اقتصاد آنلاین/ در اولین قسمت خردادماه برنامه تهران۲۰، جلال رشیدی کوچی، عضو کمیسیون داخلی کشور و نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی و سید مصطفی میرسلیم، نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام مهمان این برنامه شدند. در ویدئوی بالا بخشی از این مناظره قابل مشاهده است و در ادامه مشروح مناظره را می‌خوانید.
 
در ابتدا رشیدی کوچی در  رابطه با موافقت خود با مسئله واردات خودرو به ذکر دلایلی پرداخت و گفت: هفته آینده بحث خودروهای کارکرده در دستور صحن قرار می‌گیرد. اینکه چرا موافق واردات خودروهای کارکرده هستیم ساده است؛ باید انحصار خودرو سازان که به دلیل تصمیمات غلط گذشتگان در ۴۰ و ۵۰ سال گذشته ایجاد شده شکسته شود و این انحصار با واردات خودروهای نو، کارکرده و ایجاد رقابت شکسته می‌شود.

این نماینده مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: متاسفانه امروزه کیفیت خودروهایی که در کشور مونتاژ و تولید می‌شوند به دلیل انحصار پایین است و به راحتی در دسترس مردم قرار نمی‌گیرد. هم‌چنین قیمت بالایی نسبت به بازار جهانی دارد.

خودروسازان فرصت ۵ ساله برای تحویل ۳ میلیون خودرو می‌خواهند! 
در ادامه میرسلیم با ذکر این نکته که مخالف واردات نیست، گفت: صحبت من درباره تصمیماتی است که در نظام برای اعتلای کشور اتخاذ می‌شود. از جمله مسائلی که در حال حاضر با آن مواجه هستیم مشکل گرانی، تورم و اشتغال است. وقتی ما در شرایط خاص تحریم قرار داریم واردات برای کشور چه کاری می‌تواند بکند؟ در شرایط عادی مبادلات تجاری برقرار است و به راحتی می‌توانیم کالای خود را صادر کنیم و کالای مورد نیاز را نیز وارد کنیم. باید این موازنه را برقرار کرد تا همه چیز به نفع کشور تمام بشود.
 
میرسلیم افزود: در شرایط تحریم، صادرات به سادگی انجام نمی‌گیرد و ناچاریم بعضی اوقات تخفیف در نظر بگیریم که جنس مورد نظر برای خریدار در مقابل رقبا جذابیت پیدا کند و بتوانیم آن را بفروشیم؛ این به نفع ما نیست اما ناچار به انجام آن هستیم.
 
وی بیان کرد: واردات محدودیت است و کشورهایی اروپایی که ما را تحریم کردند، حاضر نیستند به طور مستقیم کالا را در اختیار ما قرار بدهند. ما ناچاریم این‌کار را با واسطه که آن هم باعث گران‌تر شدن محصول می‌شود، انجام بدهیم. در کشور ظرفیتی برای ساخت برخی محصولات ایجاد شده و اگر همان محصول یا مشابه را وارد کنیم به همان اندازه به تولید داخل آسیب زدیم.

میرسلیم با بیان اینکه ظرفیت بالفعل کشور برای تولید خودرو ۱.۴ میلیون می‌باشد و اگر از لحاظ فنی شرایط مناسب فراهم شود تا ۲ میلیون خودرو قابل توسعه است، اظهار کرد: هم‌چنین خودروسازها ادعا دارند که در برنامه ۵ ساله می‌توانند این عدد را به ۳ میلیون برسانند. در مقایسه با نیاز واقعی کشور که ۹۰۰ هزار خودرو است، متوجه می‌شویم که تولیدات ما از نیاز واقعی کشور بیشتر است. اگر در همین شرایط بخواهیم خودرو نو و مستهلک وارد کنیم از تولید خودروی داخل جلوگیری می‌کند. من از نظام دفاع می‌کنم. 

