آرمان امروز/ « همسایگان شمالی و مساله اسرائیل » عنوان سرمقاله روزنامه آرمان امروز به قلم عبدالرضا فرجی راد است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

 نکته قابل توجه در مورد سفر دکتر پزشکیان که جهت بزرگداشت مختومقلی برگزارشده این است که روسای جمهور ۷ کشور دیگر از جمله روسیه، بلاروس، ازبکستان، تاجیکستان و ایران در این نشست حضور داشتند ولی رییس جمهور ترکیه و علی اف غایب بودند. با توجه به اینکه بحث تقویت همگرایی کشورهای ترک زبان و کلا ترکستان از سوی ترکیه و اذربایجان خیلی مانور داده می شود این غیبت جای تامل دارد و مشخصا این سوالات پیش می آید که آیا ترکمنستان می خواهد نشان دهد که نمی خواهد ژئوپلیتیک خود را بسته نگه دارد و آنچه که روی آن تحت عنوان ترکستان بزرگ تبلیغ می شود خیلی اهمیت ندارد؟ ایا عدم شرکت روسای جمهور ترکیه و اذربایجان که معمولا هماهنگ هستند بدین علت است که دو رهبر فوق می خواستند این بزرگداشت در سطح رهبران کشورهای ترک زبان برگزار گردد و ترکمن ها زیر بار چنین خواسته ای نرفته و آنها هم از حضور در این مراسم خودداری کرده اند.
ایا پوتین که در یکسال اخیر حضور و نفوذش در قفقاز و اسیای مرکزی بخاطر نگرانی از نفوذ غربی ها بیشتر شده با لابی خود با رییس جمهور ترکمنستان خواستار این شده که مهمانان متنوع باشند و خواسته که تمرکزی صرفا بر کشورهای ترک زبان نباشد. علاوه بر حضور و نفوذ غرب در منطقه، روسها از نفوذ ترکها نیز در آسیای مرکزی و قفقاز به عنوان عضو مهمی از ناتو نیز نگرانند.
بنظر می رسد که تجربه تلخ روس ها در گسترش نفوذ ناتو در غرب و شمال غرب روسیه بویژه در اوکراین، فنلاند و سوئد و نیز سه کشور بالتیک که در واقع روسیه را از مهمترین قسمت مرزی خود در محاصره گرفته اند، پوتین این هوشیاری را بدست آورده که اجازه ندهد مرزهای جنوبی اش با نفوذ دیگر قدرتها سرنوشت مرزهای غربی را پیدا کند و از نفوذ فرهنگی، سیاسی و اقتصادی روسیه کاسته شود. در این میان باید توجه داشت که اردوغان از یک طرف عضو ناتوست و نمی تواند از نقطه نظر عملی خیلی تندروی کند. مجبور است از حرف درمانی استفاده نماید.
از طرف دیگر اقتصاد ترکیه یک اقتصاد باز و در اختیار شرکت های خصوصی است. اگر بخواهد اقدام عملی انجام دهد و اسراییل را تحریم کند، شرکتها صدمه می بینند و ضربه می خورند و حتی ورشکست می شوند. یک حرکت تند اقتصادی می تواند ارزش لیر را مجددا کاهش داده و تورم را در ترکیه که اکثر مردم را ناراضی کرده بالا ببرد. بالا رفتن بیشتر تورم روی ورود توریست در ترکیه هم اثر می گذارد که یکی از پایه های اصلی اقتصاد ترکیه است.
همچنین در ترکیه یک آزادی احزابی وجود دارد و انتخاباتی نسبتا آزاد برگزار می شود که مشکلات اقتصادی و نارضایتی مردم می تواند به نفع رقیب در انتخابات شهرداری ها و ریاست جمهوری تمام شود.
علاوه بر آن بخشی از درآمد ترکیه از انتقال انرژی از کشورهایی همچون عراق، ایران، آذربایجان و روسیه بدست میاید. ۴۰ درصد نفت آذربایجان از طریق ترکیه به اسراییل می رسد. مشخصا اگر بخواهد در این انتقال نفت مانعی ایجاد کند سه  مشکل بوجود می آید. یکی آن که با اذربایجان که متحد ترکیه است و ترکیه علاوه بر نفت از این کشور سودهای اقتصادی دیگری هم می برد دچار بحران می شود. دوم اینکه چنین درآمد انتقال انرژی را از دست می دهد و سوم اینکه آن اعتباری که ترکیه بعنوان چهار راه انتقال انرژی بدست آورده به هم میخورد که یکی از سیاست محوری ترکیه است و برای آن کار کرده است.