اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

ندا جعفری| با گذشت بیش از دو هفته از سقوط شاخص‌های بورس تهران، دو روز گذشته بار دیگر صف‌های خرید به بازار برگشته است. هر چند این رشد تنها به شاخص کل محدود شده و دیگر نماگرهای بازار سهام همچنان رشد بسیار پایینی داشتند اما تا حدودی سهامداران را امیدوار کرده است. در آخرین روز معاملاتی هفته دامنه نوسان بازار برای دومین هفته متوالی در محدوده مثبت و منفی یک درصد بود. این ماجرا فضای رکودی را در بازار تعمیق کرد و روند معاملات به کندی دنبال شد. از اواسط هفته و با حمایت‌هایی از سمت دولت و کاهش ریسک‌های سیستماتیک بازار به آرامی به سمت تعادل حرکت کرد، درنهایت شاخص کل توانست با ثبت دو روز مثبت در انتهای این هفته در آستانه بازپس‌گیری کانالی برآید که همین هفته از دست داده بود. با حرکت بازار به سمت تعادل و با نزدیک شدن به انتهای هفته از شلوغی صف‌های فروش کاسته شد و ارزش صف‌های خرید توانست به صورت تقریبی با ارزش صف‌های فروش برابری کند و میانگین خرید و فروش هر کد حقیقی نیز تقریبا برابر شد.

روز گذشته شاخص کل با ثبت 0.12درصد رشد در کانال دو میلیون و 99 هزار واحد ایستاد و شاخص هم‌وزن که بعد از 9 روز قرمزپوشی سرانجام مثبت شد امروز با 0.03درصد مثبت در کانال 21 هزار و 985 واحد به کار خود پایان داد. در بازار فرابورس ایران شاخص کل 0.03درصد منفی و شاخص هم‌وزن 0.03درصد مثبت شدند.

آخرین روز معاملاتی هفته درحالی سپری شد که فعالیت بازار با دامنه نوسان محدود یک درصدی
10 روزه شده است. ابزاری که کارشناسان معتقدند برای کنترل‌های مقطعی و یکی، دو روزه جوابگو است؛ حالا دو هفته معاملاتی است که روند را کنترل می‌کند. در چنین وضعیتی روند معاملات راکد مانده و تزریق نقدینگی‌های خرد نیز نمی‌تواند روند را در بازار تغییر دهد.

انتشار اخباری مانند این خبر که «دولت چهاردهم برای پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی (FATF)، ظرف چند روز آینده اسناد مورد نیاز برای بررسی این پرونده در مجمع تشخیص مصلحت نظام را تامین می‌کند.» برخی گروه‌ها ازجمله بانکی‌ها را مورد اقبال قرار داده اما تا دامنه نوسان محدود است و تکلیف ریسک‌های سیاسی نامعلوم، نمی‌توان به بهبود وضعیت و پایداری آن امید بست.

نیما میرزایی، کارشناس بازار سرمایه در این باره می‌گوید: پیش‌بینی برخی کارشناسان این است که باتوجه به انتخابات امریکا در آبان ماه، تنش‌ها در یک ماه آینده به پایان خواهند رسید. اوج تنش‌ها نهایتا در این بازه خواهد بود. در نقطه مقابل ما در شاخص کل و قیمت سهام، در حوالی محدوده‌های حمایتی مستحکم و آهنینی هستیم و قیمت سهم‌های بزرگ بازار هم، حمایت‌های بسیار مستحکمی دارند. به نظر می‌رسد باتوجه به اینکه متغیرها به نفع بازار سرمایه در حال چرخش هستند، نسبت ریسک به سود برای فروشندگان در این نقطه اصلا جذاب نیستند. به محض عبور از تنش‌ها، بازار سرمایه به تعادل خواهد رسید و می‌تواند به سمت بالا حرکت کند و بازدهی مثبت و قابل‌توجهی را در میان‌مدت و بلندمدت نصیب سهامدارانی کند که این یک ماه را صبوری کردند و با صف‌نشینی و خروج از بازار سرمایه به خودشان آسیب نزدند.

آیا اعتماد به بورس بازگشته است؟
فرزین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه در مورد رشد دو روز گذشته بورس همزمان با فروکش کردن هیجانات سیاسی به «اعتماد» گفت: هفدهم مهر ماه روند بازار تا حدودی مثبت شد و شاخص بورس بیش از سه هزار واحد افزایش یافت و اگر بخواهیم عوامل موثر بر چنین واقعه‌ای را دسته‌بندی کنیم باید گفت در راس این رشد بازگشت اعتماد عمومی و جلب اطمینان در سطوح سهامداران خرد قرار دارد. آقابزرگی در ادامه افزود: البته این روند کماکان هم ادامه خواهد داشت و این رشد به میزان فعالیت‌ها و تلاش مسوولان ذی‌ربط در حوزه بازار سرمایه اعم از سازمان و ارکان بورس برای استیفای حقوق سهامداران نیز برمی‌گردد. این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: این درحالی است که در زمان مدیریت آقای عشقی به ندرت و بسیار انفعالی شاهد دفاع از حقوق سهامداران خرد بودیم و می‌توان به عنوان یک استدلال و دلیل منطقی از این موضوع یاد کرد.