این عضو مجمع تشخیص مصلحت در جواب این جمله مجری برنامه که این برنامه و مهمان دیگر در راستای حفظ نظام اقدام می‌کنند، عنوان کرد: اگر حرف من را بفهمید متوجه می‌شوید از چه دفاع می‌کنم. در شرایط کنونی کشورمان راه درست این نیست که کاری کنیم تا تولیدات خود را متوقف کنیم. واردات برای محصولاتی که در کشور ظرفیت تولید دارد به مفهوم این است که به همان اندازه تولید را کم کرده‌ایم. باید ببینیم چه اشکالاتی در رابطه با محصولات وجود دارد. آقای کوشکی می‌گوید ما در خودرو انحصار داریم؛ ما در کشور انحصاری نداریم و در ۳ رده الف، ب و ج خودروهای مختلفی در کشور موجود است.

هوای تنفس ما به واسطه خودروهای داخلی آلوده شده است
رشیدی‌کوچی نیز در مقابل گفت: شنیدن این موارد برای مردم دردناک است. ۴۰ سال است که با همین ادبیات حق مردم را قربانی خودروسازان می‌کنیم. بحث من صرفا به خودرو منعطف است. من هم خودم را مدافع کشور، نظام و مردم می‌دانم. سیاست گذاری‌های که وجود دارد در حمایت از صنعت خودرو که خروجی‌اش را بعد از ۵۰ سال می‌بینیم جز ایجاد نارضایتی شدید و ایجاد فساد هیچ دستاوردی نداشته است. 

وی بیان کرد: اگر مدافع نظام هستیم باید بدانیم که اگر الان از صنعت خودرو دفاع کنیم عملا مردم را علیه نظام هدایت می‌کنیم و این چیزی عجیبی است که آقای میرسلیم اینگونه از تولید خودروی داخلی حمایت می‌کند. هیچ کس مخالف تولید خودروی داخلی نیست ولی تا کی حمایت از تولید داخل؟ مردم ما در خودروهای تولید داخل از بین می‌روند. هوای تنفس ما به واسطه خودروهایی که داخلی هم نیست آلوده شده است. 

رشیدی کوچی گفت: آقای میرسلیم به واسطه اینکه در هیات مدیره طراحی موتورها هستند اطلاع دارند که ما تنها یک موتور داخلی طراحی کردیم. برای مثال پژوپارس تولید داخل است؟ چیزی است که ساخته شده است و در داخل کپی شد. این بد است که خودروسازان ما بعد از ۵۰ سال حمایت بگویند که ما طی برنامه ۵ ساله سه میلیون خودرو تحویل می‌دهیم. 

میرسلیم در جواب این سوال که خودروسازان که بعد از این سال‌ها نتوانستند اقدام مناسبی انجام بدهند بهتر نیست این ۵ سال را به واردات اختصاص بدهیم، گفت: برای چه واردات انجام بشود وقتی نیاز کشور را تامین می‌کنیم؟ کدام رقابت؟ 

رشیدی‌کوچی نیز اظهار کرد: نیاز کشور در حال تامین شدن نیست. ببینید مردم را چگونه برای خرید خودرو به صف کرده‌ایم. اگر نیازشان تامین می‌شد که مردم سرمایه‌هایشان را نمی‌فروختند تا در صف خودرو بروند. ما با اعصاب مردم بازی می‌کنیم. حتما باید واردات انجام بشود. بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۷ که واردات صورت می‌گرفت نه کارگری بیکار شد نه در خودروسازی تخریب شد نه به تولید داخلی آسیب رسید. اتفاقا رقابت ایجاد شد. 

