله اسرائیل، ایران را وادار کند که در نهایت تصمیم بگیرد به تغییر دکترین هسته‌‌‌ای خود روی آورند، چه اتفاقی می‌‌‌افتد؟

بحران کاهش اعتماد
همچنین درباره برخی تنش‌‌‌ها بین آمریکا و اسرائیل بر سر چگونگی پاسخ تل‌‌‌آویو به حملات موشکی اخیر ایران، دو مقام آمریکایی به اکسیوس گفتند که در تماس تلفنی روز جمعه، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید به وزیر امور استراتژیک اسرائیل، ران درمر، گفته است که ایالات متحده انتظار دارد «وضوح و شفافیت» از اسرائیل درباره برنامه‌‌‌هایش برای تلافی علیه ایران داشته باشد، زیرا این اقدامات بر نیروها و منافع آمریکا در منطقه تاثیر خواهد گذاشت. یکی از مقامات گفت: «سالیوان با این سیگنال‌‌‌دهی نشان داد که اگر ایالات متحده نداند اسرائیلی‌‌‌ها قصد انجام چه کاری را دارند، به طور خودکار برای کمک به دفع پاسخ موشکی دیگر ایران به اسرائیل همراه نخواهد بود.»

در هفته‌‌‌های اخیر، دولت بایدن به طور فزاینده‌‌‌ای به اطلاعاتی که اسرائیل در مورد برنامه‌‌‌های نظامی و دیپلماتیک خود در جنگ چندجانبه ارائه می‌دهد، بی‌‌‌اعتماد شده است. چهار مقام آمریکایی این موضوع را در گفت وگو با اکسیوس تایید کرده‌اند.بحران وخامت کاهش اعتماد با برنامه‌‌‌های تلافی‌‌‌جویانه اسرائیل علیه ایران، که نیاز به هماهنگی با ایالات‌متحده در صورت واکنش ایران دارد، تشدید شده است.مقامات آمریکایی گفتند که دولت بایدن مخالف پاسخ اسرائیل به حمله موشکی ایران در هفته گذشته نیست، اما می‌‌‌خواهد این پاسخ اندازه‌‌‌گیری شده و سنجیده باشد. یکی از مقامات آمریکایی گفت: «اعتماد ما به اسرائیلی‌‌‌ها در حال حاضر بسیار کم است و دلیل خوبی برای این موضوع داریم. » 

مقامات آمریکایی اذعان دارند که به احتمال زیاد ایالات متحده به اسرائیل برای دفاع از خود کمک خواهد کرد. مقامات گفتند که درمر تأکید کرده است که اسرائیل می‌‌‌خواهد با ایالات‌متحده هماهنگ باشد، اما آنها اضافه کردند که دولت بایدن تردید دارد که چقدر می‌‌‌تواند به این امر اعتماد کند. یکی دیگر از مقامات آمریکایی گفت که مذاکرات با دولت اسرائیل در مورد ایران سازنده بوده است. کاخ سفید اما از اظهار‌نظر خودداری کرد. سفارت اسرائیل در واشنگتن، دی. سی. نیز به درخواست اظهار نظر پاسخ نداد.

مقامات آمریکایی می‌‌‌گویند که دولت بایدن اخیرا چند بار از عملیات نظامی یا اطلاعاتی اسرائیل شگفت‌‌‌زده شده است.در برخی موارد، ایالات متحده مشورت یا اطلاع‌‌‌رسانی پیشینی دریافت نکرده است. یا هنگامی که به او اطلاع داده شد، جت‌‌‌های اسرائیلی در حال انجام حمله هوایی در جایی از خاورمیانه بودند. مقامات آمریکایی گفتند که وزیر دفاع، لوید آستین، زمانی که همتای اسرائیلی او، یوآو گالانت، چند دقیقه قبل از بمباران بیروت برای ترور نصرالله به او اطلاع داد، بسیار عصبانی بود. آستین این موضوع را به عنوان نقض اعتماد توسط گالانت دید، زیرا اطلاع‌‌‌رسانی دیرهنگام به پنتاگون اجازه نداد اقداماتی برای حفاظت از نیرو‌‌‌های آمریکایی در منطقه انجام دهد. مقامات اسرائیلی گفتند گالانت به آستین گفته است که دستور نتانیاهو بوده که پیش از عملیات به ایالات متحده اطلاع ندهد.