الزام بر دفاع از حقوق سهامداران خرد
آقابزرگی با اشاره به شرایط سیاسی و التهابات به وجود آمده در اقتصاد کشور گفت: سوال اینجاست که چرا باوجود این فضای نگران‌کننده بازار سرمایه به این شکل رشد داشته و نگاه منفی به بورس کمتر هم شده است؟ این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: اتخاذ مواضع سازمانی با ورود آقای صیدی و صحبت‌هایی که ایشان داشتند و اعلام کردند که باید دست به دست بدهیم و از حقوق سهامداران دفاع کنیم و تلاش کنیم تا اتفاقات و ناملایمات اعم از قیمت‌گذاری دستوری و نرخ بهره بانکی کم شود و... باعث شد تا امیدها به بازار سرمایه بازگردد. او ادامه داد: نه تنها مسوولان بورس این روزها همسویی با دولت ندارند بلکه سعی می‌شود تا از این رفتارها پیشگیری شود و براساس ماده هفت بازار اوراق بهادار که وظایف هیات‌مدیره سازمان بورس را تعریف کرده است تصمیمات خود را اتخاذ خواهند کرد.

ضرورت تاسیس کانون سهامداران حقیقی
آقابزرگی تصریح کرد: با این نوع رفتارها از سوی مسوولان سازمان بورس نظر سهامداران خرد نیز نسبت به گذشته تغییر خواهد کرد و دیگر خودشان را در مقابل تصمیمات دولت یکه و تنها نمی‌بینند این درحالی است که به هر دلیلی ممکن است دولت تصمیماتی بگیرد که برخلاف حقوق سهامداران خرد باشد، اما وکیل مدافع آنها یعنی سازمان بورس و ارکان بورس در مقابل این ناملایمات خواهند ایستاد و وظایف خود را انجام خواهند داد ولو اینکه تلاش‌ها موفقیت‌آمیز نباشد و به صورت انفرادی هم نخواهند توانست با آن شدتی که مورد انتظار است تصمیمات را کمرنگ‌تر کنند و از بین ببرند.

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه افزود: به‌کارگیری تمام توان و پتانسیل‌های مالی و تشکل‌های خودالتزام و حتی مجوز تاسیس کانون سهامداران حقیقی به ‌شدت به این نگاه مثبت کمک خواهد کرد. آقابزرگی در ادامه تصریح کرد: البته رایزنی‌هایی مبنی بر کاهش تنش‌ها در حال انجام است و بسیاری از کشورها در اقتصاد بین‌الملل در حال پیگیری هستند تا طرفین درگیری را مجاب کنند تا از تنش‌ها جلوگیری کنند و خبرهایی هم در این زمینه منتشر شده است و مذاکراتی نیز در شرف انجام است ولو سخنانی که می‌شنویم ممکن است ناراحت‌کننده هم باشد اما در مقابل اخباری هم مبنی بر کمرنگ شدن تنش‌ها تاحدودی موجب تغییر روند بازار شده است.

افت ارزش دلاری بازار سرمایه
این کارشناس حوزه بورس ادامه داد: البته ریسک‌های غیرسیستماتیک مانند دامنه نوسان نامتقارن (منفی یک و باز گذاشتن سطح بالا تا آستانه ۶ مثبت) قابل کنترل است و می‌تواند کمک کند تا از این وضعیت با سرعت بیشتری خارج شویم. او تصریح کرد: در نقشه اقتصادی دنیا مانند شرکت‌های سهامی که متشکل از سهامداران عمده هستند منویات این سهامداران عمده مورد توجه قرار دارد و در کشورهای صاحب قدرت اقتصادی از لحاظ تولید ناخالص داخلی و تسلیحات نظامی مانند امریکا و اروپا و چین و روسیه و دیگر کشورها، منافع‌شان در زمینه اقتصادی اجازه نمی‌دهد از یک حدودی بیشتر این تنش‌ها ادامه پیدا کند و عمیق‌تر شود.

آقابزرگی گفت: هم‌اکنون ارزش دلاری بازار از ۳۲۰ میلیارد دلار به ۱۳۰ میلیارد دلار رسیده است و پتانسیل افزایش سود شرکت‌ها به واسطه نزدیک شدن ارز نیما و ارز آزاد و عقب‌ماندگی بازده بازار بورس نسبت به سایر بازارها تایید می‌کند که این نقدینگی در جریان که بیش از ۸ هزار همت شده، می‌تواند اولین اولویت در سرمایه‌گذاری‌ها باشد.