وی بیان کرد: خودروی پژو پارس مدل ۸۹ را کنار ۱۴۰۲ بگذارید و ببینید چقدر تغییر به وجود آمده است. اینها در محصولاتشان دزدی و کم‌فروشی می‌کنند. بعد ما از اینها ۵ سال دیگر حمایت کنیم؟ 

مادران خانه‌دار نیازی به خودرو ندارند/ طرح فروش ویژه خودرو به فرزندآوران غلط بود
میرسلیم در مقابل اظهار کرد: تولید خودروی داخل بیشتر از نیاز مردم است. در مجلس تصمیم گرفتند که ۵۰ درصد تولید خودرو را در اختیار مادرانی که فرزندآوری می‌کنند بگذارند؛ این غلط و اشکال است. مادرانی که در خانه هستند نیازی به خودرو ندارند. 

وی با بیان اینکه ما برای حمایت از مادران یک راه غلط را در مجلس تصمیم گیری کردیم، گفت: اصل قضیه اشکال دارد. چرا مادران را مجبور به دلالی می‌کنید؟ باید از اصل قضیه فرزندآوری حمایت کنیم. آنهایی که به خودرو نیاز ندارند و خریداری می‌کنند از ویژه‌خواری آن استفاده می‌کنند؛ یعنی ما‌به‌التفاوتی که در بازار آزاد وجود دارد. خانم خانه دار نیازی به خودرو ندارد. تولید به اندازه کافی وجود دارد و در جای دیگری سرمایه‌گذاری می‌شود. 

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه مردم به دلیل ۵۰ درصد تورم در سال می‌خواهند ارزش پولشان را حفظ کنند بنابراین خودرو می‌خرند و این نیاز واقعی خودرو نیست، خاطرنشان کرد: شما به وسیله خودروساز نمی‌توانید مسائل کلان اقتصادی کشور را حل کنید. اما اینکه آقای رشیدی می‌گویند ما از خودروسازی حمایت کردیم از چه حمایتی صحبت می‌کند؟ برای صنعت خودرو مزاحمت نباید ایجاد کرد. دولت در این سده چه کرده است؟ اصلا به چه حقی دولت برای صنعت خودروسازی مدیریت درست می‌کند. 

میرسلیم گفت: آیا در جهان خودروسازی اش دولتی است؟ دولت در ژاپن حاکمیت و نظارت می‌کند و خودروساز هم روند پیشرفت را طی می‌کند. ما به جای اینکه از خودروساز حمایت کنیم خودمان در کار وارد می‌شویم. مجلس باید به این دقت کند.

وی با بیان اینکه ژاپن و کره هم جلوی واردات را گرفتند که در خودروسازی پیشرفت کردند، گفت: این دو کشور در سال ۱۹۵۰ جلوی واردات را گرفتند؛ رشد کردند و بعد اجازه واردات دادند. تویوتا یا کیاموتور اینگونه پیشرفت کردند. راه این نیست که رقبایی که کارشکنی می‌کنند را به بازار وارد کنیم تا با کم کردن قیمت صنعت ما را از هم بپاشند. 

رشیدی‌کوچی نیز خاطر نشان کرد: چرا قانون مجلس که خودرو به مادران تعلق بگیرد را مقصر می‌دانیم؟ در این روزهایی که حال مردم خوب نیست نباید حالشان را بدتر کنیم. سیاست‌های غلطی که دولت‌ها در گذشته و حال داشتند و پشت پرده این سیاست‌ها توسط افرادی که از صنعت خودرو منفعت می‌برند به دولت‌ها ابلاغ و باعث شد تا ما امروز نتوانیم یک صنعت خودروی خوب داشته باشیم. مگر ژاپن چند سال برای حمایت از صنعت خودروی خودش واردات را ممنوع کرد؟ آنها ۱۵ سال و همزمان با کشور ما از خودروسازی داخلی‌شان حمایت کردند و بعد واردات را آزاد کردند. ما ۴۰ سال است که حمایت می‌کنیم. 

میرسلیم نیز گفت: ما هیچ موقعی واردات را ممنوع نکردیم. از سال تا ۲۰۱۷ ممنوع نبوده است. آیا کیفیت بالا رفت؟ چه فایده داشت؟ 

رشیدی‌کوچی در جواب گفت: فایده‌اش این بود که هر کسی می‌خواست خودرو بخرد با یک قیمت معقول با هر کیفیتی که دوست داشت هر ماشینی که می‌خواست را خریداری می‌کرد؛ نه مثل الان که بگوییم ۱۰۰ میلیون به حساب بریزند تا حسابشان را بلوکه کنیم و دو سال دیگر معلوم نباشد چه ماشینی، چه مدلی و چه رنگی را به آنها تحویل بدهیم. ما عزت و شعور مردم را خودمان پایمال می‌کنیم. چه کسی گفته ما نیاز نداریم. اگر ۹۰۰ هزار خودرو نیاز داخل است چرا تقاضا این مقدار است؟ چه کسی باعث شده است تا خودرو کالای سرمایه‌ای بشود؟ حمایت‌های امثال شما سبب شده تا خودرو کالای سرمایه‌ای بشود. 

وی افزود: من سال ۸۴ خودروی ۲۰۶ را پانزده میلیون تومان خریداری کردم و الان اگر همان خودرو را بفروشم ۱۰۰ میلیون به فروش می‌رود. در صورتی که همین ۲۰۶ در کشورهای دیگر اصلا وجود خارجی ندارد. مردم را ناراضی‌تر از این نکنیم. تا کی می‌خواهیم از خودروی داخل حمایت کنیم؟ تا کی مردم ما با پول بنز سوار پراید بشوند؟ ما کاری کردیم که جوانان حسرت کشورهای حوزه خلیج فارس را بخورند. طبق گزارش وزارت صمت کشور ما به یک و نیم میلیون خودرو نیاز دارد و در حال حاضر تولید در خوشبینانه ترین حالت یک میلیون است؛ تحریم و خروج ارز از کشور نیز بهانه است. 

نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی گفت: تا قبل از سال ۲۰۱۷ کمبود تولید را با واردات جبران کردیم اما از ۲۰۱۸ به بعد توانایی تولید کم شده و این باعث ایجاد نیاز انباشته شده است. هم‌چنین با سیاست گذاری اشتباه و حمایت‌های بی حد و مرز، خودرو به کالای سرمایه ای تبدیل شده است و ما در حال حاضر کمبود تولید داریم و نیاز است واردات انجام دهیم. 

میرسلیم نیز بیان کرد: شعاری رفتار نکنید. وزات صمت ادعا کرده است که در سال ۱۴۰۰ نیاز ما ۸۵۰ هزار بوده است و ما این عدد را با برطرف کردن بعضی موانع به ۱میلیون ۳۵۰ هزار رساندیم. بازار یعنی تقاضا. ولی عرضه توانسته ظرف یک سال ۴۰۰ هزارتا افزایش داشته باشد و این قابلیت عرضه است. نباید با واردات دست دوم نابودش کنیم. باید در نظر بگیریم که ۹۰۰ هزار دستگاه نیاز واقعی کشور را برطرف می‌کند. این عدد نیاز واقعی خودرو در کشور است و تعداد زیاد افراد در صف‌های ثبت نام برای این است که پول خود را به سرمایه تبدیل کنند. در حال حاضر زمین، خانه، ارز و خودرو کالای سرمایه‌ای شده‌اند.

خودروسازان با تولید کم، کم‌فروشی می‌کنند
در ادامه رشیدی‌کوچی اظهار کرد: این کالاها چرا سرمایه‌ای شده‌اند؟ به این دلیل که عرضه و تقاضا با هم همخوانی ندارد که خودرو به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است. تولید باید به حدی برسد که من به عنوان یک شهروند بتوانم پژو پارس ۵۰ سال ساخت داخلی را بتوانم با قیمت کارخانه تهیه کنم. تقصیر کارخانه دار این است که تولید را کم انجام می‌دهد که قیمت بالاتری برای محصولات خود داشته باشد و باعث ایجاد دلال و مافیا بشود. کارخانه‌دار عرضه تولید ندارد. 

میرسلیم در پاسخ به این نماینده مجلس گفت‌: کارخانه دار به اندازه‌ای که در توانش هست تولید می‌کند. این تولید جواب نیاز کشور را می‌دهد. شما اینگونه ادعا می‌کنید. یک خودروساز باید بیاید و بگوید که چقدر تولید می‌کند و آیا مخصوصا تولیدش را کم کرده است؟ این را برای اولین بار است که می‌شنوم. این حجم از کارگر و مهندسی که کارخانه‌ها استخدام کرده‌اند برای این است که با تولید حقوقشان را بدهد. مازاد نیرو هم اگر دولت بالای سر خودروساز نباشد این اتفاق نمی‌افتد. اگر مسئولان سفارش نکنند تا اطرافیانشان در این کارخانه‌ها مشغول به کار بشوند چنین پیش نمی‌آید. 

رشیدی‌کوچی نیز یادآور شد: شما اگر در این حوزه مسئولیتی نداشتید، کسی سفارش کسی را برای استخدام نمی‌کرد. این حرف را در روزنامه‌ها گفته‌اند. 

میرسلیم گفت: من افتخار می‌کنم که موسسه‌ای را درست کردم که طراحی موتور می‌کند. این بحث را نباید قاطی کرد. ایشان ادعای کذب می‌کند و دلیلی هم بابت اینکه بنده در هیات مدیره خودروسازی هستم ندارد. 

رشیدی نیز بیان کرد: البته من در یک حرف با آقای میرسلیم هم نظر هستم. دولت باید حمایت و دخالت را از خودرو ساز بردارد و قیمت خودرو باید آزاد و جهانی بشود، اما در کنار آن واردات هم باید آزاد شود. وقتی این اتفاق بیفتد تولید داخل شکوفا می‌شود. 

میرسلیم نیز با تاکید بر اینکه باید کشور را در شرایطی قرار دهیم که جنس خود را با کمترین تولید و عرضه کند، گفت: در تولید بعضی از محصولات شاید توجیه اقتصادی در کشور ندارد. بنابراین ناچاریم از خارجی استفاده کنیم. این مسئله زمانی به صرفه است که ما در بازار جهانی مانند دیگر کشورها حضور داشته باشیم. تاوان این را مردم نمی‌دهند بلکه مردم از ظرفیت‌های کشور خودشان دفاع می‌کنند تا بتوانیم تولیدات خوب را برای مردم عرضه کنیم. متاسف هستم که به تولیدکنندگان توهین می‌کنید. اولا اینکه رقابت پذیری مهم است حق مردم است که کالای قابلیت رقابت استفاده کنند، اما در شرایط مساوی نه در شرایط تحریم. 

وی درباره دلیل تفاوت قیمت خودرو در داخل و خارج گفت: این به دلیل دلالی است. مجلس تشخیص داده است که واردات خوب است اما وارداتی خوب است که محصول به‌ درد مردم بخورد. مثل خودروهای رده الف که حدود ۱۰ هزار دلار ارزش دارد. نه خودروهای ۱۰۰ هزار دلاری که برخی واردکنندگان وارد می‌کنند. تولیدکننده ما این خودروهای رده الف را زیر قیمت تولید می‌کند. 

۸۰ درصد آلودگی هوا به دلیل خودروهای فرسوده است
رشیدی‌کوچی نیز با بیان اینکه خودرو داخلی باعث آلودگی هوا و تصادفات زیادی شده است، گفت: من با واردات درست سعی می‌کنم خودروی خوب وارد کشور بشود. چه اشکالی دارد؟ معلوم است که بر سر این خودروی داخلی می‌زنم. ایننها مردم را تحقیر کردند. از چه دفاع می‌کنیم. چرا کسی بد پهپاد و موشک‌های تولید داخل را نمی‌گوید؟ برای اینکه عزت به مردم ما می‌دهد. 

وی عنوان کرد: طبق آمار بانک مرکزی و بانک جهانی آلودگی هوا سالانه بین ۸ تا ۱۱ میلیارد دلار به ما لطمه می‌زند. ۸۰ درصد آلودگی هوا به خاطر خودروهای داخل است و اگر این مسئله برطرف شود حدود ۱۰ میلیارد دلار صرفه جویی ارزی خواهیم داشت. چرا الکی دفاع می‌کنید؟

میرسلیم نیز با بیان اینکه این حرف‌ها ادعاست، تاکید کرد: خودروساز در دنیا و ایران محصول را برای ابد نمی‌سازد. خودروساز اتوموبیل را برای ۵ سال می‌سازد و بعد از گذشت ۵ سال باید معاینه فنی دقیق انجام شود. مقرر کردند که خودر‌هایی که ۵ سال در اروپا استفاده شده و عمر خودش را کرده بر اساس این طرح به کشور وارد بشود. خودرو بعد ۵ سال باید اسقاط بشود. کشورها به دنبال آب کردن این خودروها هستند. بهترین راه این است که یک عده را پیدا کنند تا این خودروها را آب کند.

وی با بیان اینکه هنر ما این است تا این خودروها را به کشور وارد کنیم، گفت: به جای اینکه معاینه فنی دقیق انجام بدهیم با زد و بند معاینه فنی می‌گیریم. در کشورمان مسئله معاینه فنی از نظر اجرایی با مشکلاتی مواجه است و بسیاری از خودروها معاینه فنی را انجام نمی‌دهند. بسیاری از خودروها معاینه فنی ندارند. اینها از نظر فنی مشکل دارند. بخشی از کشت و کشتار ما به جاده‌های ما برمی‌گردد.‌

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: تصادفات چند دلیل دارد؛ جاده‌ها، نحوه رانندگی و خودرو‌هایی که عمر ۵ ساله خود را رد کرده‌اند و معاینه فنی ندارند از جمله این دلایل است و این اتفاق در هرجای دنیا با جریمه و عوارض و زندان مواجه هستند.

رشیدی‌کوچی نیز گفت: مصوبه مجلس این است که خودروهای کارکرده تا سقف ۵ سال اجازه ورود دارند. پس صحبت آقای میرسلیم صحبت دقیقی نبود. نکته دوم اینکه به نظرم آقای میرسلیم اصلا در جامعه زندگی نمی‌کنند. حرف ایشان خیلی دقیق است. می‌گویند که عمر خودروی داخل باید ۵ سال باشد. پس مردم دلشان درد می‌کند که خودروی ۲۰ ساله سوار می‌شوند؟ این برای این است که تصمیم گیران شرایطی به وجود آورده‌اند که مردم نمی‌توانند بعد از ۵ سال خودروی خود را به روز کنند. نه اینکه نخواهند بلکه سیاست حمایتی باعث آن شده است. ما تازه بعد ۵ سال باید معادل پولی که برای خودرو دادیم باید روی پولمان بگذاریم تا هم مدلش را بخریم. اگر عرضه زیاد بود و واردات درست انجام می‌شد چنین نمی‌شد. 

وی گفت: تولید سال جدید هم داریم که با بالا رفتن صدای باند که گل گیر ماشین پاره بشود. من از واردات حمایت می‌کنم نه واردکننده. ولی آقای میرسلیم از خودروساز حمایت می‌کند نه صنعت تولید داخل. این خودروها تجملاتی نیستند. آلودگی لندکروز بیشتر است یا ۲۰۶؟ اگر واردات انجام بشود لندکروزی که الان ۴۰ میلیارد قیمت دارد به ۸۰۰ میلیون تومان می‌رسد. 

میرسلیم نیز گفت: اگر یک میلیون خودرو بخواهیم وارد کنیم پایین‌ترین رقمی که می‌توان برای آن گرفت ۷ میلیارد یورو است. این معادل ساخت ۳ کارخانه است.